به گزارش آسوشیتدپرس، ریچارد مور رئیس سرویس اطلاعات خارجی بریتانیا (MI6) مدعی شده فروش پهپادهای انتحاری از سوی جمهوری اسلامی به روسیه برای حمله به اوکراین «خلاف اخلاق» است و این اقدام باعث اختلاف و درگیری داخلی در بالاترین سطح رژیم تهران شده است.
حشمتالله فلاحتپیشه رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی میگوید «روسیه بسیار خوشحال است که ایران را به شریک جنگ با اوکراین و شریک تحریم تبدیل کرد.» وی پیش از این ادعا کرده بود «خبر تحویل پهپاد ایرانی را خود روسها منتشر کردند.»
با وجود تحریمها و فشارهای بینالمللی، جمهوری اسلامی همچنان پشتیبانی از روسیه در جنگ علیه اوکراین را با ارسال پهپاد و سایر تجهیزات نظامی ادامه میدهد. این یعنی تحریمهای بینالمللی هنوز نتوانسته رژیم ایران را از سیاستهای تهاجمی خود منصرف کند. اما به نظر میرسد در بین دولتهای غربی نیز برنامهی ویژهای برای مقابله با این تهدیدات وجود ندارد.
یک مقام اروپایی میگوید احتمالاً برای متقاعد کردن کشورهای اتحادیه اروپا برای حفظ تحریمهای موشکی علیه جمهوری اسلامی که در ماه اکتبر (مهرماه ۱۴۰۲) منقضی میشود، مشکلی وجود نداشته باشد.
به گزارش رویترز، این مقام اروپایی گفت که معتقد است فرصتی برای مذاکره بر سر توافق هستهای با ایران و کاهش تنشها تا پایان سال ۲۰۲۳ وجود دارد.
این مقام به شرط ناشناس ماندن به خبرنگاران در واشنگتن گفت: «ممکن است فرصت کوچکی برای از سر گرفتن مذاکره با آنها در مورد بازگشت به برجام یا حداقل توافق کاهش تنش قبل از پایان سال داشته باشیم.»
خبرگزاری رویترز اوایل تیرماه گزارش داد که تمدید تحریمهای جمهوری اسلامی سه دلیل عمده دارد: استفاده روسیه از پهپادهای ساخت جمهوری اسلامی علیه اوکراین؛ احتمال انتقال موشکهای بالستیک ایران به روسیه و محروم کردن ایران از مزایای توافق اتمی زیرا جمهوری اسلامی برجام را نقض کرده است.
حفظ تحریمهای اتحادیه اروپا نشاندهنده تلاشهای غرب برای ممانعت از تلاشهای رژیم ایران جهت تولید سلاحهای هستهای و ابزاری برای خنثی کردن آن با وجود فروپاشی برجام است.
این مقام اروپایی در پاسخ به این پرسش که آیا بریتانیا، فرانسه و آلمان که طرفین برجام هستند، بقیه اتحادیه اروپا را متقاعد کردهاند که تحریمهای موشکی را حفظ کنند، پاسخ داد: «بعید میداند متقاعد کردن ۲۷ عضو اتحادیه اروپا برای تمدید تحریمها علیه برنامه موشکی ایران با مشکل روبرو شود.»
روزنامه «جوان» وابسته به سپاه پاسداران با اشاره به مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ در گزارشی با عنوان «پهپادهراسی با چاشنی بمب اتم علیه ایران!» تهدید کرده فضاسازی رسانهای غرب نشان از آن دارد که ضلع اروپایی برجام در صدد ایجاد اختلال در روند لغو تحریمهاست که این امر «بدون هزینه نخواهد بود.»
مهدی محمدی مشاور امور راهبردی محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در توییتی مینویسد «چند ماه دیگر، در مهر ۱۴۰۲، موعد سال هشتم برجام فرا میرسد و غرب باید تحریم ها علیه برنامه موشکی ایران را لغو کند. از همین حالا پیداست که غرب چنین نخواهد کرد و این ایران است که باید درباره تداوم عضویت در برجام یا خروج از آن، یک تصمیم تاریخی بگیرد.»
چند ماه دیگر، در مهر ۱۴۰۲، موعد سال هشتم برجام فرا می رسد و غرب باید تحریم ها علیه برنامه موشکی ایران را لغو کند. از همین حالا پیداست که غرب چنین نخواهد کرد و این ایران است که باید درباره تداوم عضویت در برجام یا خروج از آن، یک تصمیم تاریخی بگیرد.
— Mahdi Mohammadi 🇮🇷 (@mmohammadii61) July 2, 2023
برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شامل محدودیتهای هستهای و غیرهستهای برای رژیم ایران است. برخی از محدودیتها، تاریخ انقضای معینی دارند که از آن به عنوان بندهای غروب (Sunset Clauses) برجام یاد میکنند.
اکتبر ۲۰۲۳ موعد انقضای یکی از این بندها فرا میرسد. بند مورد توجه غرب مربوط به اتمام محدودیتهای حوزه پهپادی و موشکی است که در آن آمده محدودیتهای سازمان ملل در زمینه تحقیق و توسعه و تولید موشکهای بالستیک ایران برداشته خواهد شد. البته این به شرطی میبود که رژیم ایران به مفاد برجام پایبند میماند و آنها را مرتب نقض نمیکرد.
این تحریمها همچنین خرید و فروش و انتقال قطعات پهپادهای جمهوری اسلامی را با برد بیش از ۳۰۰ کیلومتر، بدون مجوز سازمان ملل، ممنوع میکند و تهران منتظر است که این محدودیت لغو شود تا با خیال راحتتر به ماجراجوییهای منطقهای و بینالمللی خود ادامه دهد.