در شرایطی که برخی مقامات جمهوری اسلامی و فرماندهان حماس به نقش جمهوری اسلامی در حمله تروریستی هفتم اکتبر علیه اسرائیل اشاره می‌کنند، خبرگزاری رویترز چهارشنبه ۱۵ نوامبر (۲۴ آبان) به نقل از «سه مقام ارشد» گزارش داد که علی خامنه‌ای در دیدارش با اسماعیل هنیه رهبر حماس در تهران گفته «شما هیچ هشداری در مورد حمله هفتم اکتبر خود به اسرائیل به ما ندادید و ما از طرف شما وارد جنگ نخواهیم شد.»
در این گزارش آمده مقامات جمهوری اسلامی و حماس که از گفتگوهای خامنه‌ای و هنیه آگاه هستند، ادعا می‌کنند که علی خامنه‌ای به اسماعیل هنیه گفت که «ایران به حمایت سیاسی و معنوی خود از این گروه ادامه خواهد داد، اما مستقیماً مداخله نخواهد کرد.»
یک مقام حماس به رویترز گفته که علی خامنه‌ای هنیه را تحت فشار قرار داده تا صداهایی را که در این گروه فلسطینی علنی از رژیم ایران و متحد قدرتمند لبنانی آن حزب‌الله می‌خواهند با تمام قدرت به نبرد علیه اسرائیل بپیوندند، ساکت کند.
رویترز همچنین می‌نویسد، حزب‌الله نیز از حمله ویرانگر ماه گذشته حماس که به کشته شدن ۱۲۰۰ اسرائیلی انجامید غافلگیر شد. سه منبع نزدیک به این گروه گفته‌اند که نیروهای حزب‌الله حتا در روستاهای نزدیک مرز که خط مقدم جنگ با اسرائیل در سال ۲۰۰۶ بودند، در حالت آماده‌باش نبودند. یکی از فرماندهان حزب‌الله مدعی شده: «ما با جنگ از خواب بیدار شدیم!»
با اینهمه رویترز در گزارش خود می‌افزاید این برای نخستین بار در چهار دهه گذشته است که «محور مقاومت» که یک اتحاد نظامی است که توسط رژیم ایران ساخته شده، همزمان در چندین جبهه بسیج می‌شود.
معاون فرمانده هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی:
«آنچه در اسرائیل اتفاق افتاد با سرپنجه‌های ایران هدایت شد»در شرایطی که سفیر جمهوری اسلامی در سازمان ملل دخالت رژیم ایران در حمله تروریستی حماس به اسرائیل را انکار می‌کند، سردار مجید موسوی معاون فرمانده نیروی هوافضای سپاه… pic.twitter.com/TcDEBLkvLP
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) November 15, 2023
حزب‌الله تقریباً ۲۰ سال است که درگیر شدیدترین درگیری‌ها با اسرائیل بوده است. شبه‌نظامیان تحت حمایت جمهوری اسلامی نیروهای آمریکایی را در عراق و سوریه هدف قرار داده‌اند. حوثی‌های یمن نیز چندین موشک و پهپاد به سمت اسرائیل پرتاب کردند.
برخی تحلیلگران معتقدند شبه‌نظامیان با این درگیری در حال آزمایش محدودیت‌های ائتلاف منطقه‌ای خود هستند. اعضای این ائتلاف شامل دولت سوریه، حزب‌الله لبنان، حماس فلسطین و سایر گروه‌های شبه‌نظامی از عراق تا یمن می‌شود که خودشان اولویت‌ها و چالش‌های داخلی متفاوتی دارند.
مهنَد حاج علی کارشناس اندیشکده مرکز خاورمیانه کارنگی در بیروت می‌گوید «حمله هفت اکتبر حماس به اسرائیل، شرکای محور را در مواجهه با دشمنی با قدرت آتش بسیار برتر [اسرائیل] با انتخاب‌های سختی روبرو کرده است. وقتی با چنین حمله‌ای خرس را بیدار می‌کنید، برای متحدان شما بسیار دشوار است که بخواهند در موقعیتی مشابه شما قرار بگیرند.»
درخواست حماس برای کمک از «محور مقاومت»
رویترز در ادامه این گزارش نوشته «حماس برای بقای خود علیه اسرائیل می‌جنگد، اسرائیلی که قول داده حماس را نابود کند و انتقام بگیرد و در حمله تلافی‌جویانه به منطقه‌ای کوچک بیش از ۱۱ هزار فلسطینی را کشته است.»
محمد دئیف یکی از فرماندهان حماس هفتم اکتبر در پیامی صوتی فراخوان داده بود «برادران ما در مقاومت اسلامی در لبنان، ایران، یمن، عراق و سوریه! امروز روزی است که مقاومت شما با مردم خود در فلسطین متحد می‌شود.»
در اظهارات عمومی البته رهبران حماس از جمله خالد مشعل از حزب‌الله برای اقداماتش تشکر کرده‌اند. اما مشعل در یک مصاحبه تلویزیونی گفت که «نبرد به چیزهای بیشتری نیاز دارد!» این حرف بیشتر نشانه‌‌ی ناامیدی است.
سخنرانی فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: حضور قوم صهیونیست در منطقه هیچ منطقی ندارد!
حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در توجیه حمله مرگبار تروریست‌های حماس به اسرائیل در یک سخنرانی ضدیهود که ششم آبان‌ماه در لرستان انجام شد گفت «حضور تعدادی اندک از قوم… pic.twitter.com/UaLDv6c9SB
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) October 30, 2023
رویترز به نقل از «شش مقام آگاه که مستقیماً از دیدگاه‌های تهران آگاه هستند» ولی به دلیل حساسیت موضوع حاضر به افشای نام خود نشدند، ادعا کرده که «جمهوری اسلامی به عنوان رهبر این اتحاد مستقیماً در این درگیری مداخله نخواهد کرد مگر اینکه خودش توسط اسرائیل یا ایالات متحده مورد حمله قرار بگیرد.»
