فاکسنیوز روز یکشنبه نهم ژوئیه (۱۸ تیرماه) گزارش داد مجموعه جدیدی از گزارشهای اطلاعاتی اروپایی نشان میدهد که جمهوری اسلامی به دنبال دور زدن تحریمهای ایالات متحده و اتحادیه اروپا برای تضمین فناوری برنامه تسلیحات هستهای خود با هدف آزمایش بمب اتمی است.
بر اساس گزارش موسسه تحقیقات رسانه خاورمیانه (MEMRI) که برای اولین بار ترجمه اسناد اطلاعاتی را در وبسایت خود منتشر کرد، سازمانهای امنیتی سوئد، هلند و آلمان اطلاعات حساسی را در شش ماهه اول سال ۲۰۲۳ در مورد فعالیتهای هستهای غیرقانونی رژیم ایران فاش کردند.
مهمترین افشاگری در مجموعه دادههای اطلاعاتی مربوط به سرویس امنیت عمومی و اطلاعاتی هلند (AVID) است که نشان میدهد توسعه سریع حیرتانگیز غنیسازی اورانیوم با درجه تسلیحاتی در ایران «گزینه اولین یعنی آزمایش هستهای [توسط رژیم ایران] را محتملتر میکند».
در گزارش سرویس امنیتی هلند آمده است: «سال گذشته، ایران به برنامه هستهای خود ادامه داد. این کشور همچنان به افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده ۲۰درصد و ۶۰ درصد ادامه میدهد آنهم با به کار گرفتن سانتریفیوژهایی که از آنها میتوان برای غنیسازی بیشتر اورانیوم تا ۹۰ درصد مورد نیاز برای ساخت یک سلاح هستهای استفاده کرد.»
بر اساس گزارش اطلاعاتی هلند، رژیم «ایران توافقهایی را که در چارچوب برجام انجام شد، نادیده میگیرد و با استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفتهتر غنیسازی اورانیوم، ظرفیت غنیسازی خود را افزایش میدهد.»
آیلت ساویون مدیر پروژه مطالعات ایران مؤسسه «ممری» میگوید: «واقعیت این است که ایران به هیچ وجه از تلاشهای خود برای ساخت سلاح هستهای عقبنشینی نکرده و از هر فرصتی برای پیشبرد تواناییهای فناوری خود برای این منظور استفاده کرده و سالها نیز جامعه بینالمللی را گمراه نموده و در مورد اهداف خود دروغ گفته است.»
بررسیهای آژانسهای اطلاعاتی اروپا قبل از سال ۲۰۱۵ و حتا پس از توافق برجام نشان میدهد رژیم ایران برای تأمین تجهیزات و فناوریهای مرتبط با تسلحیات کشتار جمعی اتمی، بیولوژیک و شیمیایی تلاش کرده است.
سرویس امنیتی سوئد نیز در گزارش سالانه خود در سال ۲۰۲۳ نوشت که رژیم «ایران اقدام به جاسوسی صنعتی میکند که عمدتاً صنایع پیشرفته سوئدی و محصولات سوئدی قابل استفاده در برنامه سلاحهای هستهای را هدف قرار میدهد.»
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارشی محرمانه تأیید کرد جمهوری اسلامی بخشی از اورانیوم ۶۰ درصدی خود را صرف تولید «مولیبدن» کرده که اقدامی در مسیر تولید سلاح اتمی است.https://t.co/SIrg2t20EC pic.twitter.com/lhuilMFFlA
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 18, 2022
آدام سامارا سخنگوی سرویس امنیتی سوئد در ایمیلی به فاکس نیوز گفت: «سرویس امنیتی سوئد میتواند تأیید کند که ایران در حال انجام فعالیتهای تهدیدکننده امنیتی در سوئد و علیه منافع این کشور است.»
وی توضیح داده «نمونههایی از این فعالیتها جاسوسی صنعتی هدف قرار دادن صنایع پیشرفته سوئد و جمعآوری اطلاعات غیرقانونی از مؤسسات آموزش عالی سوئد است. ایران به دنبال دانش و آن فناوریهایی در این کشور است که بتواند در برنامه سلاحهای هستهای خود استفاده کند.»
این مقام امنیتی اشاره کرده «سرویس امنیتی سوئد با شرکای بینالمللی خود همکاری مداوم دارد، اما ما به جزئیات این همکاری وارد نمیشویم.»
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره یافتههای اطلاعاتی اروپا در مورد تهدیدات جمهوری اسلامی به فاکس نیوز گفت: «ما گزارشها را دیدهایم. مدتهاست که نگرانیهای خود را در مورد فعالیتهای هستهای، موشکی و تسلیحات متعارف ایران و تلاشهای تدارکاتی مرتبط با آن اعلام کردهایم. تکثیر موشکهای بالستیک تهدیدی جدی برای امنیت منطقهای و بینالمللی است.»
وی میافزاید: «ما به همکاری نزدیک با متحدان و شرکای خود ادامه میدهیم تا از همه ابزارهای در اختیارمان برای جلوگیری از این فعالیتها، از جمله از طریق ممنوعیتها، کنترل صادرات و تحریمها و همچنین در مورد ظرفیت موشکی بالستیک ایران و نیاز به اقدام هماهنگ برای مقابله با آن استفاده کنیم.»
