حادثه در شرکت پالایش گاز پارسیان سبب جانباختن یک کارگر شده است. در دو روز گذشته همچنین دو کارگر ساختمانی در پی حادثه در محیط کار جان خود را از دست دادند. روزنامه «هم‌میهن» در گزارشی اعلام کرده از ابتدای سال گذشته تا کنون ۱۷ نفر از کارگران شرکت‌های وابسته به صنعت نفت و پتروشیمی، جان خود را حین کار از دست داده‌اند.
خبرگزاری «ایلنا» امروز شنبه ۲۲ مهر ۱۴۰۲ از جانباختن دو کارگر ساختمانی در دو حادثه جداگانه و بر اثر سقوط خبر داده است.
بر اساس این گزارش در حادثه نخست که روز پنجشنبه در یک مجتمع ساختمانی در حال ساخت در تهران رخ داد، صدیق شانازی کارگر ۵۰ ساله اهل روستای چاپان علیا از توابع سقز حین انجام کار از ارتفاع ساختمان سقوط کرد و جان خود را از دست داد.
در حادثه دیگر که روز جمعه ۲۱ مهرماه اتفاق افتاد نیز کارگری در شهر بروجن استان چهار محال بختیاری در حین کار در یک ساختمان در حال ساخت از ارتفاع چاله آسانسور روی زمین سقوط می‌کند و بلافاصله جان خود را از دست می‌دهد.
روز جمعه ۲۱ مهرماه ۱۴۰۲ نیز دو کارگر جوشکار شاغل در شرکت پالایش گاز پارسیان استان فارس دچار حادثه شدند که یکی از کارگران جانباخته و دیگری به شدت مصدوم شده است.
یک منبع آگاه درباره این حادثه به خبرگزاری «ایلنا» گفته که روز گذشته، جمعه ۲۱ مهرماه، دو نفر از کارگران شرکت پالایش گاز پارسیان حین انجام کار تعمیر فلر (مشعل) واحد ۵۰۰ به دلیل انفجار از ارتفاع داربست سقوط می‌کنند که یکی از آنها به نام فرشاد رمضانی اهل شهرستان بروجن استان چهار محال بختیاری قبل از حضور امدادگران جان خود را از دست می‌دهد و کارگر مصدوم به بیمارستان منتقل می‌شود.
مرگ و مصدومیت کارگران در محیط کار هر ساله آمار بالایی را به خود اختصاص می‌دهد؛ حوادثی که بر اثر فشار فکری بر کارگران به دلیل بحران‌های معیشتی و اقتصادی، و همچنین نادیده گرفتن ایمن‌سازی محیط کار از سوی کارفرمایان رو به افزایش است.
روزنامه «هم‌میهن» امروز در گزارشی اعلام کرده که از ابتدای سال ۱۴۰۱ تاکنون، ۱۷ نفر از کارگران شرکت‌های وابسته به صنعت نفت و پتروشیمی، جان خود را حین کار از دست داده‌اند.
در این گزارش به مرگ دو کارگر و مسمومیت شش کارگر دیگر بر اثر نشت گاز ترش در پالایشگاه گاز «هاشمی‌نژاد» در شهریورماه امسال اشاره شده است. همچنین ۱۹ شهریورماه امسال حادثه‌ای مرگبار در پالایشگاه دوم پارس جنوبی رخ داد که سبب مرگ یک کارگر و مصدومیت شدید دو کارگر دیگر شد. امرداد امسال هم حادثه مرگبار دیگری این‌بار در تاسیسات بهره‌برداری و نمک‌زدایی غرب کارون شرکت نفت و گاز رخ داد و جان دو کارگر را گرفت.
بر اساس این گزارش صنعت نفت و پتروشیمی و شرکت‌های وابسته و زیرمجموعه این صنایع، به گفته برخی از فعالان و کارشناسان این حوزه هر سال جان کارگران زیادی را می‌گیرند؛ مرگ‌هایی که به گفته آنها به‌دلایلی مانند فرسودگی تجهیزات و تعمیرات اساسی، بیشتر هم شده است.
