شیوه کمک‌رسانی به زلزله‌زدگان شهرستان خوی در روزهای گذشته بار دیگر نشان داد مدیریت بحران در جمهوری اسلامی با «بحران» روبروست و مردم در سرمای شدید همچنان بر ویرانه‌های خانه و کاشانه خود سرگردان و نیازمند نان و غذای گرم و وسایل گرم‌کننده و اسکان موقت هستند. در این میان بودجه ناچیز و ناکافی سازمانی چون «هلال احمر» که در شرایط بحران وظیفه حضور و حمایت از مردم را دارند نشان می‌دهد در اینباره نیز «خانه از پای‌بست ویران است» و سازمان‌های بی‌خاصیت حکومتی و نهادهای تبلیغات ایدئولوژیک اقبال بلندتری نسبت به «هلال احمر» در اختصاص و دریافت بودجه دارند!
با گذشت چند روز از وقوع زلزله‌ای به بزرگی ۵/۹ ریشتر در شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی و با وجود سرمای شدید هوا، همچنان شهروندان منتظر ارائه کمک‌رسانی موثر و کارآمد مسئولان هستند. ساعاتی پیش نیز زلزله بزرگی ترکیه و سوریه را لرزاند و بلافاصله مقامات جمهوری اسلامی برای کمک‌رسانی به زلزله‌زدگان سوری اعلام آمادگی کردند و چراغی را که به «منزل» رواست برای «مسجد» در نظر گرفتند.
وضعیت وخیم زلزله‌زدگان در خوی؛ اعلام آمادگی جمهوری اسلامی برای کمک به زلزله‌زدگان ترکیه و سوریه!
گزارش‌ها نشان می‌دهد حدود ۱۰ روز پس از وقوع زلزله‌ای که شنبه هفته گذشته خوی و روستاهای اطراف آن را لرزاند همچنان مراحل اولیه و فوری امدادرسانی انجام نشده است. شهروندان زلزله‌زده با مشکلات زیادی روبرو هستند و بسیاری از آنها هنوز در انتظار اسکان موقت و دسترسی به وسایل اولیه گرم‌کننده و غذای گرم بسر می‌برند.
روزنامه «اعتماد» در شماره دیروز، یکشنبه ۱۶ بهمن ۱۴۰۱، گزارشی میدانی با عنوان «صدای ما را از قلب شهری غمگین و زلزله‌زده می‌شنوید» منتشر کرد که بیانگر وضعیت دردناک مردم زلزله‌زده است. جمهوری اسلامی طبق معمول در اولین اقدام شرایط را برای مردم مصیبت‌زده «امنیتی» کرده و به گزارش «اعتماد» نیروهای ضد شورش در فلکه هواشناسی با صورت‌های پوشیده و اسلحه به دست ایستاده‌اند.
در این گزارش به نقل از مردم زلزله‌زده آمده که «اینجا مسئولی نیست. بوده‌اند. آمده‌اند. اما سرک کشیده و رفته‌اند. قول‌هایی داده‌اند و رفته‌اند پی کارشان». مردم می‌گویند هنوز نماینده شهرشان نیامده که ببیند مردم چه حال و روزی دارند.
در این گزارش تأکید شده که «زلزله بخش‌های زیادی از شهر را ویران کرده است. مردم مبهوت و ترس‌زده منتظر چیزی هستند که خود نمی‌دانند چیست. چون ارواحی سرگردان در میان خرابه‌های خانه‌ای که درست تا یک هفته قبل، محل سکنی و آرامش‌شان بوده، راه می‌روند و زمین زیر پای‌شان، مکرر می‌لرزد. مردهای زیادی از فرط نومیدی گریه می‌کنند و زن‌ها، با چادرهای بسته‌شده به کمر، به دیوارهای فروریخته و اثاثیه‌های منزل محبوب خود دست می‌کشند.»
