یک نماینده مجلس شورای اسلامی: منابع تامین آب سیستان و‌ بلوچستان به دلیل عدم ورودی از سمت هیرمند در حال اتمام است

یک نماینده مجلس شورای اسلامی از کمبود ۱۰۰ میلیون مترمکعب آب در سیستان و بلوچستان خبر داد و گفت: «اکنون منابع چاه‌نیمه‌ها که مهم‌ترین منبع تامین آب در سطح استان بوده به واسطه عدم ورودی از سمت هیرمند در حال اتمام است و با توجه به مدیریت و قطعی‌های چندگانه از حجم مرده مخزن هم استفاده می‌شود.»

نماینده مردم زابل، زهک، هیرمند ، نیمروز و هامون در مجلس شورای اسلامی با اعلام این مطلب به خبرگزاری ایلنا گفت: «اکنون با توجه به افزایش EC آب [هدایت الکتریکی آب] کیفیت کاهش یافته و مردم دائم گلایه دارند، همچنین صف‌های خرید آب از آب شیرین‌کن‌ها در شمال استان افزایش پیدا کرده و این نگران‌کننده است، امیدواری مردم این است که پروژه انتقال آب از شیله و دشت هامون عملیاتی شود که این نگرانی‌ها کمتر شود.»

محمد سرگزی پروژه بعدی برای تامین آب استان سیستان و بلوچستان را انتقال آب از دریای عمان عنوان کرد و گفت: «اقدامات مربوط به آن انجام شده و از چند محور عملیات لوله‌گذاری مسیر انجام می‌شود، امیدواریم تا ۵ سال آینده کمبود آب حوزه سیستان و بلوچستان را مرتفع کند.»

در همین ارتباط مریم کثیری دانشجوی دانشگاه علامه با انتشار ویدیویی در۲۱ امرداد ماه جاری با اعلام اینکه سیاست در برابر کمبود آب سیستان و بلوچستان همیشه سکوت بوده اعلام کرده بود: «مقام‌های ایرانی هفته قبل از سد کمال‌خان در افغانستان بازدید کرده‌اند ولی همین هم رسانه‌ای نشده است.»

به گفته وی سفیر جمهوری اسلامی همیشه می‌گوید «سکوت کنید، چند سال است که می‌گوید آب خواهد آمد. طالبان سرریز آب را به سمت شوره‌زار هدایت می‌کند.»

در همین ارتباط‌ وزیر کشور در ۲۹ اردیبهشت‌ با اعلام اینکه باید درباره حقابه ایران به یک تفاهم با طالبان برسیم گفته بود: «حاکمان افغانستان و طالبان بارها به وجود حقابه برای ایران اقرار کرده‌ و گفته‌اند در صورت وجود آب، حقابه ایران رهاسازی می‌شود.»

به گفته احمد وحیدی «طالبان امروز می‌گوید آبی نیست، در حالی که برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که آب پشت سد مربوطه (سد کمال خان و بند کجکی) وجود دارد. برای رفع این ابهام باید به یک تفاهم با طالبان برسیم و در هماهنگی با وزارت خارجه و طالبان، مسئولان ذ‌یربط از وضعیت آب پشت سد دیدن کنند.»

اینهمه در حالیست که در ۲۸ اردیبهشت ماه ریاست وزرای دولت اسلامی افغانستان در واکنش به اظهارات ابراهیم رئیسی درباره حقابه ایران از رود هیرمند با انتشار بیانیه‌ای تند، ضمن ‌پافشاری بر ادعاهای خود، با تحقیر از مقامات رژیم ایران خواستند ابتدا اطلاعات خود را در مورد آب این رود از طریق قانونی تکمیل کنند و سپس  درخواست خود را مطرح کنند.

رئیسی چند روز پیشتر در حاشیه افتتاح پروژه‌های شهرستان چابهار با اشاره به حقابه ایران از هیرمند گفته بود: «به مسئولین و حاکمان افغانستان اخطار می‌کنم که حق مردم و منطقه سیستان و بلوچستان را سریعا بدهند.»

به گزارش خبرگزاری ایسنا برخلاف برخی ادعاهای طالبان مبنی بر خشکسالی و کمبود آب سدها، سخنگوی سازمان فضایی ایران آن زمان اعلام کرده بود ماهواره خیام، تصاویری از رودخانه هیرمند ثبت کرده که نشان می‌دهد، حکومت افغانستان در برخی نقاط با انحراف مسیر آب و ایجاد بندهای متعدد، مانع رسیدن آب به ایران شده و آمادگی ارائه اسناد آن به وزارت خارجه را دارد.‌‌

در همین ارتباط رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی‌ نیز در ۱۳ دی ماه ۱۴۰۱ نسبت به خطر کوچ اجباری به‌ دلیل کم‌آبی و ته کشیدن منابع آبی کشور و فرونشست زمین هشدار داده و به خبرآنلاین گفته بود: «هشدارهای بحران کمبود آب تقریباً به طرق مختلف سراسر کشور را تحت تأثیر قرار داده و تعداد زیادی از استان‌های کشور زیر تیغ کم‌آبی هستند.»

به گفته احد وظیفه در مناطق شمالی استان سیستان و بلوچستان، کم‌آبی نه‌تنها باعث لطمه به کشاورزی شده، بلکه به‌قدری اثرگذار بوده که سبب کوچ‌دادن بخشی از جمعیت استان به استان‌های شمالی شده است.

هشدار مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی: تهدید امنیت غذایی و ناامنی سیاسی با تداوم سوء مدیریت منابع آبی

در همین ارتباط به تازگی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی از کسری مخازن زیرزمینی به میزان بیش از ۱۴۳ میلیارد مترمکعب در چهار دهه اخیر خبر داده و تأکید کرده امنیت آبی منتج از امنیت غذایی کشور در سال‌های آینده با مخاطرات جدی‌تر روبرو می‌شود.

این مرکز در شهریورماه نیز‌ گزارشی درباره وضعیت آبی کشور منتشر کرد که در آن شاخص‌های بخش آب در سه ماه نخست مورد بررسی قرار گرفته است.

بنا بر این گزارش، در شرق کشور به دلیل کاهش شدید ذخایر چاه‌‌نیمه‌ها در استان سیستان‌ و‌ بلوچستان که منبع اصلی تأمین آب شرب منطقه سیستان و بخش قابل توجهی از شهر زاهدان بوده و کامل به منابع آب ورودی از افغانستان وابسته بوده، به دلیل نبود امکان جهت بهره‌برداری از سایر منابع آبی، در حال حاضر خطر تشدید بحران آب آشامیدنی و وقوع پیامدهای اجتماعی در این منطقه وجود دارد.

در همین ارتباط فیروز قاسم‌زاده سخنگوی صنعت آب پیشتر در نیمه‌ی مهرماه با بیان اینکه ۵ استان در سال آبی ۱۴۰۲ – ۱۴۰۱ بالای ۳۰درصد کاهش بارش داشته‌اند و در وضعیت قرمز آبی هستند گفته بود که «استان‌های تهران، قزوین، سیستان‌ و بلوچستان، هرمزگان و خراسان رضوی ۵ استانی هستند که به لحاظ کاهش بارش‌ها و تداوم سال‌های خشک، ورودی سدها و آبخوان‌های آنها نیز پایین بوده است.»