جلال رشیدی کوچی گفته به همراه یک نماینده دیگر مجلس شورای اسلامی «طرح تحقیق و تفحص از نحوه فیلترینگ و اینکه چه کسانی پشت قضیه فیلترشکنها هستند را کلید زدهایم.»
برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ماههای گذشته از مافیای «کاسبان فیلترینگ» که با ادامه روند محدودسازی اینترنت و طی یک فعالیت سازمانیافته توانستهاند سودهای کلان از فروش فیلترشکن به جیب بزنند خبر داده بودند.
جلال رشیدی کوچی که پیشتر درباره مافیای فیلترینگ اطلاعاتی را مطرح کرده بود روز چهارشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۲ از آغاز جمعآوری امضا برای طرح تحقیق و تفحص از نحوه فیلترینگ و اینکه چه کسانی پشت قضیه فیلترشکنها هستند خبر داده است.
این نماینده مجلس شورای اسلامی گفته که «قاعدتا متولی امر در این زمینه نیز مجموعه وزارت ارتباطات است. آن چیزی که مشخص است این است که مجلس در بحث فیلترینگ اگر سوال و تحقیق و تفحصی دارد از مجموعه وزارت ارتباطات داشته باشد؛ گر چه وزیر ارتباطات میگوید این داستان به من ارتباطی ندارد و تصمیمها جای دیگری گرفته میشود.»
جلال رشیدی کوچی تأکید کرده که «خود دولت پشت داستان فیلترینگ است. وقتی مسئولان دولتی مصاحبه میکنند که این شرکتها باید بیایند در ایران دفتر بزنند که ما اجازه فعالیت دهیم یعنی اینکه خودشان پشت فیلترینگ هستند.»
نماینده مرودشت در مجلس شورای اسلامی افزوده که «معتقدیم این شیوه [فیلترینگ] اصلا جواب نمیدهد. الان هم آماری منتشر شده بود که ۹۰ درصد افراد بین ۱۵ تا ۲۰ سال به وقت حضور در فضای مجازی از فیلترشکن استفاده میکنند. این نشان می دهد روشی که در پیش گرفتهایم اشتباه است و باید این روند اصلاح شود.»
او با یادآوری اینکه پیشتر ابراهیم رئیسی و دیگر مسئولان گفته بودند با آرام شدن فضای کشور، شرایط اینترنت به حالت عادی باز میگردد گفته «تصمیمات اینگونه یعنی فیلتر فضای مجازی و محدودیت ورود آیفونها تصمیماتی است که به اقتصاد و امنیت روانی جامعه ضربه میزند.»
«آرام شدن فضای کشور» که از سوی جلال رشیدی کوچی مطرح شده به اعتراضات جنبش ملّی اشاره دارد که از هفته آخر شهریورماه گذشته آغاز شد و تا دیماه پارسال ادامه داشت. همزمان با آغاز اعتراضات فیلترینگ گسترده شبکههای اجتماعی و اپلیکیشنها در دستور کار قرار گرفت و حتی شمار زیادی از وبسایتها فیلتر شدند.
اکنون با گذشته چند ماه از «آرام شدن فضا» فیلترینگ همچنان ادامه دارد و کاسبی جدیدی برای شماری از «خودی»های جمهوری اسلامی در زمینه فیلترشکنها ایجاد شده که با گردش مالی هنگفتی روبروست.
روح الله عباسپور سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی آخر امرداد اعلام کرده بود که طبق بررسیها ۶۴ درصد از کاربران از فیلترشکن استفاده میکنند و سهم پهنای باند ناشناس به ۲۵ درصد رسیده است.
سود سرشار کاسبانِ خودی فیلترینگ؛ گردش مالی ۴۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومانی
جواد نیکبین عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در همین ارتباط امرداد امسال گفته بود که «متأسفانه یک گردش مالی عجیبی در فروش فیلترشکنها در کشور وجود دارد و مجلس شورای اسلامی برای اینکه دریابد چهکسی و چه کسانی از فروش این فیلترشکنها سود میبرند قصد دارد تحقیق و تفحصی را در این حوزه رقم بزند.»
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی افزوده بود که «تمام اقدامات اولیه تحقیق و تفحص از فیلترشکنهای پولی صورت گرفته است و به زودی به کمیسیون مربوط ارسال خواهد شد تا بعد از تصویب در کمیسیون در صحن علنی مجلس شورای اسلامی مطرح شود.»
همچنین محمدحسن آصفری عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس درباره «کاسبان فیلترینگ» گفته بود که «درآمد و گردش مالی کاسبان فیلترینگ در سال بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان است و یک ریال هم مالیات نمیدهند. چطور دولتی که میتواند فیلتر کند، نمیتواند اینها را نیز مجددا فیلتر کند؟ به نظر میرسد کاسبان فیلترینگ در برخی مجموعهها نفوذ دارند و اعتقاد دارم این موضوع باید مدیریت شود.»
جلال رشیدی کوچی نیز پیشتر با اشاره به رقم هنگفت گردش مالی فیلترینگ گفته بود که «با فیلترینگ فضای مجازی و شبکههای اجتماعی بازار پرسود مکارهای برای فروش فیلترشکن رقم میزنیم. متأسفانه اکنون چنین بازار مکارهای شکل گرفته و صحبت از عددهای بالای ۴۰ هزار میلیارد و ۵۰ هزارمیلیارد تومان حاصل از فروش فیلترشکن است. بازاری که هیچ نظارتی هم روی آن وجود ندارد.»
