در نشست شورای وزیران اتحادیه اروپا که ۲۳ ژانویه (سوم بهمن) در بروکسل برگزار گردید در مورد قرار گرفتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تصمیمگیری نشد. آنطور که دیپلماتها میگویند این تصمیم ویژه به ۲۰ فوریه (اول اسفند) موکول شده است. اما همزمان شماری از مقامات و نهادهای رژیم در فهرست تحریمها قرار گرفتند.
تحلیلگران میگویند بعید است دولتهای اروپایی با وجود اینهمه مدارک و شواهد و پیگیری سازمانهای عریض و طویل اطلاعاتی و امنیتی خود در مورد سپاه پاسداران و تروریسم گستردهی آن و همچنین تقویت تروریسم در منطقه و جهان اطلاع نداشته باشند اما به نظر میرسد دولتهایی که موافق تروریستی اعلام شدن سپاه نیستند دلایل خاصی برای مخالفت خود دارند. بعضی از آنها مسائل حقوقی را مطرح میکنند و برخی دیگر در تناقضی غیرقابل توضیح بر تهدیدات امنیتی اتفاقا ناشی از همین تروریسم تأکید میکنند! برخی ناظران معتقدند تعویق تصمیمگیری از سوی به ویژه کشورهای مهم این اتحادیه هشیارانه بوده تا در این مدت بتوانند با رایزنی و ارائه دلایل و احتمالا بده و بستان بین خودشان، همه دولتهای عضو را قانع برای رأی متفق کنند. با اینهمه گروهی نیز با توجه دادن به همه این نکات به این موضوع مهم اشاره میکنند که همچنان آنچه میتواند سیاست اروپا را تغییر دهد نقش و حضور مردم در صحنهی سیاست و پیشبرد انقلاب آزادیخواهانهایست که از اواخر شهریور ۱۴۰۱ آغاز شده است. نهایتا داخل ایران است که فروپاشی رژیم را رقم میزند و به همین دلیل غرب به حمایت خود از اعتراضات مردم ادامه میدهد و تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران را نیز در خدمت آن میداند.
جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نظری غیرمستدل اعلام کرده بود که تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران منوط به آن است که یک دادگاه در یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا در مورد تروریستی بودن سپاه حکم صادر کند. ادعایی که به ویژه در شبکههای اجتماعی مورد بحث و مناقشه است. روزنامه دولتی «ایران» اما عدم تصمیمگیری شورای وزیران اتحادیه اروپا در مورد تروریستی بودن سپاه را به حساب «عقبنشینی» و ترس آنها از «عواقب جبران ناپذیر این تصمیم» نوشته است.
آنچه از مواضع دیپلماتها و همچنین اظهارات تحلیلگران پیداست دولتهای اروپایی در مورد اعلام تروریستی بودن سپاه پاسداران منافع متعارض دارند. ملیسا امیرخیزی مسئول کمیسیون اقتصادی پارلمان بلژیک پیش از این به کیهان لندن گفته بود چند دولت اروپایی از جمله فرانسه همچنان نگران برجام هستند و از اقدامات تروریستی احتمالی سپاه پاسداران نگراناند و معتقدند اگر درهای مذاکرات برجام بسته شود جمهوری اسلامی به تروریسم دامن میزند.
«رادیو فردا» نیز به نقل از دو دیپلمات اروپایی نوشت فرانسه تمایل چندانی به این اقدام ندارد و با وجود اظهارات وزیر خارجه آلمان «نظرها در برلین نیز در این زمینه قطعی نیست.» برخی از کشورهای جنوب اروپا از جمله «پرتغال و مالت» نیز از چنین اقدامی چندان حمایت نمیکنند.
ادعای «پیشرفت اقتصاد بدون برجام» شکست خورده و تهران بیش از هر زمان دیگری به دنبال نشستن سر میز با نمایندگان همان کشورهایی است که از اعتراضات مردم علیه جمهوری اسلامی حمایت کردهاند و همزمان جمهوری اسلامی آنها را مسبب «اغتشاشات» معرفی میکند!#IranRevolution https://t.co/ak2psu0ehz pic.twitter.com/0eCo4SDnHj
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) December 23, 2022
روز دوشنبه ۳ بهمنماه بریتانیا، اتحادیه اروپا و آمریکا بطور جداگانه تحریمهای گستردهای را علیه مقامات جمهوری اسلامی به اجرا گذاشتند.
در این میان، جوزپ بورل که در مورد اظهاراتش به خاطر ضرورت حکم دادگاه علیه سپاه پاسداران به شدت زیر ذرهبین شبکههای اجتماعی به ویژه در میان ایرانیان رفته یکروز بعد ادعا کرد همچنان از اعتراضات مردم ایران حمایت میکند. او میگوید تحریم ۱۸ فرد و ۱۹ نهاد مرتبط با سرکوب مردم در ایران واکنشی به استفاده نامتناسب رژیم ایران از زور علیه مردم است. این در حالیست که صدها ایرانی زیر توییت بورل او را «ترسو» خطاب کرده و با فتوشاپ به وی لباس سپاه پاسداران را پوشاندهاند.
حامد اسماعیلیون که دختر و همسرش را در شلیک موشکهای سپاه پاسداران به هواپیمای اوکراینی از دست داده خطاب به بورل نوشت «آقای بورل، به تاریخ پاسخ خواهی داد. اما فعلا خوشباوریتان در مورد سپاه شما را در برابر هزاران تن که کشته و زندانی شده و در کل خاورمیانه توسط جنایتکاران به گروگان گرفته شدهاند پاسخگو میسازد.»