فردریک دال سخنگوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی، درباره کم و کیف اطلاعات دولتهای اروپایی در مورد فعالیتهای اتمی جمهوری اسلامی اظهار نظر نکرده است اما به گفته یک کارشناس برجسته در زمینه منع گسترش تسلیحات کشتار جمعی، گزارشهای اطلاعاتی اروپا از اهمیت بالایی برخوردار است.
هشدار آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره «ضربه مهلک» جمهوری اسلامی به برجام با برداشتن دوربینهای نظارتی
– طبق گزارش آژانس میزان اورانیوم غنی شده ایران به ۲۳ برابر حد مجاز رسیده است.
-آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأیید کرده جمهوری اسلامی با نصب تعدادی دوربین نظارتی و تجهیزات… pic.twitter.com/4Yi1WVkvLM
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) May 31, 2023
دیوید آلبرایت فیزیکدانی که مؤسس و رئیس مؤسسه علوم و امنیت بینالمللی در واشنگتن است در همین ارتباط افزوده است: «باید گزارشهای عمومی بیشتری از یافتههای این گزارشهای اطلاعاتی در دست باشد و میبایست به مردم و از همه مهمتر به صنایع در مورد تهدیدات رژیم ایران و روسیه هشدار داده شود. ایران و روسیه به شدت به خرید خارجی اقلام خاص و همچنین فناوری هستهای، موشکی، تسلیحات متعارف و توسعه پهپادها وابسته هستند.»
وی میافزاید: «گزارشهای اطلاعاتی نشان میدهد که ایران همچنان به تلاش برای یافتن راههایی برای مختل کردن سیستمهای نظارتی اروپا و به دست آوردن اقلام مورد نیاز برای برنامههای هستهای و موشکی خود ادامه میدهد و اغلب موفق میشود. نادیده گرفتن این موضوع که یکی از عوارض جانبی برجام است کار را سخت میکند. تمرکز و تخصیص منابع برای کشف و پیشگیری از خریدهای غیرقانونی ایران، که در آن اطلاعات نقش مهمی داشت.»
آلبرایت توصیه کرده دولتهای اروپایی باید اقدامات خود را در مورد شناسایی عوامل جمهوری اسلامی و راههای آنها برای دور زدن تحریمها تقویت کنند.
سرویس اطلاعاتی #آلمان: رژیم #ایران و کره شمالی به دنبال سلاح کشتار جمعی هستند#جمهوری_اسلامی و کره شمالی با دور زدن مکانیزم های نظارتی از طریق کشور ثالث برای دستیابی به تکنولوژی های ممنوعه تلاش میکردهاند…https://t.co/QDxxicl86K pic.twitter.com/QVZq03JQCh
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) July 17, 2018
وی در ادامه میافزاید: «این گزارشهای اطلاعاتی تأیید میکند که ایران روی دستیابی به دادههای فنی و تکنولوژی برای برنامههای هستهای و موشکی خود در اروپا متمرکز است. اینهمه دانش یا اطلاعات خاصی است که برای توسعه، تولید یا استفاده از این تجهیزات مورد نیاز است… بخشی از تلاشهای جمهوری اسلامی برای به دست آوردن طرحهای آموزشی و مهندسی و پشتیبانیهای فنی است و دستورالعملهاست.»
اداره فدرال حفاظت از قانون اساسی آلمان (BfV) نیز در گزارش که ژوئیه ۲۰۲۳ منتشر شد در اینباره هشدارهای صادر کرده است.
در این گزارش آمده: «مقامات اداره حفاظت از قانون اساسی توانستند در سال ۲۰۲۲ تعداد زیادی مدارک از تلاشهای جمهوری اسلامی مرتبط با گسترش برنامههای هستهای را پیدا کنند.»
سرتیپ یوسی کوپرواسر رئیس پیشین بخش تحقیقات و اطلاعات ارتش اسرائیل توضیح میدهد که حکومت «ایران آشکارا برنامه تسلیحات هستهای خود را ادامه میدهد. گزارشهای اطلاعاتی اروپا تلاشهای پنهانی ایران را برای کوتاه کردن زمان دستیابی به سلاح تأیید میکنند. از آنجا که این تلاشها برای دستیابی به توانمندیهای هستهای نظامی در سالهای گذشته بدون وقفه ادامه داشته است، گزارشهای اطلاعاتی اروپا باعث تعجب نمیشود.»
دی کارلو سخنگوی سازمان ملل متحد نیز با ابراز نگرانی از اینکه آژانس بینالمللی انرژی اتمی قادر به راستآزمایی برنامههای اتمی رژیم ایران نیست تأکید میکند که میزان ذخایر اورانیوم در ایران به ۲۰ برابر حد مجاز رسیده است.
این گزارشها و اظهارات مبنی بر نگرانی مقامات و ناظران غربی در شرایطی است که تلاشهای دولت بایدن برای دستیابی به توافق یا تفاهم با جمهوری اسلامی بینتیجه مانده است.