آتش‌سوزی در محله تاریخی «ساروجه» دمشق خشم سوری‌ها را برانگیخته است. به گزارش «الجزیره» سوری‌ها بامداد روز یکشنبه با مشاهده آتش‌سوزی در محله تاریخی ساروجه در دمشق لحظات سختی را با غم و انده و خشم سپری کردند.
شهروندان در رسانه‌های اجتماعی رژیم اسد را به ایجاد آتش‌سوزی عمدی یا دست‌کم سهل‌انگاری در حفاظت از این اماکن تاریخی و عدم برخورد مناسب با اینگونه حوادث که مدتی است به صورت مکرر اتفاق می‌افتد، متهم می‌کنند.
بر اساس این گزارش، رسانه‌های رسمی سوریه روز یکشنبه و دوشنبه هفته جاری درباره جزئیات این حادثه، گفتند که آتش‌سوزی در یکی از خانه‌های قدیمی در محله تاریخی نزدیک خانه عبدالرحمن یوسف (بیت الیوسف) رخ داد و پس از آن زبانه‌های آتش به خانه‌های نزدیک این خانه تاریخی سرایت کرد.
طبق این گزارش، آتش به خانه‌ها و بخشی از ساختمان‌های محله باستانی ساروجه دمشق از جمله کاخ «امیرالحج» در دمشق واقع در منطقه «عبدالعزیز رحمن پاشا یوسف» و خانه تاریخی «بیت الیوسف» و بخش‌هایی از خانه «خالد العظم» (خانه میراث دمشق) خسارات زیادی وارد کرد که به نابودی بخش بزرگی از این میراث فرهنگی در محله تاریخی «الحرملک» که مرکز اسناد تاریخی سوریه نیز در آن قرار دارد، منجر شد.
به دلیل اهمیت تاریخی، وجدانی و عاطفی این منطقه برای هزاران سوری میهن‌دوست که سال‌ها پیش به دلیل سرکوب توسط رژیم بعثی سوریه شهر تاریخی دمشق را ترک کرده‌اند و همچنین کسانی که هنوز در آنجا مانده‌اند، حادثه آتش‌سوزی باعث برانگیختن خشم گسترده‌ای در میان عموم سوری‌ها شد که در شبکه‌های اجتماعی بازتاب گسترده یافت.
احمد معاذ الخطیب شخصیت سیاسی و نخستین رئیس ائتلاف مخالفان سوری در توئیتی نوشت: «این یک ویرانی سیستماتیک برای سوریه و محو هویت، سرزمین و مردم آن است؛ ویرانی‌ای که از نابودی «الغوطه» آغاز شد و اکنون با سوزاندن نیمی از محله تاریخی و بازار «ساروجه» دمشق به ویژه نقاط برجسته آن که مهمترین آنها مرکز اسناد تاریخی با بیش از نیمی از تاریخ این کشور (۵ میلیون سند) و همچنین کاخ «عبدالرحمن پاشا الیوسف» امیر الحج در دوران امپراتوری عثمانی را در خود جای داده است، ادامه دارد.»
البته الخطیب خاطرنشان کرد که اسناد اصلی در این آتش‌سوزی آسیب ندیده است. این اسناد حاوی اطلاعات تاریخی و باستانی قابل توجهی در مورد خاندان‌های کهن دمشق است. الخطیب از سازمان ملل متحد و یونسکو خواسته است تا یک استراتژی بین‌المللی برای حفاظت از این اسناد در برابر خرابکاری‌ها طراحی و اجرا کنند. وی همچنین از آنها خواست تا برای جلوگیری از وارد کردن خسارت بیشتر به میراث فرهنگی سوریه توسط رژیم اسد و شبه‌نظامیان فرقهای اقدام کنند.
در سال‌‌های اخیر بارها محلات و بازارهای قدیمی دمشق دچار آتش‌سوزی‌های ویرانگر شدند. در سال ۲۰۱۶ بیش از هشتاد مغازه در چهارسوق «العصرونیه» نزدیک «حرم سیده رقیه» دچار آتش‌سوزی شد. چهارسوق مشهور الحمیدیه نیز در پایان همان سال قربانی یک آتش‌سوزی بزرگ شد. در ژوئیه ۲۰۱۷ آتش‌سوزی دیگری در «باب الجابیه» واقع در محله قدیمی دمشق رخ داد و در سال ۲۰۲۰ چهارسوق «البزوریه» نیز در همان محله قدیمی در آتش سوخت و خسارات مادی و ویرانی قابل توجه برجای گذاشت.
