توافقنامه همکاری‌های نظامی که میان وزرای دفاع جمهوری اسلامی و دولت چپگرای بولیوی امضاء شد با انتقاد شدید آرژانتین و یهودیان این کشور روبرو شده است.
دولت آرژانتین و اعضای اپوزیسیون بولیوی روز دوشنبه ۲۴ ژوئیه (دوم امرداد) از امضای توافقنامه نظامی میان رژیم ایران و بولیوی ابراز نگرانی کردند. آنها نگران‌اند که جمهوری اسلامی از این فرصت برای تقویت نفوذ خود در آمریکای لاتین استفاده کند.
به گزارش روزنامه «آسوشیتدپرس» توافق انجام شده در هفته گذشته به ویژه نگرانی‌هایی را در آرژانتین برانگیخته است، جایی که دادستان‌ها مدت‌ها مدعی بودند که مقامات ایرانی در بمب‌گذاری سال ۱۹۹۴ در مرکز جامعه یهودیان «آمیا» در بوئنوس آیرس که منجر به کشته شدن ۸۵ نفر شد، دست داشتند. اما رژیم ایران هرگونه دخالت در این حمله را رد کرده است.
یکی از مقامات وزارت خارجه آرژانتین می‌گوید که این وزارتخانه با ارسال یادداشتی به سفارت بولیوی در بوئنوس آیرس خواستار اطلاعاتی درباره دامنه گفتگوها و توافقات احتمالی به دست آمده در سفر رسمی ادموندو نوویلو وزیر دفاع بولیوی به این کشور شده است.
گوستاوو آلیاگا یکی از نمایندگان مخالف دولت بولیوی که دبیر کمیته دفاع و نیروهای مسلح در مجلس نمایندگان است، به آسوشیتدپرس گفت: «وزیر دفاع باید این توافق را توضیح دهد و اینکه چرا این توافق با کشوری امضاء شده که در صحنه بین‌المللی پُر از دردسر است در حالی که بولیوی طبق قانون اساسی خود قرار است صلح‌طلب باشد.»
آلیاگا همچنین گفت: «تنها چیزی که از محتوای این توافق می‌دانم چیزهایی است که مطبوعات منتشر می‌کنند. آنها می‌گویند که [ایران] به ما پهپاد می‌دهد. برخی دیگر می گویند به ما موشک می‌دهند. همه اینها عجیب به نظر می‌رسد، اینها حتا خود ایران را هم درگیر می‌کند… من نمی‌توانم درک کنم که چرا بولیوی درگیر چنین روابط پیچیده و دشواری می‌شود.»
اما سناتور چپگرا لئوناردو لوزا دبیر کمیته امنیت مجلس سنا در بولیوی گفت: «ایالات متحده خطرناک‌ترین کشور است و بولیوی حق امضای توافقنامه با سایر کشورها را دارد.»
به گفته موسسه مطالعات جنگ (ISW)، مستقر در واشنگتن، جمهوری اسلامی ایران ممکن است به دنبال فروش پهپاد به بولیوی باشد زیرا از سال‌های گذشته برای افزایش فروش پهپادهای خود بازاریابی می‌کند.
این توافق در حالی صورت می‌گیرد که ایران از حمله روسیه به اوکراین حمایت کرده و دولت لوئیس آرس رئیس جمهور بولیوی، از محکوم کردن مسکو در مجمع عمومی سازمان ملل خودداری کرده است.
سازمان یهودیان آرژانتین «DAIA» به دولت آرژانتین نسبت به «خطرات امنیت آرژانتین و منطقه» به دلیل توافق نظامی ایران و همچنین پیامدهای ارتباط رژیم ایران با حزب‌الله لبنان که در آمریکای لاتین نفوذ دارد هشدار داده است.
«عُرضه پراید فروختن نداریم لااقل پهپاد بفروشیم خرج مملکت در بیاد!»
یکی از مسئولان نیروی هوافضای سپاه پاسداران با اشاره به ارسال پهپادهای سپاه به روسیه می‌گوید چین هم ۱۵ هزار پهپاد شاهد ۱۳۶ سفارش داده است.
در ویدئویی که تاریخ دقیق آن مشخص نیست و به نظر می‌رسد مربوط به یک بازدید… pic.twitter.com/e4JNkcEk1h
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) June 4, 2023
این سازمان در یک بیانیه از دولت آرژانتین خواست تا این توافق را محکوم کند و از بولیوی بخواهد در تصمیم خود تجدید نظر نماید.
فدریکو پیندو سناتور سابق آرژانتینی نیز در همین ارتباط انتقاداتی را مطرح کرده است. وی در توییتر نوشت: «ما از اینکه کشور دوست مانند بولیوی با حکومت ایران، رژیمی که با آرژانتین بر سر تروریسم درگیر است، توافق امنیتی و دفاعی امضا کرده است، ابراز تاسف می‌کنیم.»
بولیوی و جمهوری اسلامی ایران در دوران دولت رئیس اوو مورالس و محمود احمدی‌نژاد روابط بسیار نزدیکی داشتند. این همسویی باعث اختلافات دیپلماتیک با آرژانتین شد، به ویژه در سال ۲۰۱۱ زمانی که بولیوی به اصرار بوئنوس آیرس، وزیر دفاع وقت رژیم ایران، احمد وحیدی، را اخراج کرد. دادستان‌های آرژانتین وحیدی را یکی از طراحان اصلی حمله آمیا می‌دانند. سردار پاسدار احمد وحیدی هم‌اکنون وزیر کشور جمهوری اسلامی در دولت سیدابراهیم رئیسی است.
توافق‌نامه‌ی همکاری‌های نظامی را ادموندو آگیلار و محمدرضا آشتیانی وزرای دفاع بولیوی و جمهوری اسلامی ۲۵ تیرماه ۱۴۰۱ در تهران امضاء کردند.
آشتیانی گفته بود «با توجه به نیازمندی‌های کشور بولیوی در حوزه دفاع مرزی و مبارزه با قاچاق موادمخدر سعی شد در زمینه تجهیزات، تعاملاتی با این کشور داشته باشیم که این همکاری می‌تواند الگویی برای سایر کشورها در آمریکای جنوبی باشد.»
رژیم‌های ایران و بولیوی امرداد سال ۱۳۹۷ نیز توافقنامه‌ای مشابه امضاء کرده بودند. در همان زمان نیز منابع بریتانیایی گزارش دادند که بولیوی به دنبال خرید پهپاد از ایران است. محمدباقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی گفته بود قرار است دامنه همکاری‌های نیروهای مسلح ایران و بولیوی فنی، دفاعی، تسلیحاتی، خانه‌سازی، ساخت بیمارستان و نظایر آنها باشد.
