همزمان با صدمین روز از آغاز جنبش انقلابی در ایران، اعتراضات همچنان تداوم دارد هرچند نسبت به هفتههای گذشته از جمله به دلیل سرکوب خشن و وحشیانه، خیابانها خلوتتر شده، اما خشم و انزجار مردم متکی بر عزم راسخ خود و پشتیبانیهای جهانی بیش از پیش انباشته شده است. از همین رو بسیاری تحلیلگران حتا افرادی از مقامات حکومت با اشاره به گرانی سرسامآور کالا و افزایش هزینههای زندگی پیشبینی میکنند موج بعدی اعتراضات شدیدتر در راه است.
با افزایش بیسابقه نرخ دلار تا بیش از ۴۰ هزار تومان و افزایش قیمت مواد خوراکی محمد صدر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی در یک مصاحبه هشدار داد «در اعتراضات اخیر هنوز شعار اقتصادی داده نشده، اما اگر روند افزایش قیمتها ادامه یابد و اوضاع اقتصادی بهبود پیدا نکند، در آینده اعتراضات اقتصادی در ارتباط با حقوق، بیکاری و تورم را خواهیم داشت که جداً خطرناک است.» البته این اظهار نظر در حالیست که یکی از شعارهای معروف مردم در اعتراضات اخیر «تورم گرونی، میریم تا سرنگونی» است!
عباس عبدی فعال سیاسی اصلاحطلب که تا یکی دو سال پیش با لحن تمسخرآمیز نسبت به «براندازان» صحبت میکرد با اشاره به قطع اینترنت در ایران گفته «طبقات پایین هر روز خشمگینتر میشوند.»
نظام با انواع و اقسام بحرانها روبروست. از کمبود گاز و بنزین گرفته تا ترمز بریدن افزایش قیمت ارز و گرانیها، با اینهمه برخی مسئولان نظام که بیشتر از سایر مقامات در توهماند میگویند «ایران اسلامی به قدرت اول جهان تبدیل شده است!»
در حالی که چهارمین ماه جنبش انقلابی ایرانیان برای آزادی به نیمه رسیده، تحولات ایران همچنان در صدر گزارشها و اخبار رسانههای بینالمللی قرار دارد. رویترز به نقل از تحلیلگران و بر اساس آمارهای اقتصادی مینویسد رهبران جمهوری اسلامی در سال ۲۰۲۳ نیز با تشدید اختلافات و اعتراضات روبرو خواهند بود.
۳ دی ۱۴۰۱
صدمین روز انقلاب ملی ایران در شهرهای مختلف: مرگ بر دیکتاتور!اصفهان/ مشهد/ گلشهر کرج#مهسا_امینی#IranRevolution #انقلاب_ملی_ایران pic.twitter.com/PqNmtwkzDE
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) December 24, 2022
روزنامه «جمهوری اسلامی» چاپ تهران با تاکید بر اینکه «حال کشور خوب نیست» به مسئولان نظام هشدار داده است به آرامش نسبی این روزها دلخوش نباشند و اگر اشتباهات قبلی را جبران نکنند کار به جایی میرسد که دیگر امکان جبران وجود نداشته باشد.
مردم از کل نظام عبور کردهاند
روزنامه آلمانی آلمانی «وِلت» با اشاره به صدمین روز از آغاز اعتراضات در ایران مینویسد «بیش از سه ماه است که مردم از اقشار و نسلهای مختلف علیه سیاستها و نظام سرکوبگر جمهوری اسلامی تظاهرات میکنند و به گفته فعالان حقوق بشر دستگاه امنیتی رژیم تا کنون بیش از ۵۰۰ نفر از مردم را کشته است.»
در این گزارش عنوان شده هرچند اخیراً اعتراضات خیابانی پس از سرکوب مردم تا حدودی کاهش یافته اما اکنون بسیاری از کارشناسان از وقوع یک «جنبش انقلابی» صحبت میکنند.
فاطمه شمس استادیار دانشگاه پنسیلوانیا در ایالات متحده اعتراضات اخیر در ایران را به عنوان «بزرگترین چالش برای «حکومت و ایدئولوژی آن در ۴۳ سال گذشته» توصیف میکند. او میگوید: «فکر نمیکنم آنها متوجه شده باشند که چقدر ارتباطشان با واقعیتهای جامعه و افراد واقعی و نسل جوان از بین رفته و اگر با این واقعیت مواجه شوند شوکه خواهند شد.»
