در سی و یکمین روز جنگ در غزه میان ارتش اسرائیل و شبه‌نظامیان گروه تروریستی حماس، محمد شیاع السودانی نخست‌وزیر عراق در حالی با هیأتی به تهران سفر کرد تا با علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی گفتگو کند که روز قبل با آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا دیدار کرده بود.
السودانی یک روز پیش از ملاقات با خامنه‌ای، در بغداد با آنتونی بلینکن وزیر خارجه عراق درباره وضعیت و آینده‌ی غزه و همچنین حملات ایذایی شبه‌نظامیان مورد حمایت جمهوری اسلامی علیه پایگاه‌های آمریکا جلسه داشته و گفتگو کردند.
منابع غیررسمی گزارش دادند که نخست وزیر عراق حامل پیام قاطع آمریکا برای رهبر جمهوری اسلامی است. به ویژه آنکه بلینکن از نخست‌وزیر عراق خواسته تا مسئولین حملات به کارکنان آمریکایی در عراق را مورد بازخواست قرار دهد و به تعهدات عراق برای حفاظت از تمامی تأسیسات آمریکا در این کشور عمل کند.
البته مشخص نیست السودانی به خامنه‌ای چه گفته اما رهبر جمهوری اسلامی بر اساس گزارش خبرگزاری‌های جمهوری اسلامی به وی توصیه کرده، «کشور عراق به عنوان یک کشور مهم در منطقه، می‌تواند نقش ویژه‌ای داشته باشد و یک خط جدید را در دنیای عرب و جهان اسلام به وجود بیاورد.» وی همچنین به نخست وزیر عراق گفت، از همان روزهای اولِ حملات اسرائیل تمام قرائن و شواهد نشان دهنده «دخالت مستقیم آمریکایی‌ها در اداره جنگ» است. این در حالیست که گروه تروریستی حماس که از جمهوری اسلامی انواع حمایت‌ها از جمله مالی و تسلیحاتی دریافت می‌کند، هفتم اکتبر با شبیخون به خاک اسرائیل و کشتار فجیع شهروندان در آن کشور، این جنگ را آغاز کرد.
با اینهمه خامنه‌ای در ادامه افزود، «اگر کمک‌های تسلیحاتی و سیاسی آمریکا نباشد، کار برای رژیم صهیونیستی قابل ادامه دادن نخواهد بود… آمریکایی‌ها حقاً و انصافاً شریک جرم صهیونیست‌ها در جنایات غزه هستند.»
حسن نصرالله جا زد؟!
-محمد توتونچی سفیر جمهوری اسلامی در کویت سخنرانی حسن نصرالله را «هوشمندانه و مسئولانه» دانست و عنوان کرد که مواضع وی «راه پایان جنگ را نشان داد و بر اساس احساسات حماسی افراد تصمیم نگرفت».
-محسن رضایی فرمانده سابق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: «سخنان شجاعانه… pic.twitter.com/Rj6qB6eLXo
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) November 5, 2023
نخست وزیر عراق در کنفرانس خبری مشترک با رئیسی گفت که دولت عراق و جمهوری اسلامی به دنبال «هماهنگ‌سازی» مواضع خود در ارتباط با غزه هستند.
پیش از سفر السودانی به عراق، روزنامه «نیویورک تایمز» گزارش داد دولت بایدن از طریق شرکای منطقه‌ای خود به رژیم ایران و حزب‌الله لبنان پیام داده که ایالات متحده آماده است در صورت حمله به اسرائیل، علیه آنها اقدام نظامی کند. هرچند که در آمریکا جمهوریخواهان می‌گویند دولت بایدن حتا اراده ندارد که به حملات شبه‌نظامیان مورد حمایت جمهوری اسلامی علیه نیروهای آمریکایی واکنش مناسب نشان بدهد.
همزمان با این تحولات گزارش شد علی باقری کنی معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی به ژنو رفته است. رسانه‌های داخلی ایران دو هدف اصلی را برای این سفر مطرح کرده‌اند: مذاکرات اتمی و مسئله فلسطین.
نشست اردن درباره «اداره غزه بدون حماس»؛ آنتونی بلینکن خواستار همکاری دولت‌های عربی شد
اگرچه اسماعیل هنیه با یک پرواز اختصاصی از دوحه به تهران رفت و با علی خامنه‌ای دیدار کرد اما دست‌کم برخی مقامات حماس و خیلی از مفسران دنیای عرب نزدیک به جریان «اخوان المسلمین» معتقدند که رژیم ایران حماس را به بازی گرفته و حتا به آنها «خیانت» کرده است. به ویژه آنکه حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان نیز که مورد حمایت رژیم ایران است پشت حماس را خالی کرده است. در همین ارتباط یاسر ابوهلاله از سردبیران شبکه «الجزیره» مستقر در قطر، سخنرانی اخیر نصرالله را که وابستگان جمهوری اسلامی تلاش کردند آن را توجیه و «راهبردی» توصیف کنند، «ناامیدکننده» خواند و نوشت کل حرف او این بود احتمال دارد جنگ غزه به یک جنگ همه‌جانبه تبدیل شود… و اگر این احتمال رخ ندهد، نتیجه این می‌شود که اسرائیل مأموریت خود را در غزه به پایان می‌رساند و بلافاصله پس از غزه سراغ لبنان و [رژیم] ایران می‌رود.»
