نخست وزیر عراق می‌گوید برای تسویه بدهی‌های معوق به جمهوری اسلامی، با ایالات متحده در تماس است. رقم بدهی عراق بابت واردات گاز از ایران حدود ۱۰ میلیارد دلار است و قرار است از عراق به حساب‌هایی در مسقط پایتخت عمان واریز شود.
پایگاه خبری «عرب نیوز» اول اوت (۱۰ امرداد) در گزارشی نوشت گاز ایران برای تولید برق عراق بسیار مهم است، اما تحریم‌های آمریکا بر نفت و گاز ایران محدودیت‌هایی را بر نحوه پرداخت هزینه واردات بغداد اعمال می‌کند.
عراق نمی‌تواند مستقیم پول نقد به ایران تحویل دهد و پرداخت‌ها باید در یک حساب بانکی نگهداری شده و توسط تهران برای تامین مالی واردات غذا و دارو استفاده شود.
محمد شیعه السودانی نخست وزیر عراق پیش از این اعلام کرده بود که بغداد به عنوان راهی برای دور زدن مکانیسم پیچیده تحریم‌ها، پرداخت هزینه گاز ایران را با انتقال نفت آغاز خواهد کرد.
وی در یک کنفرانس مطبوعاتی با یادآوری اینکه بغداد در چند ماه گذشته حدود ۱/۹ میلیارد دلار بدهی ایران را پرداخت کرده است، گفت: «کار با طرف آمریکایی در مورد بدهی‌های پرداخت نشده که ۹/۲ میلیارد یورو (۱۰ میلیارد دلار) است دامه دارد.»
السودانی توضیح داد: «هیئتی از بانک مرکزی و بانک تجارت عراق (TBI) روز سه‌شنبه به عمان رفته‌اند تا در توافق با وزارت خزانه‌داری آمریکا درباره فرمولی برای انتقال این وجوه به عمان توافق کنند.»
ماتیو میلر سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده گفت که برخی از منابع مالی مرتبط با ایران می‌تواند از طریق عمان، که اغلب به عنوان یک واسطه بین غرب و جمهوری اسلامی عمل می کند، منتقل شود.
میلر به خبرنگاران گفت: «ما فکر می‌کردیم مهم است که این پول را از عراق خارج کنیم، زیرا این منبع اهرمی است که ایران علیه همسایه خود استفاده می‌کند.»
عراق نفتخیز که توسط دهه‌ها درگیری و تحریم‌های بین‌المللی ویران شده، برای تأمین یک سوم انرژی مورد نیاز خود به واردات گاز ایران وابسته است. این کشور همچنین دچار فساد گسترده است و از زیرساخت‌های فرسوده رنج می‌برد.
مقامات آمریکایی تأکید کردند پول‌هایی که از عراق به عمان منتقل می‌شود صرفاً می‌تواند برای تأمین غذا و دارو و خدمات بشردوستانه خرج شود.
آزاد ساختن حدود ۲/۷ میلیارد دلار پول‌های بلوکه شده ایران؛ مقداری از پول صرف «هزینه حُجاج»، «خرید دارو» و «بدهی به ترکمنستان» شد!
– احمد الصحاف سخنگوی وزارت خارجه عراق توضیح داده «فؤاد حسین [وزیر خارجه عراق] در جریان کنفرانس بین‌المللی مبارزه با تروریسم که در ریاض برگزار شد،… pic.twitter.com/Ao9z8l123B
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) June 10, 2023
هشدار درباره پیامدهای انتقال پول بلوکه شده ایران به عمان
برخی منابع می‌گویند یکی از دلایل انتقال پول‌های بلوکه شده ایران از عراق به عمان فساد گسترده در بین مقامات عراقی و نفوذ شدید رژیم ایران در بین آنهاست. در همین ارتباط محمد نوری عزیز عضو کمیته دارایی پارلمان عراق از چاپ میلیون‌ها دینار عراقی در آرژانتین و سپس تبدیل آن به دلار آمریکا و ارسال آن با کامیون به ایران خبر داد.
او در یک برنامه تلویزیونی تأکید کرد دفتر نخست‌وزیر عراق از ارسال کامیون‌های دلار از مرزهای عراق به ایران آگاه است.
اما برخی منابع داخلی در ایران نوشته‌اند پول‌های بلوکه شده در عراق به حساب دیناری شرکت «توانیر» و «شرکت گاز» ایران واریز خواهد شد تا با مجوز آمریکا صرف کالاهای ضروری شود. این منابع نوشته‌اند این اقدام علاوه بر اینکه هزینه‌های جانبی برای نقل و انتقال دارد به چهره‌ی جمهوری اسلامی نیز آسیب می‌زند.
همین منابع تحلیل کرده‌اند آمریکا با این اقدام خواسته است که اهرم فشار را از ایران علیه دولت عراق بگیرد و این کشور را تا حدودی از مخمصه پرداخت نکردن بدهی‌های خود به تهران نجات دهد تا تهران دیگر نتواند عراق را به دلیل مشکل پرداخت بهای صادرات برق و گاز خود تحت فشار قرار دهد و این صادرات را به عنوان اهرم فشار کم یا احیانا قطع کند.
در همین ارتباط، روزنامه «خراسان» می‌نویسد وقتی «پول به عمان منتقل شود، دیگر در صورت مطالبه بهای صادرات برق و گاز، بغداد می‌تواند مدعی شود که پول شما در مسقط است و به آنجا حواله دهد. کما اینکه آمریکا هم به نوعی با این کار، خود را از زیر بار فشار درخواست‌های مکرّر بغداد برای دادن مجوز به منظور پرداخت بدهی ایران رها می‌کند.»
این روزنامه می‌نویسد یکی دیگر از هدف‌های آمریکا از این اقدام می‌تواند «ایجاد مابه‌ازایی از جیب خود ایران برای گرفتن امتیاز در مذاکرات با میانجیگری عمان باشد. به این معنا که صرف دادن مجوز برای هزینه کردن این اموال در عمان وارد فرایند مذاکرات درباره مسائل متعدد با وساطت مسقط شود و آزاد کردن آنها رفته رفته به عنوان امتیاز به این مذاکرات و هر گونه گشایشی در آن گره بخورد.»
در پایان این گزارش دوباره تأکید شده که یکی از اهداف آمریکا از انتقال پول بلوکه شده ایران به عمان کاستن از قدرت مانور جمهوری اسلامی در عراق است.
یک ماه پیش از این گزارش شده بود که عراق حدود ۲/۷ میلیارد دلار پول‌های بلوکه شده ایران را آزاد کرده اما مقداری از پول صرف «هزینه حُجاج»، «خرید دارو» و «بدهی به ترکمنستان» شد!
با آغاز مذاکرات اتمی میان آمریکا و «دولت انقلابی» در اواسط سال ۱۴۰۰ حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ملایان که به «حاج قاسم دیپلماسی» مشهور بود با لحنی پرمُدعا خطاب به آمریکایی‌ها گفته بود «مذاکره فقط قهوه خوردن نیست» و «۱۰ میلیارد دلار از پول‌های بلوکه شده ما را آزاد کنید تا نشان دهید جدّی هستید.» حالا با گذشت دو سال که مذاکرات برجام شکست خورده و تحریم‌ها هم برداشته نشده، میلیاردها دلار پول ایران همچنان به خاطر تحریم‌های آمریکا بلوکه است و صفر تا صدِ رویه خرج کردن آنها در دست آمریکاست.