شاید برای مردمی که با این حجم اندوه و بی‌توجهی مقامات استانی و کشوری در روزهای گذشته روبرو بوده‌اند، شنیدن اینکه جمهوری اسلامی برای کمک به زلزله‌زدگان سوریه و ترکیه که شب گذشته زلزله شدیدی زندگی آنها را زیر و رو کرد دردناک باشد. در آنسو اما این نخستین بار نیست که حوادث طبیعی چون سیل و زلزله و حوادثی چون فرو ریختن ساختمان «پلاسکو» در تهران «بحران جمهوری اسلامی در مدیریت بحران» را به نمایش می‌گذارد.
ضعف ساختاری در مدیریت و سازماندهی، مشکلی فراگیر در جمهوری اسلامی است اما از سوی دیگر یکی از موانع «مدیریت بحران» در کشور کمبود منابع مالی و تجهیزات عنوان می‌شود. در چنین شرایطی و درست در روزهایی که ده‌ها هزار شهروند در شهرستان خوی و روستاهای اطراف زیر برف و باران و سرما، بی‌خانمان هستند و در مجلس شورای اسلامی لایحه بودجه در حال بررسی نهایی است، نگاهی به بودجه سازمان «هلال احمر» بخشی از مشکل «مدیریت بحران» را بیش از پیش نمایان می‌کند.
بودجه سازمان «هلال احمر» به عنوان مهم‌ترین نهاد امدادرسانی کشور در سال ۱۴۰۰، سه هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان، سال ۱۴۰۱، ۶ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان و سال ۱۴۰۲، هشت هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شد. بر اساس بودجه پیش‌بینی شده برای سال آینده، به ازای هر شهروند ساکن ایران فقط حدود ۹۰ هزار تومان بودجه اختصاص یافته آنهم تازه در حالی که واقعا همین مقدار نیز صرف کمک به شهروندان در حوادث گوناگون شود!
نامدار عبداللهیان معاون برنامه‌ریزی و امور مجلس جمعیت «هلال احمر» آبان امسال بر ضرورت افزایش بودجه این سازمان تأکید کرده و گفته است که این سازمان نیازمند بودجه ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی است. به بیان دیگر سازمان «هلال احمر» حتی در سال ۱۴۰۲ و با وجود افزایش بودجه نسبت به سال گذشته باز هم با کمبود ۹۲ هزار میلیارد تومانی روبروست و تنها ۸ درصد از بودجه مورد نیازش را دریافت خواهد کرد!
محسن زنگنه عضو کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی هم مهرماه امسال گفته بود که بودجه محدود «هلال احمر» تناسبی با وظایف گسترده این نهاد ازجمله امدادرسانی در مواقع بحران ندارد.
محسن زنگنه گفته بود «مسئله اول هلال احمر در زمینه نیروی انسانی است که حقوق و دستمزد نیروهای این جمعیت بسیار اندک است. این جمعیت مأموریت‌های زیادی دارد و بر اساس قانون این مأموریت‌ها در سقف حقوق و دستمزد لحاظ می‌شود. مسئله دوم هلال احمر درباره تجهیزات است چون تجهیزاتی که این جمعیت استفاده می‌کند عمدتا تجهیزاتی است که به‌روز نیست.»
پیرحسین کولیوند رئیس جمعیت «هلال احمر» نیز حقوق و مزایای ناچیز کارکنان، فرسوده بودن ناوگان، لزوم تقویت انبارهای امدادی «هلال احمر» را برای پاسخ مناسب و به‌موقع به حوادث و بحران‌ها و همچنین نبود بودجه برای امدادرسانی سوانح ناشی از تغییرات اقلیمی را به عنوان چهار مشکل اساسی این سازمان مطرح کرده است.
مهدی ولی‌پور رئیس سازمان امداد و نجات «هلال احمر» نیز گفته که بر اساس نیازسنجی، این سازمان نیاز به ۵۴ هلی‌کوپتر دارد ولی هم‌اکنون ۲۲ هلی‌کوپتر در اختیار دارد که ۱۹ عدد از آنها نیاز به «اورهال» دارند وگرنه زمینگیر می‌شوند.
مهدی ولی‌پور افزوده بود که «هلال احمر «به ۱۱ هزار خودرو امدادرسان نیاز دارد که هم‌اکنون ۵ هزار خودرو امداد رسانی در اختیار داریم که یک سوم آنها فرسوده است و همچنین بر اساس پایش‌های انجام گرفته به ۳ هزار پایگاه امدادی در کشور نیاز که تنها ۶۰۰ پایگاه ایجاد شده است.»