با اینهمه ملایان حاکم بر ایران قصد دارند به استفاده از شبکه متحدان مسلح خود از جمله حزب‌الله برای حمله موشکی و پهپادی علیه اهداف اسرائیلی و آمریکایی در سراسر خاورمیانه ادامه دهند.
آنها افزودند که این استراتژی اقدامی برای نشان دادن همبستگی با حماس در غزه و ضربه به نیروهای اسرائیلی بدون درگیر شدن مستقیم با اسرائیل است که احتمال دارد پای آمریکا را هم به میان بکشد.
دنیس راس دیپلمات ارشد سابق آمریکایی متخصص در خاورمیانه که اکنون در اندیشکده «انستیتوی واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک» کار می‌کند، گفت: «این روش آنها برای ایجاد بازدارندگی است. روشی برای اعلام اینکه تا زمانی که به ما حمله نکنید، این راه باقی می‌ماند اما اگر به ما حمله کنید، همه چیز تغییر می‌کند.»
جمهوری اسلامی بارها ادعا کرده که همه اعضای محور مقاومت مستقل تصمیم می‌گیرند. رویترز می‌افزاید که وزارت خارجه جمهوری اسلامی به درخواست این خبرگزاری جهت اظهار نظر درباره این بحران و نقش «محور مقاومت» پاسخی نداد. حماس به پرسش‌هایی که به مشاور رسانه‌ای اسماعیل هنیه ارسال شد پاسخ نداد و حزب‌الله نیز به درخواست این خبرگزاری برای اعلام موضع واکنش نشان نداد.
یکی از منابع گفته است که حماس تمایل دارد حزب‌الله با زرادخانه عظیم موشکی خود به عمق اسرائیل حمله کند. اما حزب‌الله معتقد است که این امر باعث می‌شود که اسرائیل بدون آنکه حمله به غزه را متوقف سازد، همزمان لبنان را ویران کند. البته حسن نصرالله رهبر حزب‌الله نیز سوم نوامبر در یک سخنرانی مدعی شد که حماس حمله خود به اسرائیل را از متحدانش مخفی نگه داشته و «همین موفقیت آن را تضمین کرده!» به گفته‌ی نصرالله، متحدان حماس از این پنهانکاری دلخور نشده‌اند!
خالد مشعل از رهبران سازمان تروریستی حماس: «ایران و حزب‌الله به ما اسلحه دادند»
-خالد مشعل از رهبران ارشد گروه تروریستی حماس به شبکه «الحدث» گفته «حزب‌الله و ایران از ما حمایت تسلیحات و پشتیبانی کردند.» وی افزود «از آنها درخواست حمایت بیشتری داریم.»
-«ما به اندازه کافی اسیر… pic.twitter.com/MCAxYNczkq
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) October 20, 2023
رویترز در بخش دیگری از این گزارش می‌نویسد «ایالات متحده نیز علاقه دارد تا از وقوع جنگی فراتر از غزه جلوگیری کند. آمریکا پس از دو جنگ پرهزینه و شوم در عراق و افغانستان در دو دهه گذشته، اکنون خود را در حال حمایت مالی از دفاع اوکراین در برابر تهاجم روسیه می‌بیند.»
جو بایدن تا کنون به دنبال محدود کردن نقش ایالات متحده در بحران غزه عمدتاً در حد تضمین کمک نظامی به اسرائیل بوده است. او همچنین دو ناو هواپیمابر و چند جنگنده را به شرق مدیترانه منتقل کرد که به عنوان هشداری برای تهران نیز به شمار می‌رود.
تنش‌ها رو به افزایش است. طبق گزارش پنتاگون، از زمان آغاز جنگ غزه در پاسخ به حمایت آمریکا از اسرائیل، دست‌کم ۴۰ حمله پهپادی و موشکی توسط شبه‌نظامیان «محور مقاومت» در عراق و سوریه به نیروهای آمریکایی انجام شده است. مقامات آمریکایی می‌گویند که آمریکا سه حمله تلافی‌جویانه به تأسیسات در سوریه علیه شبه‌نظامیان مرتبط با ایران انجام داده است.
دو منبع امنیتی اسرائیلی به رویترز گفته‌اند که اسرائیل به دنبال گسترش خصومت نیست، اما تأکید کردند که این کشور آماده است در صورت نیاز برای محافظت از خود، در جبهه‌های جدید بجنگد. آنها گفتند که مقامات امنیتی قوی‌ترین تهدید فوری علیه اسرائیل را حزب‌الله می‌دانند.
رویترز در بخشی دیگری می‌نویسد جمهوری اسلامی موجودیت اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد، در حالی که اسرائیل مدت‌هاست ایران را تهدید کرده که اگر دیپلماسی نتواند فعالیت هسته‌ای تهران را مهار کند، دست به اقدام نظامی خواهد زد.
به گفته کریم سجادپور کارشناس مسائل ایران در اندیشکده کارنگی بنیاد صلح بین‌المللی، در بحران کنونی، ممکن است نگاه واقع‌بینانه بر سیاست‌های تهران غالب شود.
وی تأکید کرده «ایران تعهد چهار دهه‌ای خود را در مبارزه علیه آمریکا و اسرائیل بدون وارد شدن به درگیری مستقیم نشان داده است. ایدئولوژی انقلابی رژیم مبتنی بر مخالفت با آمریکا و اسرائیل است، اما رهبران آن قصد خودکشی ندارند، بلکه می‌خواهند در قدرت بمانند.»
