با انتشار گزارشهایی درباره افزایش قیمت بلیت هواپیما و نایاب شدن بلیت در برخی مسیرهای هوایی داخلی، کارشناسان و مقامات نبود هواپیمای کافی، قیمتگذاری دستوری، ناتوانی مردم از پرداخت هزینه هواپیما و غیراقتصادی بودن فعالیت فرودگاهها را از جمله مشکلات صنعت هوانوردی کشور میدانند.
در روزهای گذشته گزارشهایی از افزایش قیمت بلیت در مسیرهای پر تقاضا تا ۱۰۰ درصد و نایاب شدن بلیت منتشر شده است. محمد محمدیبخش رئیس سازمان هواپیمایی کشوری افزایش ثیمت بلیط را «سوء رفتار وبسایتهای فروش» خوانده و گفته که «طبق بررسیها، بیشتر تخلفهای صورتگرفته بر اثر سوءرفتار کانالها و سایتهای فروش بلیت بهصورت مجازی است. از سازمان تعزیرات حکومتی درخواست شده با توجه به آئیننامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرفکنندگان، بازرسیهای لازم توسط سازمان حمایت از حقوق مصرفکنندگان انجام شود.»
سازمان هواپیمایی کشوری در اطلاعیهای مدعی شده مشکلات افزایش قیمت و نایاب شدن بلیت هواپیما «همواره در سالهای گذشته مطرح بوده و مربوط به امروز و دیروز نیست که یکی از دلایل این امر به تقاضای بالای سفر و رغبت بیشتر به سفرهای هوایی بازمیگردد.»
در ادامه بیانیه سازمان هواپیمایی کشوری آمده که «از سویی دیگر علت این افزایش تقاضا و میل به سفرهای هوایی به عدم افزایش قیمت بلیت به دنبال اقدامات کنترلی توسط سازمان هواپیمایی کشوری بازمیگردد، به همین دلیل سفر با هواپیما نهتنها به دلیل صرفه جویی در زمان، ایمنی بسیار بالا و بعد مسافت بلکه به دلیل مقرون به صرفه بودن این مدل در مقایسه با سایر مدلهای حمل و نقلی است که همواره مورد اقبال عموم است.»
سازمان هواپیمایی کشوری همچنین افزایش قیمت بلیت هواپیما را غیرقانونی عنوان کرده و نوشته که «نرخ بلیت هواپیما کماکان بر اساس نرخهای مصوب سال ۱۴۰۰ به فروش میرسد و بدون تصمیم سازمان هواپیمایی کشوری و ستاد تنظیم بازار شرکتهای هواپیمایی اجازه فروش با قیمت بالاتر را ندارند و قیمتها تابع قوانین و مقررات است.»
چند روز پیش از صدور این اطلاعیه از سوی سازمان هواپیمایی کشوری، عزتالله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در رابطه با افزایش قیمت بلیت هواپیما گفته بود که «وزارت میراث فرهنگی باید بر اساس تورم سالانه بلیطها را افزایش میداد، الان ارقام بلیط خیلی پایین است. به خاطر توجه به شعار سال و برای مهار تورم قیمتهای بلیط باید کمترین افزایش را داشته باشد برای همین با افزایش آن مخالفت کردیم.»
حسن خوشخو معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی کشوری اما امروز دوشنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ از اعمال تصمیمات احتمالی برای افزایش قیمت بلیت هواپیما تا آخر اردیبهشت خبر داد و گفته که سازمان هواپیمایی اختیاری در خصوص سایتها ندارد.
حسن خوشخو مشکلاتی چند وجهی برای صنعت هوایی را برشمرده و گفته است: «واقعیت این است که سال گذشته حدود ۵۰ درصد حقوق کارگران افزایش یافت و این مسئله را امسال هم داشتهایم که حدود ۲۰ درصد افزایش حقوق یافته است. این فارغ از مباحث مربوط به نرخ ارز و مشکلات تأمین قطعه هواپیما. اینها واقعیتهای صنعت هوانوردی کشور است.»
حسن خوشخو با بیان اینکه آزادسازی نرخ بلیت هواپیما از منظر سازمان هواپیمایی کشوری رهاسازی نیست گفته که آخرین تغییر قیمت بلیت مربوط به تیرماه سال ۱۴۰۰ بوده است، یکسال و نیم از این موضوع میگذرد. تا آخر اردیبهشت ماه امسال تصمیماتی برای حل بخشی از مشکلات شرکتهای هواپیمایی اتخاذ می شود که بخشی از آن مربوط به قیمت بلیت هواپیماست.