کمبود منابع ملی و تجهیزات در «هلال احمر» در حالیست که مقامات جمهوری اسلامی ترجیح می‌دهند بجای تقویت این سازمان و تأمین بودجه مورد نیاز آن، سازمان‌ها و نهادهای بی‌خاصیت و تبلیغاتی را تقویت کنند.
افزایش بودجه نهادهای مذهبی و تبلیغات ایدئولوژیک در لایحه ۱۴۰۲
برای نمونه در حالی که در بودجه سال آینده تنها هشت درصد از بودجه مورد نیاز سازمان «هلال احمر» برای این سازمان در نظر گرفته شده، سازمان‌های تبلیغات اسلامی و پروپاگاندای جمهوری اسلامی بودجه‌های کلانی در تناسب با حجم مجموعه و فعالیت بی‌خاصیت و زیانبار خود دریافت خواهند کرد.
مرکز خدمات حوزه علمیه قم حدود شش هزار میلیارد تومان، شورای عالی حوزه‌های علمیه قم با بیش از ۶۰ درصد افزایش حدود سه هزار میلیارد تومان و وزارت ارشاد اسلامی هم حدود پنج هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان بودجه دریافت خواهند کرد.
ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر از دیگر نهادهای حاکمیتی خبرساز و پرحاشیه و مردم‌آزار است که بودجه آن در لایحه با ۳۳ درصد رشد، به ۷۶ میلیارد تومان رسیده است. بنیاد حفظ آثار دفاع مقدس که نهادی فعال در حوزه جنگ هشت ساله ایران و عراق است نیز بودجه‌اش با ۱۵۹ درصد افزایش، مبلغ ۴۳۳ میلیارد تومان پیشنهاد شده است.
همچنین بودجه موسسه نشر آثار روح‌الله خمینی به ۱۰۰ میلیارد تومان افزایش یافته و بودجه جداگانه‌ای نیز برای مقبره خمینی در تهران به میزان ۳۶ میلیارد تومان در نظر گرفته شده که نسبت به سال ۱۴۰۱ بیش از ۷۱ درصد افزایش نشان می‌دهد. بودجه موسسه نشر آثار روح‌الله خمینی و مقبره خمینی بطور مستقیم به خانواده خمینی اختصاص دارد. حسن خمینی نوه روح‌الله خمینی و متولی این دو بخش، در عمل کاری انجام نمی‌دهد اما بخش مهمی از بودجه مردم را سالانه به جیب می‌زند.
بودجه‌پاشی به سازمان‌ها و نهادهای تبلیغات ایدئولوژیک جمهوری اسلامی دامنه گسترده‌ای دارد. بجز موارد یاد شده، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی معروف به «نور» در سال ۱۴۰۲ بیش از ۵۸ میلیارد تومان بودجه دریافت می‌کند؛ بودجه این مرکز امسال ۳۸ میلیارد تومان بوده است.
«حوزه نت»، «مجلات تخصصی (نورمگز)»، «کتاب‌خانه دیجیتال نور» از زیرمجموعه‌های این مرکز هستند و به گفته دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی «مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی روی هوش مصنوعی در منابع حوزوی کار می‌کند که یک نوع اجتهاد هوشمند در این حوزه است!»
مرکز «الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت» نیز با افزایش ۱۷۰ درصدی بودجه نسبت به امسال قرار است سال آینده حدود ۲۴ میلیارد تومان بودجه دریافت کند.
همچنین بودجه نهادهای سرکوبگر جمهوری اسلامی نیز در سال آینده با افزایش چشمگیری روبرو خواهد شد. یکی از بخش‌های بودجه سرکوب که افزایش می‌یابد مربوط به سازمان زندان‌های کشور است که از ۶۳ درصد افزایش به حدود ۹ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان رسیده و سطح بودجه فرماندهی کل انتظامی هم با افزایشی ۴۴ درصدی به بیش از ۶۲ هزار میلیارد تومان رسیده است.
