کمتر از ۴۸ ساعت پس از پایان سفر چهار روزهی شاهزاده رضا پهلوی به اسرائیل، روزنامه انگلیسی «تلگراف» شنبه ۲۲ آوریل (۲ اردیبهشت) گزارش داد اسرائیل در حال لابی با دولت چین برای کمک به از بین بردن برنامه اتمی جمهوری اسلامی است.
با افزایش نگرانیها از افزایش سطح غنیسازی اورانیوم در ایران الی کوهن وزیر خارجه اسرائیل، این هفته از همتای چینی خود خواسته است تا از نفوذ این کشور بر تهران برای توقف دستیابی رژیم به سلاح هستهای استفاده کند.
در این گزارش آمده میانجیگری چین برای توافق امنیتی میان ایران و عربستان نشان داد این کشور به یک بازیگر جدید دیپلماتیک در منطقه تبدیل شده است. این توافق منجر به بازگشایی سفارتخانههای ریاض و تهران و از سر گرفتن پروازها شد و همچنین این امید را ایجاد کرده که ممکن است تلاشها برای بازگرداندن صلح در یمن را تقویت کند، جایی که دو کشور از طرفین مخالف حمایت میکنند.
حالا به نظر میرسد اسرائیل امیدوار است که موفقیتهای اولیه چین در ارتباط به مناسبات جمهوری اسلامی و پادشاهی سعودی به حل بحران هستهای نیز تعمیم داده شود. بحرانی که احتمال دارد سرانجام به یک درگیری نظامی مستقیم بین اورشلیم و تهران تبدیل شود.
اسرائیل بارها تهدید کرده است که برنامه هستهای ایران را که آن را یک تهدید برای موجودیت خود میداند، هدف قرار میدهد مگر اینکه راهکار دیپلماتیک جدی پیدا شود. اسرائیل در گذشته متهم به برنامهریزی چند عملیات مخفیانه جهت خرابکاری در تأسیسات اتمی جمهوری اسلامی و ترور دانشمندان اتمی ایران شده است.
آنچه نگرانی از برنامههای اتمی ایران را تشدید کرده، گزارش بازرسان آژانس در مورد کشف ذرات اورانیوم با غلظت ۸۴ درصد در تأسیسات اتمی فردو قم است.
الی کوهن وزیر خارجه اسرائیل گفت: «من با وزیر خارجه چین درباره خطری که در برنامه هستهای ایران میبینیم صحبت کردم، خطری که بین بسیاری از کشورهای منطقه از جمله کشورهایی که روابط دیپلماتیک با ایران دارند، مشترک است. جامعه جهانی باید فوراً برای جلوگیری از دستیابی رژیم آیتالله به توانمندیهای هستهای اقدام کند.»
بیانیه وزارت خارجه چین در مورد تماس تلفنی مقامات اسرائیل تنها به این موضوع اشاره داشت که چگونه اسرائیل «از نزدیک موضوع هستهای ایران را دنبال میکند و از چین انتظار دارد نقش مثبتی ایفا کند.»
واکنش رسانهها و مقامات حکومتی به سفر شاهزاده رضا پهلوی به اسرائیل: پیام ما به اسرائیل با موشکهای مقاومت ارسال میشود نه با سفر رضا پهلوی!
– روزنامه «جوان» وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در گزارشی نوشت «احتمالاً رضا پهلوی در سفر به تلآویو برای همبستگی با دشمن تاریخی… pic.twitter.com/lYLBWicxo0
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) April 22, 2023
در این بیانیه همچنین آمده وزیر خارجه چین در تماس با کوهن تاکید کرده بود که گرم شدن روابط ایران و عربستان «نمونه خوبی برای حل اختلافات از طریق گفتگو» است.
گزارش چینیها در ارتباط با این تماس تلفنی بیشتر بر مناقشه اسرائیل و فلسطین متمرکز بود و چین پیشنهاد تجدید مذاکرات صلح را داد و بر «اجرای راهکار دو کشوری» تأکید کرد.
پیروزی دیپلماتیک ممکن است
به گزارش تلگراف، یک منبع آگاه به استراتژی اسرائیل و عربستان سعودی در قبال جمهوری اسلامی، گفت که توقف برنامه هستهای ایران از طریق مذاکره نامحتمل است، اما آنها پیشنهاد کردند که اگر چین در یک توافق نمادین با ایران میانجیگری کند- مانند تعهد به توقف برنامه در زمان کنونی- آستانه اتمی شدن رژیم به تأخیر میافتد که این میتواند به عنوان یک بُرد دیپلماتیک برای هر سه کشور باشد.
عربستان سعودی و چین میتوانند از چنین توافقی برای تقویت جایگاه خود به عنوان رقیب آمریکا در خاورمیانه استفاده کنند و بطور بالقوه خلاء دولت بایدن که دخالت خود را در منطقه کاهش داده است، پر کنند.
در این گزارش آمده با این توافق احتمالی بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل نیز میتواند مدعی پیروزی در سیاست خارجی باشد که ممکن است توجه منتقدان او را از یک بحران داخلی عمده و مداوم بر سر برنامههای بحثبرانگیز او جهت بازنگری سیستم حقوقی کشور منحرف کند.
با این حال، به نظر میرسد که انگیزه نتانیاهو برای بازگشایی مذاکرات صلح با فلسطینیان، حداقل به صورت علنی، محدود باشد.
مخالفان رژیم ایران میگویند هرگونه معامله اتمی با آیتاللهها به جنبش آزادیخواهانه مردم ایران لطمه میزند و میلیاردها دلار پول به جیب حکومت سرازیر میشود که صرف گسترش تروریسم از طریق ارسال پول و اسلحه برای گروههای نیابتی خواهد شد.