حسن نصرالله رهبر حزبالله بعد از سخنرانی خود در روز جمعه ۱۲ آبانماه بسیاری از فلسطینیها و حامیان آنها را که منتظر یک واکنش ویژه از طرف حزبالله و حمایت آن از حماس در یک «جنگ تمامعیار علیه اسرائیل» و نابودی این کشور عضو سازمان ملل بودند ناامید کرد.
اگرچه گزارش شده که اسرائیل در اقدامی احتیاطی همزمان با سخنرانی نصرالله به نیروهای خود «آمادهباش» داد اما آنچه رهبر حزبالله لبنان گفت بیشتر جا زدن و عقبنشینی بود تا اقدامی که نیاز به «آمادهباش» داشته باشد.
در این میان، اختلاف نظر میان مقامات و عوامل جمهوری اسلامی نیز در توجیه عقبنشینی حسن نصرالله واضح است.
«راه پایان جنگ» یا تحرکات بیشتر «مقاومت»؟
محمد توتونچی سفیر جمهوری اسلامی در کویت سخنرانی حسن نصرالله را «هوشمندانه و مسئولانه» دانست و عنوان کرد که مواضع وی «راه پایان جنگ را نشان داد!» توتونچی افزود: «سیاست حزبالله، گسترش حساب شده و هدفمند دامنه نزاع بر مبنای تحولات پیش رو است نه بر اساس احساسات حماسی افرادی که انتظار رجزخوانی داشتند.»
اما محسن رضایی فرمانده سابق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عنوان کرد: «سخنان شجاعانه حسن نصرالله آغاز یک راهبرد جدید از سوی جبهه مقاومت در سراسر منطقه در برابر اسرائیل و آمریکاست.» وی تهدید کرد: «از این پس هیچکدام از گروههای مقاومت نظارهگر نخواهند بود. جبهه واحد تا رسیدن به نتیجه واحد که همان پیروزی مقاومت فلسطین است ادامه خواهد داشت.»
برخی منابع گزارش دادند مواضع حسن نصرالله مورد انتقاد مقامات حماس قرار گرفت. آنها توقع حمایت بیشتری از حزبالله داشتند. برخی از آنها از جمله اسامه حمدان گفتند که حزبالله باید تعهد خود را به پیروزی حماس در غزه اثبات کند. وی در مصاحبه با المیادین گفت «اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس، چند روز قبل به تهران سفری داشته و با علی خامنهای دیدار کرده است.»
چرا رهبران حماس در قطر بازداشت نمیشوند؟!
آیا آنها نیز مانند رهبران القاعده و طالبان به جمهوری اسلامی پناه خواهند برد؟– افیخای ادرعی یکی از سخنگویان ارتش اسرائیل اعلام کرد اسماعیل هنیه رهبر گروه تروریستی حماس با هواپیمای شخصی به ایران سفر کرده است.
– با وخیم شدن اوضاع حماس… pic.twitter.com/uCc4en89gm
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) November 3, 2023
روزنامه اسرائیلی «هاآرتص» در گزارشی نوشت که نصرالله نشان داد لبنان را فدای غزه نخواهد کرد و حماس را تنها گذاشت.
وبسایت «رادیو فرانسه» به نقل از روزنامه لبنانی «لوریان لوژور» با اشاره به سخنرانی نصرالله نوشت: «عاقبت کوه موش زائید.»
هفتهنامه فرانسوی «اکسپرس» در همین ارتباط نوشت نصرالله و پدرخواندهاش یعنی حکومت ایران، از ترس هشدارهای آمریکا و تقویت حضور نظامی آن در منطقه عقب نشستند.
سیانان پیش از سخنرانی حسن نصرالله به نقل از سرویسهای اطلاعاتی آمریکا گزارش داد که در حال حاضر جمهوری اسلامی و گروههای نیابتی وابسته به آن که در حال تنظیم واکنش خود به عملیات نظامی اسرائیل در غزه هستند از درگیری مستقیم با اسرائیل یا ایالات متحده اجتناب میکنند و در عین حال قصد دارند هزینههایی را به آنها از طریق حملات راکتی و پهپادی تحمیل کنند.
پیشتر جاناتان پانیکوف تحلیلگر ارشد سابق اطلاعاتی و کارشناسان خاورمیانه گفت: «مشکل این است که گروههای نیابتی به یک اندازه از جمهوری اسلامی حرفشنوی ندارد و در یک صف قرار دادن آنها اشتباه است. پرسش این است که آیا حزبالله و [رژیم] ایران اگر ببینند حماس در آستانه نابودی است آیا برای نجات آن توافق خواهند کرد یا نه؟»
یک مقام آمریکایی نیز در همین زمینه توضیح داد «تهران میداند که اگر حزبالله درگیری با اسرائیل یا ایالات متحده را تشدید کند، احتمالاً ضدحملات مستقیم علیه ایران را تحریک خواهد کرد که میتواند برای آن ویرانگر باشد. نوع حملات سطح پایینتری که گروههای نیابتی مختلف از هفتم اکتبر علیه اسرائیل و ایالات متحده انجام دادهاند، باعث شده که ایالات متحده تجهیزات نظامی قابل توجهی را در منطقه مستقر کند و در عمل دست اسرائیل را برای هر اقدامی باز گذاشته است.»
اما چندین مقام آمریکایی هشدار میدهند که این استراتژی میتواند نتیجه معکوس داشته باشد به گونهای که باعث گسترش درگیری شود حتا اگر هیچیک از طرفین آن را نخواهند.
کریستی ابیزید مدیر مرکز ملی مبارزه با تروریسم در سخنرانی در یکی از کمیتههای سنا هشدار داد، اقداماتی که در منطقه صورت گرفته پتانسیل وقوع یک اشتباه محاسباتی را دارد.
برخی تحلیلگران معتقدند تاکتیک جمهوری اسلامی و حزبالله همین است و جایی که لازم باشد به ظاهر عقبنشینی میکنند حتا اگر از سوی مخالفان و حتا هواداران خود متهم به ضعف شوند.