سناتورهای آمریکایی در یک نامه دو حزبی با ۳۱ امضاء از بریتانیا، فرانسه، و بریتانیا، سه قدرت اروپایی عضو برجام، خواستند از طریق شورای امنیت برای حفظ دائمی تحریمهای موشکی و پهپادی جمهوری اسلامی اقدامات لازم را انجام دهند.
در این نامه که ۲۲ سپتامبر (۳۱ شهریور) ارسال شد ضمن تحسین دولتهای اروپایی برای عدم لغو تحریمهای موشکی و تسلیحاتی شورای امنیت علیه رژیم ایران از آنها خواسته شده اقدامات مشخصی برای حفظ محدودیتها بر برنامه موشکهای بالستیک و پهپادهای جمهوری اسلامی انجام دهند.
در بخشی از این نامه آمده «بدون اعمال یک قطعنامه الزامآور شورای امنیت سازمانملل، هیچ چارچوب چندجانبهای که تحریمهای بینالمللی را علیه برنامه موشکی و پهپادی [رژیم] ایران الزامآور کند وجود ندارد.»
سناتور دموکرات باب منندز رئیس کمیته روابط خارجی سنا و سناتور جمهوریخواه بیل هاگرتی که این نامه را تدوین کردهاند به همراه ۲۹ سناتور دیگر اعلام کردند «قویاً از هر اقدامی برای حفظ تحریمهای موشکی و پهپادی ایران قبل از منقضیشدن تحریمهای سازمان ملل در اواسط اکتبر (آذرماه) حمایت میکنیم.»
آنها همچنین از سایر شرکای آمریکا خواستهاند تا از این اقدامات حمایت کنند.
تحریمهای شورای امنیت علیه برنامههای موشکی ایران در پاییز ۲۰۲۳ به پایان میرسد. بر اساس این تحریمها واردات و صادرات موشکها و فناوریهای مرتبط با پهپادها برای ایران طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ممنوع شده است. هرچند اروپاییها اعلام کردند این تحریمها را لغو نکرده و به اجرای آن ادامه خواهند داد اما این نگرانی وجود دارد که بدون تأیید دوباره شورای امنیت، مبنای الزامآوری برای تداوم آن وجود نداشته باشد.
در این نامه با اشاره به اینکه «اقدامات جمهوری اسلامی تهدید ثبات و امنیت در خاورمیانه و فراتر از آن است» آمده عدم لغو تحریمهای رژیم ایران امکان تکثیر بیشتر تسلیحات پیشرفته را فراهم کرده و یک پیام اشتباه به جمهوری اسلامی به عنوان یک بازیگر شرور در خاورمیانه مخابره میکند.
تحریمهای تسلیحاتی جمهوری اسلامی حفظ خواهد شد؛
بریتانیا این تحریم را به «قانون» تبدیل میکند-فرانسه، انگلیس و آلمان اعلام کردند که به دلیل «عدم پایبندی جمهوری اسلامی به تعهداتش در توافق هستهای»، تحریمهای موشکی که اواسط ماه اکتبر (مهرماه) قرار بود تاریخ انقضاء آن فرا برسد،… pic.twitter.com/A9Li8paygv
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 15, 2023
این سناتورها تأکید کردند، «رژیم ایران به فعالیتهای تهدیدآمیز خود در مورد برنامه هستهای، حمایت از گروههای نیابتی و نقض حقوق بشر ادامه داده و در برخی موارد آنها را تشدید کرده است. ایران به غنیسازی اورانیوم تا درجه تسلیحاتی ادامه میدهد و در عین حال از همکاری کامل و شفاف با آژانس بینالمللی انرژی اتمی خودداری میکند. ایران به تکثیر موشکها، راکتها و پهپادها برای نیروهای نیابتی در سراسر خاورمیانه از جمله حزبالله، حماس و جهاد اسلامی فلسطین برای استفاده علیه اسرائیل نیز ادامه میدهد و همچنان به سرکوب وحشیانه حقوق شهروندان خود مشغول است و اخیراً کمتر از یک سال پس از مرگ مهسا امینی، بار دیگر گشت ارشاد به راه افتاده است.»
در بخش دیگری از این نامه آمده «علاوه بر این، انقضای این تحریمها اثرات بدی برای اوکراینیهایی که در برابر تهاجم روسیه به کشورشان مقاومت میکنند، خواهد داشت. ایران در حال حاضر صدها پهپاد انتحاری در اختیار روسیه قرار داده است که برای هدف قرار دادن غیرنظامیان و نیروگاههای اوکراین و غلبه بر پدافند هوایی اوکراین استفاده شده است. به گفته آژانس اطلاعات دفاعی، ایران در حال حاضر در تولید پهپادهای دوربُرد روسیه کمک میکند.»
در بخشی از این نامه به همکاری روسیه و ایران برای ساخت موشکهای بالستیک نیز اشاره شده است.
مقامات جمهوری اسلامی تهدید کردهاند در صورت عدم لغو تحریمها این اقدام را تلافی خواهند کردند. یکی از مواردی که روی آن مانور داده میشود، تکرار خروج از انپیتی، پیمان منع گسترش تسلیحات کشتار جمعی، است.
علی شمخانی دبیر پیشین شورای عالی امنیت جمهوری اسلامی اواسط اردیبهشتماه ۱۴۰۲ در واکنش به تصمیم اروپاییها برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی تهدید کرده بود در صورت تداوم این تحریمها «پیکر کمجان برجام به مرگ ابدی» خواهد رفت.