علیرضا میرغفاری رئیس هیئت مدیره کانون انجمن‌های صنفی کارگری پالایشگاه‌های گاز استان بوشهر می‌گوید، به طور میانگین در پالایشگاه‌های دوازده‌گانه پارس جنوبی سالانه ۴ مورد حادثه ثبت می‌شود.
هر چند صنعت نفت بار اصلی تأمین درآمد کشور را به دوش می‌کشد اما با مشکلاتی روبروست که همگی در بروز حوادث زیاد در محیط کار و مرگ کارگران این بخش نقش دارند. مشکلاتی از استخدام کارگر روزمزد و نبود امنیت شغلی برای نیروی کار، تا شیفت‌های طولانی کار، رعایت نشدن استانداردهای ایمنی، و فرسودگی و عدم تعمیرات تجهیزات و دستگاه‌ها.
سعید ساویز کارشناس نفت و گاز به «هم‌میهن» گفته که «به دلیل حقوق پایین، نفرات حرفه‌ای می‌روند، از طرف دیگر فرسودگی ابزار باعث می‌شود که به دو برابر مراقبت نیاز باشد تا اتفاق به قیمت جان یک نفر تمام نشود. اینها موضوعات تکنیکال کار است. اما فرسودگی ابزار، دستمزد پایین و نبودن نیروی اچ‌اس‌ای زبده و مشکلات طراحی می‌توانند این مسائل را تشدید کنند.»
سعید ساویز افزوده که «ابزار ما فرسوده است، بسیاری از چیزهایی که در اورهال‌ها وصله‌پینه می‌شوند، اصلاً باید از رده خارج شوند و ابزارهای جدید جایگزین آنها شوند.»
قربان درویشی دبیر اجرایی خانه کارگر خوزستان می‌گوید، بیشتر پتروشیمی‌ها در کشور در مناطق آزاد هستند: «اینها از شمول قانون‌کار خارج شدند، بازرسی ادواری نمی‌شوند و مجموعه‌ها را اجبار نمی‌کنند که دست به تعمیرات اجباری بزنند.»
این فعال کارگری همچنین گرمای هوا و شیفت‌های طولانی در محیط کار را از جمله مشکلاتی ارزیابی می‌کند که سبب افزایش آمار حادثه در محل کار می‌شود: «استان‌های جنوبی ما مانند بندرعباس، بوشهر و به‌طورکلی مناطقی که گرمای بیشتری دارد، شرایط خاص‌تری دارد. این نقاط هم گرم هستند، هم شرجی. این شرجی و رطوبت می‌تواند یکی از دلایل حوادث ناشی از کار شود، گرمای شدید تمرکز کارگر را از دست می‌دهد و ممکن است او را بی‌حوصله کند یا شرایطی برای او ایجاد کند که نتواند تمرکز لازم را برای کار داشته باشد، ساعت کار هم بالاست که ۱۲ساعت است و غالباً چنین کارهایی هم خودشان گرما تولید می‌کنند. این را در نظر بگیرید که شهرهای جنوبی ما حدود ۷ تا ۸ ماه، تابستان دارند.»
مظاهر انصاری مدیرکل اچ‌اس‌ای و پدافند غیرعامل وزارت نفت هم اردیبهشت امسال با اشاره به اینکه فرسودگی تجهیزات در صنعت نفت کارکنان را با چالش‌های جدی روبرو کرده است، گفته که «در دو سال اخیر به‌طور میانگین نسبت به پنج سال پیش آن در حوزه اچ‌اس‌ای صنعت نفت شاهد کاهش ۲۰ درصدی حوادث بوده‌ایم. فرآیند حوادث در این صنعت خوشبختانه سیر نزولی دارد، اما باید حوزه‌های پشتیبانی را تقویت کرد و از موضوع رسیدگی به بحث فرسودگی خطوط انتقال نفت و گاز در دریا و خشکی غافل نشد.»