جلال رشیدی کوچی افزوده بود که «اخیرا در پیج اینستاگرام شخصی خودم درخصوص میزان هزینهکرد ماهانه برای خرید فیلترشکن نظرسنجی ترتیب دادم که ۳۰ هزارنفر در آن نظرسنجی شرکت کردند و ۸۰ تا ۸۵ درصد شرکتکنندگان اعلام کردند ماهانه بالای ۱۰۰ هزار تومان هزینه فیلترشکن میپردازند.»
او همچنین تأکید کرده بود که «این فیلترشکنها بعد از دو هفته هم قطع میشوند و مصرفکننده دستش به جایی بند نیست» گفته که «وقتی چنین عدد بزرگی را در ضریبهای بالاتر ضرب کنیم، به عدد بسیار بزرگ و گردش مالی عجیبی میرسیم که هیچ نظارتی هم بر این بازار پرسود وجود ندارد. بازاری که تبعات منفی برای کشور، جامعه و اقتصاد ما همراه داشته است. بازاری که دست افراد خاصی است و به دلیل پرسودبودن حتما افراد معمولی نمیتوانند به آن راه پیدا کنند.»
این نماینده مجلس شورای اسلامی از جنبه دیگری از درآمدزایی کاسبان فیلترینگ خبر داده و گفته بود که «وقتی فیلترشکن روی گوشیهایمان نصب میکنیم و وارد اینترنت میشویم، عملا مصرف دیتای ما بالا میرود. یعنی اگر در مواقع عادی یک بسته ۱۰ گیگی را در یک ماه استفاده میکردیم، در صورت استفاده از فیلترشکن مصرف دیتا و ترافیک به ۱۵ گیگا بایت در ماه افزایش مییابد. به همین دلیل آنجا هم هزینه اضافی به شما تحمیل میشود. هزینهای که پولش به جیب مخابرات میرود.»
جلال رشیدی کوچی گفته بود که در نظرسنجیای که اخیرا در یکی از پیجهای شخصی خود منتشر کرده و ۳۰ هزار نفر در این نظرسنجی شرکت کردهاند، حدود ۸۵ درصد شرکتکنندگان اعلام کردهاند ماهانه بیش از ۱۰۰ هزار تومان برای خرید فیلترشکن هزینه میکنند. رشیدی، این تراکنش مالی را در سطح بالاتر کشوری رقمی بسیار عجیب توصیف کرد و گفت که هیچ نظارتی هم بر این بازار مکاره وجود ندارد.
فیلترینگ اگرچه برای برخی «خودی»های جمهوری اسلامی کاسبی جدید و سود سرشار در بر داشته اما زیان گستردهای به اقتصاد ایران وارد کرده و دستکم یک میلیون شغل را نابود کرده است.
۷۷۳ میلیون دلار خسارت ناشی از قطع اینترنت در ایران طی یک سال!
جلال محمودزاده نماینده مجلس شورای اسلامی فروردین امسال درباره خسارتهای ناشی از فیلترینگ گفته بود که «با محدودیت اینترنت و اجرای طرح صیانت، قبل از ابلاغ مجلس و اجرای غیرقانونی آن، ۱۰ میلیون شغل در سطح کشور از دست رفت، یعنی در طول یک سال و نیم دولت آقای رئیسی به جای اینکه یک میلیون و نیم شغل ایجاد کنیم، هشت میلیون و نیم شغل را از دست دادیم. بر اساس آمارهای موجود، دولت از شروع کار فقط ۳۰۰ هزار مسکن ساخته است، یعنی شعارهای دولت کاملاً غیرعملی و برعکس بوده است.»
شرکت «Top10Vpn» که در زمینه آزمایش و بررسی خدمات VPN فعالیت دارد اسفندماه گذشته با انتشار یک گزارش از خسارتهای ناشی از محدود ساختن اینترنت در کشورهای مختلف منتشر کرده است. بر اساس این گزارش در سال ۲۰۲۲ ایران در کنار روسیه و قزاقستان بیشترین خسارتهای اقتصادی ناشی از محدودیتهای اینترنتی توسط دولتهای مستقر را متحمل شدهاند.
در این گزارش ایران در رتبه دوم ردهبندی کشورهایی با بیشترین خسارت اقتصادی ناشی از محدود ساختن حکومتیِ اینترنت قرار دارد. رقم خسارت ناشی از فیلترینگ و قطع اینترنت در ایران ۷۷۳ میلیون دلار برآورد شده و تأکید شده است که محدود ساختن اینترنت زندگی ۷۲ میلیون کاربر ساکن ایران را به اشکال مختلف متأثر کرده است.
در این گزارش آمده که فیلترینگ اینستاگرام و واتساپ از ابتدای مهرماه سال ۱۴۰۱ تقاضا برای VPN از سوی کاربران ایرانی را بیش از سه هزار درصد افزایش داده است. این شرکت جمع تعطیلی شبکههای اجتماعی در ایران طی سال ۲۰۲۲ را حدود ۴۸۶۳ ساعت برآورد کرده است.
سال گذشته نیز وبسایت «سرف شارک» گزارشی آماری درباره میزان محدودیتهای اینترنتی منتشر کرده بود که نشان میداد ایران با یازده مورد محدودیت اینترنتی جدید در این سال، رتبه دوم جهان از نظر بیشترین تعداد این محدودیتها را به اجرا گذاشته است.
وبسایت «سیمیلار وب» نیز در فروردین ۱۴۰۲ فهرست پربازدیدترین وبسایتها و پیامرسانهای جهان در سال ۲۰۲۲ را منتشر کرد. دادههای این وبسایت نشان میدهد که از ۱۰ وبسایت پربازدید جهانی، ۵ پیامرسان در ایران مسدود و فیلتر هستند که شامل یوتیوب، فیسبوک، توییتر، اینستاگرام و واتساپ میشود.