وی پیش‌بینی کرده «من انتظار داشتم که منافع حزب‌الله و [رژیم] ایران ورود به جنگ باشد، معلوم است که حزب‌الله نمی‌خواهد وارد جنگ شود. حدس می‌زنم که استراتژی قطع دست گربه، اول در غزه و دوم در لبنان تا تهران پیش خواهد رفت.»
الخطاب کان مخیّبا للآمال. أعلى سقف کان قوله " احتمال واقعی ممکن أن یحصل أن یتدحرج الموقف إلى حرب شامله." ما لم یحدث هذا الاحتمال فالنتیجه إسرائیل ستکمل المهمه فی غزه وتواصل فی لبنان و إیران بعد غزه مباشره .
کنت أتوقع إن مصلحه الحزب ومصلحه إیران هی الدخول فی المعرکه، من الواضح…— یاسر أبوهلاله (@abuhilalah) November 3, 2023
در این میان به نظر می‌رسد که جریان‌های مختلف فکری و میدانی در جمهوری اسلامی هنوز در مورد آنچه در غزه می‌گذرد به جمع‌بندی مشترک نرسیده‌اند. به عنوان مثال در شرایطی که خامنه‌ای به السودانی گفته اگر کمک‌های آمریکا نبود اسرائیل دوام نمی‌آورد، روزنامه کیهان چاپ تهران در یک مقاله نوشته «بعد از عملیات طوفان الاقصی دنیا به خوبی فهمید آمریکا حتی نمی‌تواند امنیت سگ دست‌پرورده خود در منطقه را تامین کند تا چه برسد به گاو شیرده و بره‌های برده‌وار! و لذا اتکاء بر آمریکا برای تامین امنیت سرابی بیش نیست!»
این سخنان به معنی آنست که جریان‌های مختلف بانفوذ در جمهوری اسلامی در مورد میزان اثر حمایت‌های سیاسی و نظامی آمریکا از اسرائیل متفاوت فکر می‌کنند و حتا برخی از آنان، آنطور که کیهان تهران تلویحی اشاره می‌کند، به دنبال اتکا بر «تأمین امنیت» از سوی آمریکا هستند! تأثیر این تفاوت برای تصمیم گرفتن درباره اقدامات جمهوری اسلامی در ارتباط با جنگ کنونی نقش سرنوشت‌ساز دارد.
در نمونه‌ای دیگر، در شرایطی که اغلب فرماندهان و مقامات سیاسی رژیم ایران می‌گویند عملیات حماس به معنی شکست بزرگ اطلاعاتی و امنیتی اسرائیل و آمریکاست اما سردار حسین علایی فرمانده سابق نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ۲۳ مهرماه در مصاحبه با «خبرآنلاین» در پاسخ به این پرسش که «آیا قابل باور است اسرائیل با اینهمه ادعایی که در مسائل اطلاعاتی و امنیتی دارد از چنین تحرک و تدارک بزرگی برای حمله ابتدایی بی‌اطلاع بوده است؟» می‌گوید: «شاید برای شخص بنده این موضوع حل نشده باشد خصوصاً اینکه ما می‌دانیم تمرکز سازمان جاسوسی اسرائیل و موساد در ابتدا بر روی فلسطینیان است و بعد سایر کشورها. اما به هر حال همه تحلیلگران بر این باور بوده‌اند که این یک فاجعه اطلاعاتی و یک رسوایی برای اسرائیل است.»
خودی‌های حکومت در ایران از مدت‌ها پیش به مقامات ارشد نظام هشدار می‌داده‌اند که روسیه از یکسو و غرب و متحدانش از سوی دیگر برای کشاندن جمهوری اسلامی به یک جنگ تله گذاشته‌اند. تردید سردار علایی در مورد «ضعف اطلاعاتی و امنیتی اسرائیل» این سناریو را تقویت می‌کند.
در شرایطی که ارتش اسرائیل نوار غزه را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم و شهر غزه را بطور کامل محاصره کرده و به نظر می‌رسد آمریکا به پشتوانه اعزام یگان‌های رزمی خود در منطقه دیپلماسی فعالی برای سپردن اداره امور این باریکه به تشکیلات خودگردان به رهبری محمود عباس را آغاز کرده، پرسش مهم این است که حالا تصمیم رژیم ایران برای واکنش به این تحولات چه خواهد بود؟!