مرگ‌های خودخواسته و ناخواسته کارگران؛ ۲۶ کارگر در یک ماه بر اثر حادثه در محیط کار جان باختند
مرگ کارگران در صنعت نفت تنها بخشی از آمار بالای مرگ و میر در محیط کار را شامل می‌شود. ماه گذشته خبرگزاری «ایلنا» در گزارشی از جان باختن ۲۶ کارگر در محیط کار طی امرداد امسال خبر داده و نوشته بود که «امرداد، ماه پرحادثه‌ای بود. شمارِ کارگرانی که در این ماه بر اثر حادثه‌ی ناشی از کار کشته شدند و اخبار آنها به گوش ما رسیده ۲۶ نفر است.»
مقامات وزارت کار که مسئولان اصلی در برابر حوادث محل کار هستند حتی از آمارهای حادثه در محیط کار و مرگ ناشی از این حوادث اطلاع دقیقی ندارند یا درباره آنها فرافکنی می‌کنند.
مسعود قادی پاشا معاون پزشکی و آزمایشگاهی سازمان پزشکی قانونی کشور اردیبهشت امسال درباره آمار متوفیان ناشی از حوادث کار در سال ۱۴۰۱ گفته که «در مجموع ۱۹۰۰ نفر در سال ۱۴۰۱ در حوادث ناشی از کار، جان خود را از دست دادند.»
این رقم به معنای مرگ ۱۵۸ کارگر در هر ماه و به بیان دیگر مرگ ۵/۲ کارگر در هر روز بر اثر حوادث در محل کار است!
علی حسین رعیتی فرد معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اما آمار مرگ ناشی از حوادث کار را کمتر از نصف آمار پزشکی قانونی اعلام کرده و در نهم خرداد امسال گفته که «نسبت به سال قبل ۱۳ تا ۱۴ درصد حوادث ناشی از کار کاهش پیدا کرده است. سال گذشته ۷۱۱ نفر از کارگران مشمول قانون کار در حوادث ناشی از کار جان خود را از دست داده‌اند.»
معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اظهار نظر دیگری مدعی شده که «آمار حوادث کارگری در کشور نسبت به میانگین جهانی پایین‌تر است اما با این وجود باید در تقویت ایمنی محیط کار اهتمام بیشتری به کار برد.»
هر چند در کشور قوانینی برای بالا بردن ایمنی در محیط کار وجود دارد و ایران به مقاوله‌نامه‌ی ۱۵۵ ایمنی و بهداشت سازمان بین‌المللی کار پیوسته اما به گفته فرشاد اسماعیلی کارشناس حقوق کار، قوانین در ایران ضمانت اجرایی ندارند.
فرشاد اسماعیلی توضیح داده که بیش از چند هزار صفحه آیین‌نامه در حوزه حفاظت فنی و بهداشت کار منتشر شده که از این چند هزار صفحه، چند هزارم آن هم در کارگاه‌ها پیاده نمی‌شود. در واقع اصلا تناسبی بین امکانات و قوانین و دستور العمل‌ها وجود ندارد.
این کارشناس حقوق کار با اشاره به اینکه قوانین خوبی در حوزه ایمنی کار وجود دارد که اجرا نمی‌شود، گفته «به نظر می‌رسد قانون‌نویسی، تفاهم‌نامه‌نویسی و بخشنامه‌نویسی و پیوستن به مقاوله‌نامه‌ها و در کل، اقداماتی از این دست، به نوعی حالت ویترینی به خود گرفته و نمایشِ تبلیغاتی است. هدف از این قبیل اقدامات، داشتنِ پاسخ قانع‌کننده و البته غیرواقعی برای یکسری نهادهای نظارتیِ بین‌المللی و داخلی است که مثلا ما هم چنین قوانینی داریم.»
