پس از حمله تروریستی و مرگبار «هفت اکتبر» حماس علیه اسرائیل و حملات دفاعی از جمله حمله زمینی اسرائیل با هدف نابودی حماس در غزه، نگرانیها در مورد گسترش یک جنگ منطقهای بیش از پیش افزایش پیدا کرده است. دیپلماتها میگویند که قدرتهای غربی با نگرانی از تشدید تنشها در غرب آسیا، در حالی که جمهوری اسلامی به توسعه برنامههای اتمی خود ادامه میدهد و همکاری با بازرسان آژانس را مختل کرده، تمایلی به سختگیری علیه تهران ندارند.
خبرگزاری فرانسه در گزارشی که ۲۴ نوامبر (سوم آذرماه) منتشر شد مینویسد با اینکه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید اقدامات اخیر جمهوری اسلامی «مرزهای بیسابقهای را جابجا کرده» اما از صدور قطعنامه الزامآور نیز خودداری کرده است.
یک دیپلمات ارشد درباره بنبست فعلی که غربیها در آن گرفتار شدهاند میگوید: «تصویر بسیار تیره و تار است، اما واقعیت کنونی این است که هیچ تمایلی برای برانگیختن واکنشهای جمهوری اسلامی در شرایط جنگی خاورمیانه وجود ندارد.»
مذاکرات اتمی برای «احیای برجام» که با روی کار آمدن جو بایدن در آمریکا از سر گرفته شد پس از سه سال بینتیجه ماند و به بنبست رسید. جمهوری اسلامی اکنون با تشدید فعالیتهای هستهای به تلافی پرداخته است.
طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ایران اکنون برای ساخت سه بمب اتم اورانیوم غنیشده ۶۰ درصدی در اختیار دارد.
یک منبع دیپلماتیک میگوید: «این مقدار بسیار زیاد است، بهخصوص اینکه مصرف تجاری و صلحآمیز ندارد.»
در این میان، جمهوری اسلامی مجوز شماری از متخصصان و بازرسان حرفهای آژانس را لغو کرده است. رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید متخصصانی که جمهوری اسلامی از لیست حذف کرده به راستآزمایی فعالیتهای اتمی مشکوک جمهوری اسلامی لطمه جدّی میزند.
یکی از بازرسانی که مجوز وی لغو شده گفته میشود یک متخصص روس بود که در ژانویه ۲۰۲۳ تغییراتی را در خروجی آبشار یا خوشه سانتریفیوژهای غنیسازی اورانیوم کشف کرد که جمهوری اسلامی آن را به آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش نداده بود. این تغییرات غنیسازی اورانیوم را تا درجهی ۸۳/۷ درصد که رکورد به شمار میرود میرساند.
هشدار آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان به جمهوری اسلامی به دلیل اختلال در فعالیت بازرسان آژانس در ایران
-شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با تاکید بر ضرورت پاسخگویی جمهوری اسلامی به پرسشهای آژانس در مورد مخفیکاریهای اتمی در ایران هشدار دادند جمهوری اسلامی در حال وقتکشی… pic.twitter.com/dsz5KQQn6y
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) November 24, 2023
آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان ۲۳ نوامبر (دوم آذرماه) در بیانیهای مشترک در مورد اختلال در فعالیت بازرسان آژانس به جمهوری اسلامی هشدار دادند. در این بیانیه تأکید شده که رژیم ایران در حال وقتکشی و مختل کردن عامدانه توان راستآزمایی آژانس است و هنوز توضیحات فنی معتبری برای ذرات کشف شده اورانیوم با منشأ انسانی در مکانهایی مثل ورامین و تورقوزآباد نداده است.
اینهمه در حالیست که هنوز هیچ علائمی هم از افزایش فشارها به جمهوری اسلامی مشاهده نمیشود و آنچه دولتهای غربی به صورت رسمی اعلام کردهاند تکرار همان هشدارها و تعهد به ضرورتهایی است که شورای حکام در سه سال گذشته مدام اعلام کرده است اما مقامات جمهوری اسلامی تا کنون گوش شنوایی برای آن نداشتهاند.