اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای که سه‌شنبه ۱۷ اکتبر (۲۵ مهرماه) منتشر شد به صورت رسمی اعلام کرد تحریم‌های تسلحیاتی و موشکی جمهوری اسلامی که قرار بود طبق برجام روز ۱۸ اکتبر (۲۶ مهرماه) لغو شود به علت «دلایل معتبر» تمدید خواهد شد.
در این بیانیه آمده مطابق با مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد و طبق برجام قرار بود این تحریم‌ها لغو شود، اما جمهوری اسلامی تعهدات خود را در برجام نقض کرده است.
منابع وابسته به اتحادیه اروپا پیش از این گفته بودند تمدید تحریم‌های جمهوری اسلامی سه دلیل عمده دارد: استفاده روسیه از پهپادهای ساخت جمهوری اسلامی علیه اوکراین؛ احتمال انتقال موشک‌های بالستیک ایران به روسیه، و محروم کردن رژیم ایران از مزایای توافق اتمی زیرا جمهوری اسلامی این توافق را نقض کرده است.
وزارت دفاع جمهوری اسلامی روز چهارشنبه ۲۶ مهرماه نسبت به این تصمیم اتحادیه اروپا واکنش نشان داده است. این وزارتخانه در بیانیه‌ای اعلام کرد «مستکبران و زورگویان عالم، کینه‌توزانه تلاش می‌کنند با تشدید تهاجم ترکیبی، اتهام‌پراکنی و طرح‌ریزی‌های فتنه‌گرانه، حرکت ایران اسلامی در مسیر پیشرفت را متوقف سازند.»
در این بیانیه تأکید شده «تقویت قابلیت‌های موشکی ایران در راستای رفع نیازمندی‌های دفاعی مشروع و زمینه‌سازی برای اجرای «دفاع از خود» مطابق با ماده ۵۱ منشور ملل متحد است و وزارت دفاع برای اجرای مأموریت‌های ذاتی خود، مصمم به پیگیری تقویت قابلیت‌های موشکی و تسلیحاتی براساس الزامات دکترین امنیت ملی کشور می‌باشد.»
سقوط قطعاتِ لاشه‌ی یک پهپاد یا موشک در چند منطقه مسکونی در گرگان
-خبرگزاری صداوسیمای جمهوری اسلامی گزارش داد در اثر موج انفجارِ ناشی از سقوط این اشیاء، شیشه منازل اطراف و اتومبیل‌های واقع در اطراف محل حادثه شکسته است.
-یکی از قطعات نسبتاً بزرگ در بلوار استاندارد گرگان در محوطه… pic.twitter.com/P7fT2ZxAKz
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 18, 2023
در بخشی از این بیانیه، وزارت دفاع جمهوری اسلامی به دفاع از فلسطین نیز پرداخته و در ادعایی عجیب بارها ناتو را عامل جنگ‌افروزی معرفی کرده است.
وزارت دفاع جمهوری اسلامی همچنین دخالت جمهوری اسلامی ایران در جنگ علیه اوکراین را رد کرده و مدعی شده این اتهام مبتنی بر اطلاعات ساختگی است.
مقامات جمهوری اسلامی: هیچ محدودیتی نداریم!
در این میان، علی باقری کنی معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرد «طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، از امروز ایران دیگر موضوع هیچ محدودیتی مرتبط با نقل و انتقالات مرتبط با موشک‌های بالستیک در شورای امنیت نیست.»
این در حالیست که ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به اقدام اروپا آن را «نقض صریح تعهدات اتحادیه» و «عملی توأم با سوء نیت» خواند و تمدید تحریم‌های جمهوری اسلامی را محکوم کرد.
محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی نیز می‌گوید «بطور طبیعی اگر تروئیکای اروپا به این تعهد خود عمل نکند، یک پیام مخابره می‌شود و آنهم این است که آنها همچنان قابل اعتماد نیستند و نمی‌توان به هیچیک از توافق‌های آنها اعتماد کرد.» این اظهارات محمد اسلامی می‌تواند زمینه‌ساز افزایش بیشتر سطح غنی‌سازی اورانیوم توسط رژیم باشد.
سخنگوی وزارت دفاع: رسماً اعلام می‌کنیم موشک «اسرائیل‌زن» داریم
رضا طلائی‌نیک سخنگوی وزارت دفاع جمهوری اسلامی دوم مهرماه ۱۴۰۲ در یک سخنرانی در همدان تهدید کرد، «رسماً اعلام می‌کنیم موشک حاج‌قاسم موشک اسرائیل‌زن است.»
وی تهدید کرد هدف از تولید این موشک‌ها در وهله اول سرزمین‌های… pic.twitter.com/8zs6nBZnnc
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 24, 2023
در شرایط کنونی این احتمال که جمهوری اسلامی در واکنش به تصمیم اروپا دست به اقدامات تهدیدآمیز بزند دور از ذهن نیست اما پیش‌بینی اینکه محدوده‌ی این واکنش چقدر باشد با توجه به جنگ حماس و اسرائیل و پشتیبانی تمام‌قد رژیم ایران از گروه‌های فلسطینی آسان نیست.
شماری از مقامات تهران پیش از این تهدید کرده بودند در صورت تمدید تحریم‌های تسلیحاتی، دست جمهوری اسلامی بسته نخواهد بود.
علی شمخانی دبیر پیشین شورای عالی امنیت جمهوری اسلامی اواسط اردیبهشت‌ماه سال جاری گفته بود با تمدید این تحریم‌ها «پیکر کم‌جان برجام به مرگ ابدی» خواهد رفت.
تمدید تحریم‌های تسلیحاتی جمهوری اسلامی با استقبال آمریکا مواجه شده اما وزارت خارجه روسیه اعلام کرد دیگر از این قطعنامه تبعیت نخواهد کرد.
برخی منابع داخلی گزارش دادند که با تمدید این تحریم‌ها قیمت دلار در بازار تهران ۵۰۰ تومان افزایش پیدا کرد. وبسایت اصولگرای «مثلث» در گزارشی به «شوک» افزایش قیمت ارز اشاره کرده و نوشته که «قیمت دلار با پیش‌بینی‌های وحشتناکی مواجه شده است. متوسط هفتگی قیمت دلار که در حال افزایش است با این مسئله مواجه شده که در آینده نزدیک ممکن است قیمت بالاتری به خود بگیرد.»
بر اساس گزارش روزنامه «دنیای اقتصاد» در بازار تهران قیمت دلار به بیش از ۵۱ هزار تومان و قیمت یورو به بیش از ۵۴ هزار تومان رسیده است.