چه کسی از آتش زدن مکرر میراث تاریخی و اطلاعات ثبت شده مردم شام سود می‌برد؟
اسامه القاضی مخالف سوری در همین ارتباط در توئیتی نوشته است: «سوختن کاخ امیر الحج عبدالرحمن پاشا در محله ساروجه دمشق و محو کردن آثار و ویژگی‌های پایتخت امویان در سلسله‌ای از آتش‌سوزی‌های مشکوک در بازارها و مکان‌های دیدنی دمشق طی بیش از یک دهه امری طبیعی یا تصادفی به نظر نمی‌رسد.»
عبدالهادی العانی یکی دیگر از چهره‌های برجسته سوری در رسانه‌ها نیز با تاکید بر عمدی بودن آتش‌سوزی در «خانه اسناد تاریخی ساروجه» در توئیتی این پرسش را مطرح کرده که چه کسی واقعا از نابودی تمام این اطلاعات تاریخی مردم شام و سوریه سود می‌برد؟ چه کسی از ناپدید شدن آثار و اطلاعات درباره هویت اصلی مردم شام منتفع می‌شود؟!
این پرسش را کیهان لندن با دکتر عماد الحمد یکی از نویسندگان و مترجمان برجسته سوری در ابوظبی در میان گذاشته است. وی گفت: «از رژیم اسد و هم‌پیمان فرقه‌گرای آن که مساجد تاریخی ادلب و حماه و آثاری را که بیش از یک هزار سال عمر دارند در روز روشن تنها به دلیل تعصبات فرقهای شیعی- سنی منهدم کردند، بعید نمی‌دانم که به آتش زدن این آثار که شناسنامه و شجره‌نامه خانواده‌های کهن دمشق را در خود جای داده است، دست بزنند اما با این حال سند یا مدرکی برای اثبات این موضوع هنوز در دست ندارم. با اینهمه با توجه به سابقه سیاه آنها این کار را بعید نمی‌دانم که عمدا این آثار را آتش زده باشند. البته این دهمین مورد از آتش زدن آثار و محلات تاریخی سوریه است به‌خصوص مساجد و عبادتگاه‌های تاریخی که در دوره امویان و پس از آنها ساخته شد و بیش از یک هزار سال عمر دارند! این آثار به دلیل هویت سُنّی خود مورد خشم و کینه‌توزی فرقهای که یک ارثیه تاریخی مشمئزکننده و انحرافی است و اکنون به وارثان خمینی در ایران رسیده، قرار گرفتهاند».
او افزود: «آثار تاریخی سوریه بیش از یک دهه یعنی از سال ۲۰۱۱ از زمان باز شدن پای شبه نظامیان مخرب و تروریست وابسته به رژیم جمهوری اسلامی به سوریه تا به امروز قربانی گفتمان فرقهای که در اصل ضد هویت و آثار تاریخی و ملی مردم سوریه و همه ملل دیگر منطقه است، شد. آثاری که روح و طبیعت آنها وفق مراد اندیشه اقلیت حاکم بر سوریه یا گفتمان واپسگرای شیعه ولایت فقیهی خمینی نیست. رژیم ایران و داعش دو روی یک سکه‌اند و ما دیدیم که پس از آینکه داعش آثار باستانی «تدمر» را اشغال کرد آثار آن را یا نابود یا از طریق قاچاق فروخت پس از داعش نوبت شبه نظامیان وابسته به ایران رسید که با هدایت و نظارات مستقیم سپاه پاسداران اقدام به حفاری و سرقت آثار باستانی «تدمر» کردند.البته خیلی از رسانه‌های جهان جنایات سپاه در این مورد را گزارش کردند».
این نویسنده سوری همچنین اظهار داشت «محو هویت سوریه با قتل یک میلیون سوری خاتمه نیافته بلکه شبه‌نظامیان رژیم ایران به ویژه سپاه پاسداران به همراه رژیم بشار اسد در یک فرآیند تغییر جمعیتی در سوریه که اکثریت آن سُنّی است، از طریق درگیری‌های جاری، حضور سیاسی و ابزار نظامی، قتل و جابجایی‌های گسترده‌ای انجام داده‌اند. آنها با اجرای برنامه‌های پنهانی برای تغییر ترکیب جمعیت، شهرها و مناطق را با استفاده از روش‌های مختلف تطمیع و ارعاب، از هویت واقعی خالی می‌کنند. آنها تقریبا ۹ میلیون سوری سنی‌مذهب را وادار به فرار و ترک خانه‌ها و سرزمین‌هایشان در ادلب، حلب، القصیر، درعا، الرقه،حماه و دیر الزور کرده‌اند و زمین‌های آنها را به شبه‌نظامیان افغان (فاطمیون) شیعیان عراق و پاکستان (زینبیون) و شیعه‌شدگان جدید از آفریقا و دیگر مناطق جهان که به ایران رفته و عملیات مغزشویی روی آنها انجام گرفته، داده‌اند.»
