همزمان با اعلام محاصره کامل نیمهی شمالی غزه توسط ارتش اسرائیل، سخنگوی ارتش این کشور پنجشنبه ۱۱ آبانماه مدعی شد اسماعیل هنیه رهبر حماس با جت شخصی از دوحه راهی تهران شده است. این ادعای سخنگوی ارتش اسرائیل هنوز از سوی مقامات جمهوری اسلامی یا دفتر سیاسی حماس تایید نشده است.

افیخای ادرعی یکی از سخنگویان ارتش اسرائیل در پیامی اعلام کرد «به سفر یکی از سران جناینکار حماس به نام اسماعیل هنیه به ایران و استقبالی که از او میشود توجه کنید. در حالی که هنیه با هواپیماهای شخصی پرواز میکند، غزه را قربانی خود کرده تا زنده بماند. [رژیم] ایران حوثیها و حزبالله را تحت فشار قرار میدهد تا ما را از غزه منحرف کنند، اما ما بر غزه تمرکز میکنیم.»
انتبهوا إلى زیاره أحد قاده حماس الدمویه – المدعو اسماعیل هنیه – إلى إیران والاستقبال الذی یحظى به. ففی حین یطیر هنیه على متن الطائرات الخاصه فهو یضحی بغزه مثل السنوار من أجل بقائه على قید الحیاه. إیران تدفع بوکلائها من الحوثیین وحزب الله لإلهائنا عن غزه لکننا نرکز على غز pic.twitter.com/m3ruY9r46X
— افیخای ادرعی (@AvichayAdraee) November 2, 2023
اما حسین امیرعبداللهیان همان شب در ایکس نوشت: «در تماس تلفنی امشب با آقای شیخ اسماعیل هنیه رییس دفتر سیاسی حماس، در خصوص آخرین تحولات غزه و کرانه باختری در فلسطین گفتگو و تبادل نظر کردیم.»
این در حالیست که اسماعیل هنیه چهارشنبه ۱۰ آبان در جریان یک سخنرانی اعلام کرد که «ما آماده مذاکرات سیاسی برای راه حل دو کشوری با بیتالمقدس به عنوان پایتخت فلسطین آمادهایم.»
وی گفت حماس طرح کامل و فراگیری ارائه کرده که ابتدای آن توقف جنگ و بازگشایی گذرگاههاست و سپس باید توافق تبادل اسیران انجام شود و در انتها باید یک مسیر سیاسی برای تشکیل کشور فلسطینی مستقل با پایتخت قدس همراه با حق تعیین سرنوشت باز شود.
اما مقامات اسرائیل میگویند قصدی برای «آتشبس» ندارند و تا نابودی کامل سازمان تروریستی حماس عملیات زمینی در غزه را ادامه خواهند داد.
در این میان، آنتونی بلینکن وزیر خارجه ایالات متحده برای گفتگو درباره وضعیت غیرنظامیان در غزه وارد تل آویو شده است. گفته میشود او در تلاش است تا مقامات اسرائیل را راضی به پذیرش آتشبس کند.
WATCH: US Secretary of State Antony Blinken arrives in Tel Aviv for talks as Israel insists a cease-fire isn’t on the table
Our updates are free to read: https://t.co/FQmbjMN5R5 pic.twitter.com/jRwRS1BkrC
— Bloomberg TV (@BloombergTV) November 3, 2023
در چهارمین هفته پس از آغاز جنگی که گروه تروریستی حماس با حملهی وحشیانهی خود به اسرائیل آغاز کرد، این پرسش مطرح است که چرا اسرائیل و متحدان آن به سراغ اسماعیل هنیه در دوحه نمیروند! اگرچه فشارها بر دولت قطر برای بازداشت وی زیاد شده است.
یادآوری میشود اسماعیل هنیه پس از آن بر راه حل «دو کشور» تأکید کرده که در سازمان ملل با اکثریت آراء قطعنامه پیشنهادی اردن در اینباره تصویب شد. بند ۱۳ قطعنامه مجمع عمومی با صراحت میگوید مسئله فلسطین هیچ راهی غیر از راه حل دو کشور ندارد. حماس و سایر گروههای جهادی فلسطینی و همچنین جمهوری اسلامی از اساس با تشکیل کشور اسرائیل مخالف هستند. اما یکی از نمایندگیهایی که در مجمع عمومی به این قطعنامه رأی مثبت داد جمهوری اسلامی است که رأی آن به این قطعنامه به معنی به رسمیت شناختن کشور اسرائیل است مگر آنکه رژیم در محاسبات خود فقط به محکوم نکردن حماس در این قطعنامه و بندهایی که به سود آن و تروریستهای نیابتیاش است رأی داده و برای بند ۱۳ در عمل اهمیتی قائل نشده باشد!
