فشار دولت‌های غربی بر جمهوری اسلامی ایران به دلیل همدستی با روسیه در جنگ اوکراین همچنان ادامه دارد هرچند که امیدوارند تهران به توافق اخیر با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایبند شود. توافقی که ساعاتی بعد اعلام آن از سوی مدیرکل آژانس، برخی مفاد آن از سوی مقامات جمهوری اسلامی تکذیب شد!
مذاکرات فشرده غربی‌ها با تهران ادامه دارد. آنهم در شرایطی که آمریکا و بعضی دولت‌های اروپایی مثل آلمان و فرانسه تأکید کرده‌اند اولویت آنها دیگر «احیای برجام» نیست. با اینهمه مواضع آنها نسبت به حکومت ایران متناقض است.
حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی روز پنجشنبه ۲۵ اسفند در گفتگوی تلفنی با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا حمایت نظامی تهران از روسیه در جنگ اوکراین را رد کرد.
وی با این ادعا که «برای تحقق صلح در اوکراین در آینده قصد سفر به روسیه را دارد» گفت: «غرب باید بجای تکرار اتهامات بی‌اساس علیه ایران، اوکراین را تشویق کند مدارک مستند در نشست رسمی هیأت‌های سیاسی و نظامی دو کشور ارائه دهد و گفتگوی رسمی را جایگزین اتهامات بی‌اساس و تکراری کند و مشاهده کند که ایران همواره در کنار صلح قرار داد و نه جنگ.»
امیر عبداللهیان همچنین ادعا کرده «روابط جمهوری اسلامی و آژانس در مسیر درست قرار دارد!»
در این میان، جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در گفتگو با امیرعبداللهیان خواستار تغییر رفتار جمهوری اسلامی شده است.
آنچه بورل از تهران خواسته احترام به حقوق بشر، پایان بخشیدن به بازداشت شهروندان اتحادیه اروپا، توقف حمایت نظامی از روسیه در جنگ اوکراین و همکاری جدّی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای رسیدن به توافق است.
Spoke with @Amirabdolahian. We request Iran to change its behaviour: respect human rights, end detention of EU citizens, stop its military support for Russia.
Serious cooperation with the @iaeaorg and rapid implementation of the agreement reached is needed.
— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) March 16, 2023
همزمان اولاف شولتز صدراعظم آلمان با ابراز نگرانی در مورد «خطرات جدّی» فعالیت‌های اتمی ایران خواستار حل اختلافات تهران و آژانس شده است.
شولتز پس از مذاکره با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در برلین گفت که آلمان و سایر کشورها برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای تلاش می‌کنند. وی تاکید کرد: «اسرائیل نباید تهدید شود.»
نتانیاهو نیز گفت اسرائیل برای دفاع از خود در مقابل کسانی که خواهان نابودی کشور یهود هستند، آنچه را که لازم است انجام خواهد داد. وی همچنین گفت: «اسرائیل علیه تجاوزات و تروریسم رژیم ایران اقدام خواهد کرد. کسانی که حملات تروریستی علیه اسرائیل انجام می‌دهند و آن را تقویت می‌کنند بهای سنگینی خواهند پرداخت.»
Prime Minister Netanyahu at the Press Conference with German Chancellor Scholz: "The Jewish people will not allow a second Holocaust. The Jewish state will do everything necessary to prevent Iran from obtaining nuclear weapons. Period."
Full remarks >>https://t.co/AeM3qs5oHd pic.twitter.com/Gur5ZMcJI8
— Prime Minister of Israel (@IsraeliPM) March 16, 2023
اروپایی‌ها و آمریکا از یکسو جمهوری اسلامی را به دلیل طیف گسترده‌ای از تهدیدات از جمله حمایت از روسیه در جنگ اوکراین و نقض حقوق بشر تحریم می‌کنند اما از برداشتن گام‌های جدّی‌تر که برای تشدید فشارها به حکومت ضروری است خودداری می‌نمایند. قراردادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمان‌های تروریستی اتحادیه اروپا یا تمدید برخی معافیت‌های مالی و همچنین عدم موافقت با خروج سفرا از تهران از جمله این موارد است.
رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران اعلام کرده در مورد برنامه‌های اتمی جمهوری اسلامی با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیدار کرده است. این مقام وزارت خارجه آمریکا تأکید کرده ایران باید به همه تعهدات خود در مقابل آژانس پایبند باشد و برای این سازمان هرگونه دسترسی ضروری را فراهم کند اما مسئله اساسی اینجاست که مقامات جمهوری اسلامی اصرار دارند هیچ تعهد جدیدی به رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نداده‌اند.
گروسی اواسط اسفند پس از بازگشت از تهران در یک کنفرانس خبری گفت «بر سر اعزام تیمی به ایران، راه‌اندازی دوباره تجهیزات نظارتی و افزایش ۵۰ درصدی بازرسی در سایت فُردو» توافق شده اما مقامات رژیم ایران این سخنان را قویاً و در چند نوبت تکذیب کردند.
بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی در مصاحبه با ایرنا منکر توافق با آژانس شد و گفت که «در مورد نصب دوربین‌ها صحبت یا توافقی صورت نگرفته است… حتا اگر چنین درخواستی مطرح می‌شد بطور قطع ما با آن مخالفت می‌کردیم.»
شماری معتقدند از گفته‌های بورل پیداست او تمایل زیادی به افزایش فشار علیه جمهوری اسلامی ندارد و همچنان ترجیح وی ادامه مماشات با رژیم است اما برخی دیگر می‌گویند همه چیز به نحوه همکاری رژیم با آژانس در هفته‌های آینده مربوط خواهد شد و غربی‌ها منتظرند ببینید آیا در تهران جریانی که قول همکاری با آژانس را به گروسی داده می‌تواند روی حرف خود بایستد یا نه!
سه مقام اسرائیلی و اوکراینی گفته‌اند که اسرائیل اخیراً مجوزهای صادراتی برای فروش احتمالی سیستم‌های پارازیت ضد پهپاد را تأیید کرده است که می‌تواند به اوکراین در مقابله با پهپادهای ایرانی مورد استفاده روسیه در طول جنگ کمک کند.