در گزارش رونامه «ولت» آمده تظاهرات خیابانی در ایران با اعتراضات خلاقانه و نافرمانی مدنی همراه است. به عنوان مثال معترضان کارزار «عمامهپرانی» به راه انداختند یا فوارهها و حوضها را به صورت نمادین شبیه خون قرمز میکنند یا روی پوستر و بنر مقامهای حکومتی رنگ سرخ میپاشند.
صدمین روز انقلاب ملی ایران: قاضیامون قاتلند، کل نظام فاسدند!
کرج
شنبه ۳ دی ۱۴۰۱#مهسا_امینی#IranRevolution #انقلاب_ملی_ایران pic.twitter.com/IykNhMOawG— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) December 24, 2022
همچنین رهبر جمهوری اسلامی مواضع تند و خشنی علیه معترضان دارد. در مناطق کُردنشین سپاه پاسداران و بسیج برای سرکوب مردم از گلوله جنگی و ادوات نیمهزرهی استفاده کردند. تعداد زیادی از ورزشکاران، هنرمندان و هنرپیشههای سرشناس که از اعتراضات حمایت کردهاند احضار، بازجویی و دستگیر شدهاند. رژیم ایران مدام ادعا میکند عامل این اعتراضات «توطئه خارجی» است و آمریکا و اسرائیل را مسئول این بحران میداند.
این روزنامه آلمانی اشاره میکند سیاستمداران جریان «اصلاحطلب» از جمله محمد خاتمی رئیس دو دولت اسبق جمهوری اسلامی انتقادهایی از حکومت به خاطر سرکوبها دارند اما اکثریت مردم معترض به ویژه جوانان حتا از چهرههایی که به «اعتدالگرا» شهرت داشتند نیز عبور کردهاند. حکومت نیز ارادهای برای آشتی سیاسی ندارد.
فاطمه شمس استادیار دانشگاه پنسیلوانیا میگوید «این تصور غلط در میان سیاستمداران غربی وجود دارد که جریان اصلاحات برای حقوق زنان مبارزه کردند! این تصور اشتباه است. اتفاقاً گشت ارشاد در دولت خاتمی تصویب شد.»
در ادامه این گزارش تأکید شده «اعتراضات در ایران از همان ابتدا با موج گستردهای از حمایتهای بینالمللی همراه شد. مهمتر از همه، جامعه بزرگ ایرانیان خارج کشور از اعتراضات ضدحکومتی و تغییر رژیم در ایران حمایت کردند. روابط بسیاری از دولتهای غربی به خاطر انتقاد شدید از رژیم تهران رو به وخامت رفت. مذاکرات برای احیای برجام نیز به حالت تعلیق درآمده است.»
اعدام دو نفر از معترضان در ماه دسامبر خشم مردم ایران و انتقادات گسترده بینالمللی را در پی داشت. فعالان حقوق بشر این اعدامها را تلاش حکومت برای استفاده از ارعاب علیه مردم میدانند. با این حال صدور احکام اعدام حتا در بخشهایی از لایههای مذهبی و سنتی در ایران با انتقاد روبرو شده است. فاطمه شمس در همین ارتباط توضیح میدهد: «حتا اغلب آنهایی که جزء اقشار سنتی و مذهبی ایراناند از خشونت وحشیانه حکومت به نام اسلام وحشتزده شدهاند. بعضی مبلّغان اسلامی در ایران نیز این اعدامها را محکوم کردند.»
بسیاری از تحلیلگران میگویند تجربه نشان داده است که انقلابها همواره روندی پُر افت و خیز هستند و آنچه آنها را از خیزشهای مقطعی متمایز میکند، پیوستگی و تداوم آنست که اهمیت ویژه دارد و میتواند آن را در یک روند به پیروزی برساند. در همین زمینه فاطمه شمس میگوید: «ما با رژیمی سر و کار داریم که آشکارا در میان طبقات مختلف اجتماعی، نسلهای جدید کشور، زنان و اکثریت شهروندان مردان مقبولیت ندارد… اما نباید این انتظار را ایجاد کرد که این جنبش اعتراضی به سرعت موجب تغییر سیستم حکومتی میشود.»