رأی مثبت جمهوری اسلامی به راه حل «دو کشور» یا تظاهر به «عقبنشینی» برای از زیر ضرب خارج کردن حماس؟!
از سوی دیگر، از جمله به این دلیل که در این قطعنامه حماس محکوم نشده، آمریکا و اسرائیل به آن رأی منفی دادند. برخی تحلیلگران استدلال میکنند که اگر جمهوری اسلامی به این قطعنامه رأی منفی میداد کنار آمریکا و اسرائیل قرار میگرفت! اگر رأی ممتنع میداد در عمل مقابل کشورهای عربی که طراح قطعنامه هستند، میایستاد. بنابراین با رأی مثبت و با خوشحالی از اینکه حماس در این قعطنامه محکوم نشده، کنار کشورهایی قرار گرفت که موجودیت اسرائیل را به رسمیت میشناسند!
سام کرمانیان تحلیلگر سیاسی به کیهان لندن میگوید که در اصل «این قطعنامه در حمایت از آتشبس است. اما در آن بندی هم در رابطه با راه حل دو کشوری گنجانده بودند. احتمالا جمهوری اسلامی علیرغم آگاهی از این بند در شرایطی قرار گرفت که نمیتوانست خلاف قطعنامه آتشبس و همسو با اسرائیل و آمریکا به آن رأی مخالف بدهد. تصور نمیکنم منظور جمهوری اسلامی واقعاً حمایت از راه حل دو کشور یا به رسمیت شناختن اسرائیل باشد.»
برخی نیز معتقدند عقبنشینی حماس و تأکید بر «آتشبس» و راه حل «دو کشور» هراس این گروه تروریستی از تهدیدات اسرائیل است که به نظر میرسد تصمیم به نابودی آن گرفته است. برخلاف همه ادعاهایی که از سوی گروههای تروریستی و همچنین حامیان آنها از جمله جمهوری اسلامی و حزبالله لبنان مطرح شده اما آنها توان مقابله زمینی با ارتش اسرائیل را ندارند. تلفات سنگین نیروهای حماس اعم از مقامات ارشد و اعضای آن، ضربات سنگینی به این تشکیلات وارد آورده است.
سام کرمانیان در ارتباط با اینکه چه محاسبهی احتمالی میتواند سبب شده باشد که حماس به حملهی مرگبار هفتم اکتبر دست بزند، توضیح میدهد: «جمهوری اسلامی و شرکای آن همگی از امکان برقراری روابط میان اسرائیل و عربستان به شدت ناخوشنود و نگران بودند که در صورت برقراری چنین روابطی مسئله فلسطین به دست فراموشی سپرده شود و آنها بدون حمایت مهمترین کشورهای عربی دیگر هرگز قادر نخواهند بود اسرائیل را وادار به تسلیم خواستههای خود کنند.»
در حال حاضر، اگرچه تأیید یا رد سفر اسماعیل هنیه به تهران به صورت مستقل ممکن نیست اما در سه هفته گذشته فشارها بر دولت قطر برای بازداشت وی بسیار زیاد شده و چه بسا او مانند رهبران گروههای تروریستی القاعده و طالبان در پناه جمهوری اسلامی بیشتر احساس امنیت کند. روزنامه «تلگراف» گزارش داده است که دولت انگلیس با درخواستهایی برای مسدود ساختن اموال قطر و به تعلیق درآوردن روابط دیپلماتیک با آن به دلیل میزبانی مقامات بلندپایه حماس روبروست.
سازمانهای «اتحاد علیه ایران هستهای» و «پروژه مقابله با افراطگرایی» نیز در بیانیهای از دولت قطر و حاکمان آن خواستهاند با توجه به حملات حماس علیه اسرائیل، اسماعیل هنیه و سایر رهبران حماس را که در این کشور هستند، بازداشت کرده و به آمریکا یا اسرائیل تحویل دهند. با اینهمه هیچکدام از مقامات رسمی کشورهای درگیر با حماس در این زمینه صحبتی نکردهاند.
از همین رو این احتمال اینکه اسماعیل هنیه و سایر رهبران حماس و دیگر گروههای تروریستی مستقر در فلسطین برای حفظ جان خود در ایران مستقر شوند کم نیست. مسئله اما اینست که اگر این تصمیم عملی شود، جمهوری اسلامی بیش از گذشته در مقابل اسرائیل قرار خواهد گرفت و با توجه به حفرههای امنیتی رژیم چه بسا برای اسرائیل دسترسی به این افراد در ایران به مراتب آسانتر از قطر و دیگر کشورهای عربی باشد!