منابع بریتانیایی گزارش دادند که «دانیال عابد خلیفه» سرباز سابق ارتش انگلیس که به جاسوسی برای رژیم ایران متهم شده بود، موفق شده روز چهارشنبه ۷ سپتامبر (۱۵ شهریور) از زندان «واندسوُرث» واقع در جنوب غرب لندن فرار کند.
وی قرار بود در ارتباط با اتهاماتش از جمله جاسوسی برای جمهوری اسلامی و تهیه و کار گذاشتن بمبهای قلابی در یک پایگاه نظامی محاکمه شود. با اعلام خبر این فرار برای نخستین بار عکس وی با اونیفرم ارتش بریتانیا همراه با عکسهایی از وی در حال آموزش نظامی در رسانههای این کشور منتشر شد. همردههای وی در «هنگ ۲۲» او را جوانی «شاد و بازیگوش و سر به هوا» توصیف کردهاند.
بر اساس تسمهای که از زیر یک وسیله نقلیه زندان پیدا شد حدس زده میشود که این جوان ۲۱ ساله با چسبیدن به بخش زیرین یک ون حمل غذا، توانسته از زندان فرار کند. البته پس از آنکه آژیر زندان به صدا درآمد و تمام محل قرنطینه شد تا محل اختفای این زندانی پیدا شود، ون مورد نظر از زندان خارج شده بود.
عابد خلیفه در ماههای اخیر در آشپزخانه زندان کار میکرد و صبح روز فرار با لباس سرآشپزی شامل تیشرت سفید، شلوار چهارخانه قرمز و سفید و چکمه قهوهای سر کار حاضر شد.
با اعلام فرار این متهم، بنادر و فرودگاههای بریتانیا تدابیر امنیتی خود را افزایش دادند. این وضعیت باعث شد تا صفهای طولانی در فرودگاههای لندن و به ویژه فرودگاه هیثرو ایجاد شود. تمام فرودگاهها در حالت آمادهباش هستند و جستجو برای این زندانی فراری سبب ترافیک سنگین در راهها و همچنین بنادر نزدیک لندن شده است.
همزمان با اعلام خبر فرار این زندانی، هلیکوپترها و مأموران پلیس به منطقهی مسکونی در جنوب غربی لندن حمله کردند. جایی که گفته میشود مادر و خواهر دوقلوی عابد خلیفه تا چند سال پیش در آنجا زندگی میکردند. یکی از همسایگان آنها گفت: «زنی در طبقه بالا زندگی میکرد که یک پسر و دختر داشت. پسر همیشه با صدای بلند فحش میداد.»
برخی مقامات امنیتی بریتانیا گفتهاند فرار این زندانی ممکن است بطور کامل سازماندهی شده باشد. جستجوها برای یافتن وی تا کنون بیفایده بوده است.
دومینیک مورفی فرمانده مبارزه با تروریسم بریتانیا گفته هیچ بعید نیست افرادی به فرار وی کمک کرده باشند.
الکس چاک وزیر دادگستری بریتانیا نیز به پارلمان این کشور گفته که تحقیقات مستقلی در خصوص فرار این زندانی آغاز خواهد شد.
یک مقام اطلاعاتی به ایندیپندنت گفت که «همه نشانهها حاکی از آن است که این یک اقدام سازماندهی شده بود و استفاده از فرصت برای فرار. تقریباً قطعی است که او از داخل زندان کمکهایی داشته است.» مقامات از این نگرانند که مبادا وی توانسته باشد با یک پاسپورت جعلی از کشور خارج شده باشد.
چارلی تیلر رئیس بازرس زندانهای بریتانیا میگوید این دومین بار در سالهای اخیر است که یک زندانی از زندان «واندسوُرث» فرار میکند. دفعه قبل در سال ۲۰۱۹ چنین اتفاقی رخ داده بود.
وی گفته فرار زندانیان به ندرت اتفاق میافتد و کمبود کارکنان در چنین زندان شلوغی کار را برای مدیریت دشوارتر میکند.
در برخی رسانهها مطرح شده که چرا یک زندانی متهم به تروریسم بجای نگهداری در یک زندان رده A که امنیت بیشتری دارد در یک زندان با رده امنیتی B نگهداری میشده است. الکس چاک وزیر دادگستری دستور داده در این خصوص نیز تحقیقات لازم صورت گیرد. وی همچنین دستور داد تا پرونده همه زندانیان در این زندان که در حال حاضر قرنطینه شده، بازبینی شود تا در صورت لزوم نسبت به جابجایی آنها اقدام صورت گیرد.