البته شماری نیز به مواضع متناقض اسماعیلیون در مورد تروریستی اعلام شدن سپاه انتقاد کردهاند و پرسیدهاند چرا وقتی جاستین ترودو نخست وزیر کانادا با قرار دادن سپاه در فهرست سازمانهای تروریستی این کشور مخالفت کرد او را چنین خطاب قرار نداد؟
Mr. @JosepBorrellF,you will answer to history but for now, your credulity towards the #IRGC makes you answerable to the thousands who are murdered, in prison, and an entire middle-east who is taken hostage by criminals.#IRGCterrorists #MahsaAmini#IranRevolution
— Hamed Esmaeilion (@esmaeilion) January 23, 2023
تحریمهای اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی که چهارمین بسته تحریمی در چهار ماه گذشته است یکی از بزرگترین لیستگذاریها علیه جمهوری اسلامی است که شامل ۱۸ شخص و ۱۹ نهاد مرتبط با سرکوب مردم میشود از جمله سپاه «نبیاکرم» کرمانشاه، سپاه «کربلا» مازندران، سپاه «قدس» گیلان، سپاه «شهدا» آذربایجان غربی، شرکت رادیس ویرا تجارت، نیروی ویژه پلیس، سپاه «نجف» اصفهان، سپاه «ولیعصر» خوزستان، سپاه «ابوالفضل» لرستان، سپاه «بیت المقدس» کردستان و سپاه «سلمان».
بدیهی است این تحریمها اگر واقعا اثربخش باشند و بطور جدی پیگیری و اجرا شوند، بر حوزههای اقتصادی و حقوقی (از جمله عدم صدور ویزا یا مصادره اموال) مقامات و وابستگان نظامی و غیرنظامی جمهوری اسلامی به شدت تأثیر خواهند گذاشت.
بعد از تجمع بزرگ ایرانیان در استراسبورگ (دوشنبه ۲۶ دی ۱۴۰۱) تهدیدات مقامات جمهوری اسلامی علیه منافع اروپا در صورت تروریستی اعلام شدن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افزایش پیدا کرد و آنها حتا موضوع حمله به نیروهای اروپایی مستقر در منطقه را مطرح کردند. اینهمه در حالیست که دو هفته پیش از این نیز جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا گفت «برجام مُرده است» اما تأکید کرد نمیتوانیم اعلام کنیم «زیرا دلایلش طولانیست و سلاح هستهای خواهند داشت.»
با اینهمه لارنس نورمن خبرنگار وال استریت ژورنال در توییتی به نقل از بورل نوشت: «برجام در وضعیت سکون قرار دارد. نمرده است اما به پیش نیز نمیرود.»
On JCPOA, @JosepBorrellF says "For now, it is on standby. It’s not dead. But it's not moving." #Iran
— laurence norman (@laurnorman) January 23, 2023
از سوی دیگر، حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی معتقد است «موضوع قرار گرفتن سپاه در لیست تروریستی از زمان اغتشاشات مطرح شد.» همزمان زمامداران جمهوری اسلامی بار دیگر تهدید خروج از «انپیتی» و بستن تنگه هرمز به عنوان اقدام تلافیجویانه علیه اروپا را مطرح میکنند.
کیهان تهران: بندبازی اروپا
روزنامه بدنام «کیهان» چاپ تهران در واکنش به تحریمهای اتحادیه اروپا مینویسد «بندبازی غرب روی طناب پوسیده تحریم، بارها آزموده شده و نظام سلطه را به بنبست رسانده اما آنان با پشتوانه غربگرایان داخلی درصدد خرید زمان برای متوقف کردن قطار پیشرفت کشور هستند.» در این گزارش همچنین آمده «اروپاییها بعد از اینکه دیدند پروژه آشوبآفرینی در ایران به شکست انجامیده و از اغتشاشات اخیر برای تسلیم کردن ایران در مذاکرات هستهای، آبی گرم نمیشود برای افزایش فشار و وارد کردن شوکهای اقتصادی به کشور وارد فاز تشدید تحریمها شدند.»
اینکه اتحادیه اروپا واحدهای نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حداقل ۸ استان را که مستقیم در سرکوبها دخالت دارند تحریم کرده یعنی کاملاً دریافتهاند که رابطه سپاههای استانی با سرکوبها تا چه اندازه است.
اما واقعا اروپاییها از چه میترسند که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به خاطر فعالیتهای تروریستی و سرکوب مردم تحریم میکنند اما رسماً آن را تروریستی اعلام نمیکنند؟! یک منبع مطلع در پارلمان اروپا به کیهان لندن گفت «مسئلهی اصلی بورل یا شورای وزیران اروپا حکم دادگاه نیست و مطرح کردن حکم دادگاه خریدن زمان است. این احتیاط است و اسمش را نمیتوان ترس گذاشت اما منافع امنیتی حکم میکند که با جمهوری اسلامی تا زمانی که مطمئن نیستند بعد از فروپاشی چه خواهد شد درگیر نشوند.»
وی همچنین میگوید: «با معلق شدن وضعیت برجام، اروپا در حال حاضر هیچ نظارت و اطلاعاتی در باره وضعیت کنونی اتمی ایران ندارد و این برای آنها نگران کننده است.»