رحمتالله فیروزی پوربادی رئیس کمیته حمل و نقل هوایی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نیز دو روز پیش از برگزاری جلسهای در این کمیسیون با حضور مقامات دولتی و صنعت هوانوردی خبر داده و گفته بود در نشست بعدی کمیسیون عمران درباره افزایش قیمت بلیت هواپیما تصمیمگیری خواهد شد: «یکی از موضوعات بسیار مهمی که در این نشست مطرح شد، نگرانی بنده و سایر نمایندگان در خصوص نرخ بلیط هواپیما بود که مسئولان حاضر نیز توضیحاتی در این خصوص ارائه کردند و در نهایت مقرر شد در جلسه آینده ابعاد مسئله مورد بحث و بررسی بیشتری قرار گرفته و برای نرخ بلیط هواپیما تصمیمگیری شود.»
به عقیده کارشناسان صنعت هوانوردی، نرخ بلیت هواپیما در طول ۲۲ ماه گذشته بدون تغییر و ثابت مانده اما حقوق و دستمزد کارکنان این بخش چه خصوصی و چه دولتی بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است. همچنین در بخش هزینههای شرکتهای هواپیمایی که به دلار تأمین میشود نیز باید اشاره کرد که به دلیل افزایش نرخ دلار یک قطعه هزار دلاری در سال گذشته با ۲۵ میلیون تومان خریداری میشد، اما هماکنون این رقم به ۵۵ میلیون تومان افزایش یافته است.
در این میان مجتبی یوسفی عضو کمیسیون عمران مجلس درباره وضعیت فرودگاهها در ایران و درخواست شرکتهای هواپیمایی برای افزایش ۱۰۰ درصدی بلیت هواپیما با «غیر اقتصادی» دانستن فرودگاهها در ایران گفت: «در کشورمان از بیش از ۶٠ فرودگاه، کمتر از ٢٠ فرودگاه به طوری جدی فعال هستند و تنها یک فرودگاه در ایران اقتصادی است.»
مجتبی یوسفی همچنین درباره درخواست شرکتهای هواپیمایی برای افزایش ۱۰۰ درصدی بلیت هواپیما گفت: «افزایش قیمتها از جمله قیمت بلیت هواپیما باعث میشود در این شرایط که تورم سبد خانوار را کوچک کرده، مشکلاتی برای مردم به وجود بیاید و اشتغال و درآمد مردم را در حوزههای گردشگری و هتلداری تحت تاثیر قرار میدهد.»
این عضو کمیسیون عمران مجلس با تاکید بر اینکه بازار برای قیمت بیشتر «بلیت هواپیما» کشش ندارد، افزود: «مخالف افزایش قیمت بلیت هواپیما هستیم و به این موضوع در کمیسیون عمران هم تأکید داشتهایم.»
به نظر میرسد مقامات دولت بدون توجه به تورم بالای اقتصاد که بر صنعت هوانوردی نیز مانند دیگر بخشهای اقتصاد اثر گذاشته، به دنبال جلوگیری دستوری از افزایش قیمت بلیت هواپیما هستند. این مقاومت به معنای زیان بیشتر صنعت هواپیمایی کشور و ضرر خطوط هواپیمایی خواهد بود.
در همین رابطه مهرداد بذرپاش وزیر اره و شهرسازی گفته که «گاهی بلیت هواپیما در شبکههای غیررسمی گرانتر از قیمت مصوب فروخته میشود. اگر شرکت هواپیمایی گرانفروشی کند، مستقیماً به سازمان تعزیرات حکومتی معرفی میشوند و اگر سایتهای فروش اقدام به گرانفروشی کنند، هم مجوزشان لغو میشود و هم به دستگاه قضایی معرفی میشوند.»
مهرداد بذرپاش گفته که «از مسئولان سازمان هواپیمایی خواستهام هر چه سریعتر یک پلتفرم متمرکز برای عرضه بلیت طراحی کنند و این کار شروع شده است.»
جعفر یازرلو سخنگوی سازمان هواپیمایی هم روز دوشنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ در گفتگو با خبرگزاری «مهر» گفته که «برای حل مشکل گرانفروشی یک سامانه در نظر گرفته شده است که فروش بلیت محدود شده تا از این طریق معضل کمبودها و گرانفروشیها برطرف شود؛ البته همانطور که وزیر راه اعلام کرد بلیت هواپیما گران نشده است.»