یان اچسن رئیس سابق امنیت زندان «واندسوُرث» گفت: «خیلی عجیب است که این زندانی با اینهمه سیستم امنیتی و مأموران توانسته فرار کند!»
کارشناسان میگویند او باید در زندان «بلمارش» با رده امنیتی A واقع در جنوب شرقی لندن نگهداری میشد که اکثر مظنونان تروریستی را در خود جای داده و هرگز کسی نتوانسته از آنجا فرار کند.
از سوی دیگر پیتر بلکسلی کارآگاه سابق پلیس متروپولیتن میگوید: «اگر این کار از قبل برنامهریزی شده باشد و او توانسته با کمک شبکهای از جنایتکاران فرار کند، پس مطمئناً پول نقد، سرپناه، امکان تغییر لباس و پاسپورت جعلی در اختیار داشته تا بتواند از کشور خارج شود.»
وی افزود: «البته پلیس امیدوار است که او به تنهایی اقدام به فرار کرده باشد زیرا احتمال شناسایی و دستگیری وی را افزایش میدهد چون در اینصورت مجبور است لباس بدزدد و برای مخفی شدن وارد ساختمانهایی شود و یا برای تهیه غذا اقدام کند.»
عابد خلیفه قرار بود ۱۳ نوامبر ۲۰۲۳ برای محاکمه در دادگاهی حاضر شود که در مجاورت زندان «بلمارش» قرار دارد که خودش هم میبایست در آنجا زندانی میبود.
مأموران زندان چند دقیقه پس از ناپدیدی شدن وی متوجه غیبت او شدند و بلافاصله آژیر زندان در ساعت ۵ و پنجاه دقیقه صبح پنجشنبه ۷ سپتامبر به صدا درآمد. اما درخواست پلیس از مردم تازه ساعت ۴ بعد از ظهر به اطلاع عموم رسید.
همچنین اعلام شده او تهدیدی برای مردم نیست، اما از شهروندان خواسته شده است اگر او را دیدند به وی نزدیک نشوند و فوری نیروهای امنیتی را در جریان بگذارند.
عابد خلیفه که متولد بریتانیاست اما والدین خاورمیانهای دارد متهم است در فاصلهی مه ۲۰۱۹ تا ژانویه ۲۰۲۲ جزئیاتی را جمعآوری میکرده که «برای دولت متخاصم مفید» بوده. البته خودش این اتهامات را رد کرده است. او همچنین متهم به استخراج اطلاعات در مورد اعضای نیروهای مسلح در ارتباط با مبارزه علیه تروریسم با ثبت اطلاعات شخصی از سیستم مدیریت پرسنل وزارت دفاع بریتانیا در اوت ۲۰۲۱ است. خلیفه ژانویه ۲۰۲۳ به اتهام کار گذاشتن بمبهای قلابی که با قوطی و سیم ساخته میشوند به منظور ایجاد اختلال و وحشت در پادگانی که اقامت داشت دستگیر و همان زمان از ارتش اخراج شد. قرار وثیقه وی تا زمان محاکمهی وی که قرار است ۲۰ نوامبر انجام شود، از سوی قضات رد شده است.
حدود ۱۳۰۰ محکوم در زندان «واندسوُرث» محبوس هستند. گفتنی است که بوریس بکر، اسطوره تنیس، نیز قبل از آزادی در دسامبر گذشته، به دلیل کلاهبرداری در همین زندان دوران محکومیت خود را میگذراند.
کریس اتکینز زندانی سابق «واندسوُرث» و نویسندهی فعلی، این زندان را «ناکارآمد در مقیاس حماسی» توصیف کرده است! او درباره «واندسوُرث» میگوید که این زندان توسط مأموران جوان و وحشتزدهای که هیچ آموزشی ندیدهاند اداره میشود. آنها را پس از فقط ۹ هفته آموزش برای نگهداری از زندانیان باتجربه میفرستند!
اتکینز افزود: «به دلیل کمبود پرسنل از من میخواستند تا ثبت نام زندانیان را انجام دهم و هنگام خروج از بند نیز افراد را علامت بزنم! این در حالیست که من به اتهام جعل در زندان بودم! اما آنها به من اجازه دادند که این مسئولیت را داشته باشم! یعنی من میتوانستم برای یک زندانی که فرار کرده، علامت بزنم که بله، زندانی اینجاست!»
آخرین آمار وزارت دادگستری بریتانیا نشان میدهد که در ۱۲ ماه منتهی به مارس ۲۰۲۳ هشت زندانی در انگلیس و ولز فرار کردهاند که همه آنها طی یک ماه دستگیر شده و به زندان برگردانده شدند.