الشرق الاوسط: شبه‌نظامیان جمهوری اسلامی در دیرالزور آثار باستانی سوریه را می‌دزدند
در همین ارتباط، روزنامه فرامنطقه‌ای الشرق الاوسط در ژانویه ۲۰۲۲ طی گزارشی به نقل از دیده‌بان حقوق بشر سوریه، از سرقت آثار باستانی سوریه در دیر الزور توسط شبه‌نظامیان وابسته به رژیم ایران خبر داده بود.
این روزنامه نوشت، پس از بغرنج شدن وضعیت اقتصادی و مالی رژیم ایران، سپاه پاسداران و شبه‌نظامیان وابسته به آن مستقر در سوریه اقدام به قاچاق آثار باستانی این کشور به ویژه در استان دیر الزور در شرق سوریه جهت تامین منابع مالی خود کردند.
این روزنامه به نقل از دیده‌بان حقوق بشر سوریه نوشت، شبه‌نظامیان اخیرا برای کسب درآمد و تامین مالی امورات خود، بسیاری از اماکن باستانی را غارت کرده و به سرقت برده‌اند و از برجسته‌ترین مکان‌هایی که توسط این شبه‌نظامیان غارت شده و می شود، آثار باستانی «بقرص» و «تل المرابیت» است که در حومه شرقی واقع در ۴۰ کیلومتری مرکز شهردیرالزور واقع شده است.
گزارش تلویزیون «سوریا» از حضور شبه‌نظامیان وابسته به رژیم ایران در مناطق آثار باستانی «تدمر»:
به نوشته «شرق الاوسط»، صدها اثر تاریخی در شهرهای قدیمی، غارها، تپه‌ها، مقبره‌ها و غیره در کرانه‌های رودخانه‌های خابور و فرات در شمال و شرق سوریه پراکنده هستند. این آثار تاریخی و فرهنگی همگی ویژگی‌های آرامی، رومی، اسلامی و ماقبل تاریخ دارند که در دهه گذشته و طی جنگ داخلی سوریه مورد غفلت و خرابکاری سیستماتیک همه نیروهای حاضر از جمله نظامیان تحت کنترل رژیم اسد، شبه‌نظامیان وابسته به رژیم ایران قرار گرفته است. پیش از تسلط شبه‌نظامیان فرقهای رژیم ایران نیز این مناطق تحت کنترل داعش بوده که آنها نیز بسیاری از آثار تاریخی را دزدیده و به یغما برده و یا نابود کرده‌اند.
به نوشته این روزنامه، سازمان حقوق بشر سوریه گفته است که شبه‌نظامیان وابسته به رژیم ایران تمام آثار «تله العشاره» را که قدمت آن به دوران بابِلی‌های اول برمی‌گردد و در حومه شرقی سوریه قرار دارد، دزدیدند. آنها با احداث کارگاه‌هایی عملیات حفاری و نبش برای در آوردن آثار را آغاز کرده و با کامیون‌ها این آثار را از طریق مرزهای زمینی به عراق برده و سپس به صورت قاچاق می‌فروشند .آنها آثار الصالحیه در البوکمال را که به دوران اول بابِلی‌ها برمی گردد و تل طابوس در نزدیکی روستای الشمیطیه در حومه غربی دیرالزور را که قدمت آن به دوران اول ایران باستان باز می‌گردد نیز در امان نگذاشتند.
همچنین دیگر مناطق باستانی که توسط شبه‌نظامیان وابسته به جمهوری اسلامی تخریب و حفاری شده، شامل تپه قلعه الرحبه در نزدیکی المیادین می‌شود که قدمت آن نیز به دوره اول بابلی‌ها باز می‌گردد. بازار زیرزمین در شهر دیر الزور و بسیاری اماکن دیگر در حومه شرقی استان دیر الزور نیز مورد تاراج شبه‌نظامیان فرقهای قرار گرفتهاند.
