جمهوری اسلامی با بحران شدید مالی روبروست و زمامدارانش به دنبال پیدا کردن منابعی برای تزریق پول به اقتصاد ایران هستند هرچند که مخالفان حکومت میگویند، پولهایی که از هر طریقی به دست جمهوری اسلامی برسد، خرج تروریسم و سرکوب میشود.
محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی که برای ملاقات با مقامات صندوق بینالمللی پول به واشنگتن رفته است میگوید که در حال حاضر ایران ۴/۸ میلیارد SDR «حق برداشت ویژه» معادل ۶/۷ میلیارد دلار دارد.
وی توضیح داده صندوق بین المللی پول در مقاطع زمانی مختلف که اقتصاد جهانی با رکود مواجه می شود به منظور کمک به اعضای خود اقدام به خلق نقدینگی موسوم به (SDR Allocation) «حق برداشت ویژه» میکند تا کشورها با تکیه بر آن نقدینگی مورد نیاز خود را برای برونرفت از وضعیت رکود به دست آورند.
با وجود این به دلایل مختلف از جمله تحریمهای مختلف، صندوق بینالمللی پول حتا بعد از آغاز بحران کرونا نیز از پرداخت وام به جمهوری اسلامی خودداری کرد.
محمدرضا فرزین گفته «از صندوق میخواهیم ضمن حمایت از برنامههای تقویت بانکداری بینالملل و روابط اقتصادی با کشورهای منطقه در حوزه خاورمیانه در تثبیت اقتصادی و تأمین مالی این برنامه ایفای نقش کند.»
علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی فروردینماه ۱۳۹۷ در یک سخنرانی در مخالفت با گرفتن وام از بانک جهانی یا صندوق بینالمللی پول گفته بود «در طول سالهای گذشته، در دولتهای مختلف، چند بار میخواستند از بانک جهانی یا صندوق بینالمللی پول، وام بگیرند، بنده نگذاشتم؛ جلویش را گرفتم؛ مقدّمات را فراهم کرده بودند که این کار را انجام بدهند. اینکه ما از بیگانه طلب بکنیم و متعهّدِ در مقابل بیگانه بشویم، این خطای بزرگی است؛ باید اقتصاد درونزا باشد.»
دولت حسن روحانی اما تلاش زیادی کرد تا بتواند برای کاهش بحرانهای اقتصادی ناشی از کرونا وام بینالمللی دریافت کند. یکی از مأموریتهای اصلی عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی در دولت روحانی دریافت وام از صندوق بینالمللی پول بود.
از سوی دیگر، حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی روز پنجشنبه در جلسه با رؤسای نمایندگیها و سفیران نظام با اشاره به پیگیری جدّی «مسیر خنثیسازی تحریمها» تأکید کرد «ایرانیان خارج از کشور از اولویتهای بالا در مسئولیتهای وزارت خارجه هستند.» به عبارت دیگر، او از سفرای جمهوری اسلامی خواسته توجه بیشتری به موضوع ایرانیان خارج کشور داشته باشند.
برخی منابع ادعا کردهاند که سفر فرزین به واشنگتن که یک روز پس از دیدار هیثم بن طارق آل سعید سلطان عمان با علی خامنهای صورت گرفت با چراغ سبز آمریکا انجام شده است.
اینهمه در حالیست که در روزهای اخیر زمزمههایی مبنی بر مذاکرات پنهانی مقامات آمریکا با رژیم ایران برای «توافق موقت» شنیده میشود.
سه مقام ارشد اسرائیلی پیش از این مدعی شده بودند که کاخ سفید از طریق دولت عمان در حال بررسی است که آیا ایرانیها آماده برداشتن گامهایی برای محدود کردن فعالیتهای هستهای خود هستند و در ازای آن چه میخواهند.
آکسیوس: مذاکره مقامات کاخ سفید با عمانیها در مورد «توافق موقت اتمی» با جمهوری اسلامی؛ وزارت خارجه آمریکا تکذیب کرد
-دو روز پس از سفر سلطان هیثم پادشاه عمان به تهران پایگاه خبری «آکسیوس» گزارش داد مکگورک هماهنگکننده شورای امنیت ملی کاخ سفید پس از سفر به عربستان سعودی و اسرائیل… pic.twitter.com/4pSNnWGEeY
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) May 31, 2023
بانک مرکزی جمهوری اسلامی در زمان دونالد ترامپ رئیس جمهوری پیشین آمریکا به دلیل حمایت و تأمین مالی از تروریسم و بطور مشخص پشتیبانی از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست تحریمها قرار گرفت.
وزارت خزانهداری آمریکا شهریور ۱۳۹۸ در بیانیهای اعلام کرد بانک مرکزی جمهوری اسلامی مسئول تامین مالی سپاه پاسداران، نیروهای قدس و حزبالله است.
تحلیلگران معتقدند دیدار محمدرضا فرزین با مدیران صندوق بینالمللی پول بیشتر مانور تبلیغاتی است که نشان میدهد حکومت در پی ایجاد موج روانی برای کاهش اثرات داخلی و خارجی بر تشدید بحرانهای اقتصادی است. با اینهمه علاوه بر تحریمها، قرارداشتن ایران در فهرست سیاه FATF داد و ستد مالی قانونی با جمهوری اسلامی را بسیار دشوار کرده است.
همزمان با سفر فرزین به واشنگتن، گروه هکری «قیام تا سرنگونی»، نزدیک به سازمان مجاهدین خلق، اسناد جدیدی از سامانه نهاد ریاست جمهوری اسلامی را منتشر کرده است. طبق یک نامه محرمانه، امیررضا فرزین برادر محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی سابقه زمینخواری و بازداشت و نوید فرزین، برادر کوچکتر آنها، سابقه حمل و نگهداری مواد مخدر دارد. مقامات جمهوری اسلامی تا لحظه تنظیم این گزارش واکنشی به این ادعاها نشان ندادهاند.