محمد عبدالعزیز الخلیفی وزیر مشاور در امور خارجه قطر می‌گوید مذاکرات در حال انجام بین آمریکا و جمهوری اسلامی در مورد مبادله زندانیان و آزادشدن پول‌های بلوکه شده ایران شامل ایجاد یک کانال بانکی است.
به گزارش روزنامه «الشرق الاوسط» این کانال بانکی با چندین مورد از توافقات میان مقامات رژیم ایران و آمریکا مورد استفاده قرار خواهد گرفت اما جزئیات آن هنوز مشخص نیست.
الخلیفی گفته پیش از این توافق، دیدارهایی فشرده بین مقامات قطر و واشنگتن و تهران انجام شده است. وی تاکید کرد که دوحه «نقش محوری و اساسی» در تسهیل مذاکرات و گفتگو بین دو طرف ایفا کرده است.
همچنین الخلیفی با ابراز خوش‌بینی نسبت به اقدامات بعدی که گام‌هایی به سوی مصالحه باشد، تأکید کرد که کشورش از هیچ تلاشی برای ایجاد پل ارتباطی بین طرفین دریغ نخواهد کرد.
این مقام قطری ابراز امیدواری کرد که توافق واشنگتن و تهران به تفاهمات گسترده‌تری از جمله بازگشت به «توافق هسته‌ای» منجر شود.
الخلیفی پنجم امرداد به تهران رفت و با علی‌اکبر احمدیان دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی و علی باقری کنی معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی دیدار و گفتگو کرد.
دلّالی قطری‌ها برای ادامه مذاکرات پنهان جمهوری اسلامی با دولت بایدن؛ «نئونایاکی‌های در ظاهر برانداز» مبلّغ «شکست تحریم‌ها»
– وزیر مشاور در وزارت خارجه قطر طی سفر به تهران با شماری از مقامات ارشد سیاسی و امنیتی جمهوری اسلامی درباره برجام و مسائل اتمی گفتگو کرده است.
– امیرحسین… pic.twitter.com/9VScpUQWBy
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) July 27, 2023
در این میان، مقامات دولت بایدن و جمهوری اسلامی در مورد ابعاد توافق پنهانکاری می‌کنند. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه رئیس پیشین کمیسیون «امنیت ملّی» مجلس شورای اسلامی در مصاحبه با روزنامه «آرمان ملّی» گفته «دیپلماسی پنهان این نیست که مردم از جزئیات توافق مطلع نباشند.»
وی توضیح داده «مسیر مذاکرات طبیعتاً ممکن است محرمانه باشد، اما بعد از این گزارش مشخص می‌شود برای اینکه پاسخی به سؤالاتی که وجود دارد از جمله بحث موضوع دسترسی ایران به دارایی‌هایش داده شود. اما موضوع بعد اینکه این توافق به عنوان بخشی از توافق بزرگتر با آمریکا است که شامل موضوع هسته‌ای می‌شود؟»
فلاحت‌پیشه می‌گوید بر اساس برخی گزارش‌ها، جمهوری اسلامی در این معامله پنهان پذیرفته تغییراتی را در غنی‌سازی ۶۰ درصدی هم از نظر غلظت و هم از لحاظ سقف آن بپذیرد که اگر این وضعیت باشد «قابل دفاع نیست زیرا ایران مابه‌ازای قابل توجهی در قبال این موضوع نگرفته و بنابراین باید گزارش شفافی داده شود.»
انتقاد از عملکرد بنیامین نتانیاهو
بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل در واکنش به معامله پنهان جمهوری اسلامی و آمریکا با دلالی قطری‌ها در بیانیه‌ای اعلام کرد «توافق‌هایی که زیرساخت‌های هسته‌ای ایران را از بین نمی‌برد، برنامه هسته‌ای این کشور را متوقف نمی‌کند.»
در این بیانیه تأکید شده چنین توافق‌هایی «تنها پولی در اختیار رژیم ایران می‌گذارد که گروه‌های تروریستی نیابتی ایران را تأمین مالی می‌کند.»
از سوی دیگر، در اسرائیل انتقادات به دولت نتانیاهو بالا گرفته است. یائیر لاپید رهبر اپوزیسیون و نخست‌وزیر پیشین اسرائیل، در توئیتی اشاره کرد تنش‌ها میان اسرائیل و آمریکا از جمله بر سر «اصلاحات قضایی» به توان اسرائیل در انتقاد از توافق میان واشنگتن و تهران لطمه زده است.
لاپید تأکید کرده است که این توافق «بخشی از آسیبی است که از وخامت رابطه آمریکا و دولت کاملاً دست راستی و شکست‌خورده اسرائیل» ناشی شده است. او می‌افزاید «اکنون آمریکایی‌های با ایرانی‌های توافقی کرده‌اند که میلیاردها دلار به ایران سرازیر می‌کند و دیگر کسی به موضع اسرائیل گوش نمی‌دهد».
כחלק מהנזק שנגרם מדירדור היחסים בין ארה״ב לממשלת הימין על מלא הכושלת, עכשיו האמריקאים סגרו עם האיראנים עסקה שתזרים מיליארדי דולרים לתוכנית הגרעין האיראנית ואיש אינו מקשיב לעמדה הישראלית.
— יאיר לפיד – Yair Lapid (@yairlapid) August 12, 2023
روزنامه «هاآرتص» نیز در دیدگاهی به قلم یک تحلیلگر که از سیاستمداران سابق اسرائیل است به انتقاد از عملکرد نتانیاهو پرداخته و نوشته است «هر زمان که اوضاع دشوار، پیچیده و یا از نظر سیاسی غیرقابل دفاع می‌شود، می‌توانید روی بنیامین نتانیاهو حساب کنید که در برابر ایران هشدارهای آخرزمانی جدی صادر می‌کند.»
انتقادات علیه معامله جمهوری اسلامی و آمریکا در داخل ایران نیز کم نیست. روزنامه «هم‌میهن» می‌نویسد «شش میلیارد دلار هیچ گره مهمی از کشور را باز نمی‌کند، کشوری که به قول وزیر نفت آن فقط به ۲۴۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز نیاز دارد؛ شش میلیارد دلار هیچ دردی از آن را درمان نمی‌کند.»
هرچند به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی و آمریکا در یک مسیر دوطرفه به توافق نزدیک شده‌اند اما تنش‌ها در سایر حوزه‌ها به ویژه در سطح منطقه رو به افزایش است. شبه‌نظامیان وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همزمان با اعلام توافق میان جمهوری اسلامی و دولت بایدن حمله به پایگاه‌های آمریکا در سوریه را آغاز کردند.
