آتش‌سوزی گسترده در جنگلهای ارتفاعات زاگرس که از ۱۱ امرداد ۱۴۰۲ آغاز شده تا کنون ده‌ها هکتار از پوشش گیاهی غرب ایران را از بین برده و شمار زیادی از گونه‌های جانوری آن مناطق طعمه آتش شده‌اند.
طبق اعلام سرهنگ رضا اکبری فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی حدود ۳۰۰ هکتار از جنگلهای زاگرس در آتش سوخت. فاجعه‌ای که هر سال تکرار می‌شود!
بخش اصلی آتش‌سوزی جنگل‌ها در حوالی مریوان بود اما مسیر این آتش‌سوزی شهرها و استان‌های غرب کشور را درگیر کرد. مسیرهای دشوار و کمبود امکانات لازم و فنی، مهار آتش‌سوزی را دشوارتر کرد.
روز جمعه یک فروند هلی‌کوپتر امدادی به منطقه اعزام شد اما کافی نبود و یک روز بعد دو هلی‌کوپتر برای مهار آتش اعزام شد. با اینهمه وزش باد باعث می‌شد آتش در گوشه‌ای دیگر از جنگل مجدد شعله‌ور شود.
با همکاری نیروهای حفاظت منابع طبیعی و جنگلبانی و همچنین کمک‌رسانی فعالان محیط زیست و گروه‌های مردمی آتش در بعضی مناطق از جمله «آسن‌ئاوا» و «ماسی‌در» مهار شد اما همچنان در «دره‌وران» عملیات مهار و خاموش کردن آتش ادامه دارد.
روزنامه «شرق» در گزارشی با اشاره با افزایش موارد آتش‌سوزی به دلیل تغییر شرایط اقلیمی و «دخالت‌های مضر بشری» نوشته در همه این حوادث مشخص شده با وجود گستردگی این آتش‌سوزی، هلی‌کوپترهای امدادی برای مهار آتش به منطقه نرسیدند و امکانات امدادی و تخصصی مهار آتش جنگل‌ها، متناسب با نیازهای کشور تأمین نشده است.
در این گزارش همچنین آمده است که دولت‌ها برای تهیه و تولید و خرید تجهیزات تخصصی و به‌روز، عزم جدّی نداشته‌اند و کم‌توجهی مزمن موجب شده تا توان و قابلیت کشور برای مقابله با آتش‌سوزی‌های گسترده بسیار کم و محدود باشد. به ویژه در مناطق مرزی همچون مریوان این محدودیت امکانات امدادی بیشتر خود را نمایان می‌کند.
روزنامه «شرق» همچنین اشاره کرده با «تضعیف نهادهای مدنی» از ظرفیت نیروهای محلی نیز برای مهار آتش‌سوزی به خوبی استفاده نمی‌شود.
از دیروز ۱۱ مردادماه آتش به جان جنگلهای روستای «ئاسنەوە» مریوان افتاده‌است و از صبح روز پنجشنبه نیز، جنگلهای روستاهای «گومارەلەنگ و دەرەوەران» مریوان دچار آتش‌سوزی شده که متاسفانه بخش زیادی از آن جنگل‌ها طعمه حریق شده‌اند. pic.twitter.com/4Xe8Z7wrdD
— فلات ایران (@IranianPlateau) August 4, 2023
همزمان با ادامه آتش‌سوزی جنگلهای مریوان، منابع حقوق بشری از بازداشت پنج فعال محیط زیست اهل مریوان خبر دادند.
سازمان حقوق بشری «هه‌نگاو» شنبه ۱۴ امرداد گزارش داد آزاد روحی، لایق احمدی، سرکوت عبادی، آلان اردشیری و دلیر محمدی ذکر در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه، ۱۱ و ۱۲ امرداد توسط وزارت اطلاعات بازداشت شده‌اند.
اینهمه در حالیست که اعتراض به نهادهای حکومتی در مورد سهل‌انگاری و بی‌تفاوتی آنها نسبت به وقایعی که در کشور می‌گذرد بالا گرفته است. در شبکه‌های اجتماعی برخی کاربران نوشته‌اند سپاه پاسداران که برای کمک به مهار آتش‌سوزی ترکیه سال گذشته هواپیمای ایلوشین آتش‌نشانی را اعزام کرد اما این امکانات را پس از آتش‌سوزی در جنگلهای مناطق غرب کشور به کار نگرفت.
سپاه پاسداران تروریستی جنگلهای مریوان ایران را به آتش می کشد این درحالیست که هواپیمای ایلوشین آتش نشان را به ترکیه اعزام کرده اما آسمان ایران و جنگلهای زاگرس از آن محروم هستند #سالگرد_مهسا pic.twitter.com/63bBFAeclX
— Shahram_sabzevari (@shahram_sab) August 6, 2023
منشاء انسانی آتش‌سوزی جنگل‌ها
سال‌هاست که مردم محلی پس از چنین آتش‌سوزی‌هایی می‌گویند که عمدیست. آنها انگشت اتهام را به سوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دراز می‌کنند. بسیاری از فعالان محیط زیست علت آتش‌سوزی را زمینخواری و جنگل‌خواری از جمله برای قاچاق چوب و فسادهای مربوطه و در نهایت سودجویی افراد و گروه‌های مافیایی وابسته به دستگاه حکومت می‌دانند.
در تأیید این مورد سرهنگ اکبری فرمانده یگان حفاظت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری درباره منشأ این آتش‌سوزی‌ها گفت: «منشأ این آتش‌سوزی‌ها قطعاً انسانی است اما ما در حال بررسی هستیم که آیا سهوی بوده یا عمدی؟ هرچقدر هم هوا گرم باشد تا آتشی روشن نشود و اقدامات انسانی وجود نداشته باشد، چنین آتش‌سوزی‌هایی رخ نمی‌دهد.»
اکبری توضیح می‌دهد «درست است که به دلیل گرمای هوا و کاهش رطوبت ظرفیت آتش‌سوزی بالاست، اما عوامل انسانی در بروز این اتفاقات تأثیر زیادی دارند. ما دستورات لازم را صادر کرده‌ایم تا عمدی یا سهوی بودن این آتش‌سوزی‌ها بررسی شود.»
