در آخرین روزهای پاییز و با سردتر شدن هوا، اثرات ناترازی گاز در ایران مشخص‌تر شده و گاز بخش‌هایی از صنایع جیره‌بندی شده است. در حالی که مقامات دولتی بطور جدی استفاده از مازوت در نیروگاه‌های تولید برق به دلیل کمبود گاز را انکار می‌کنند، نیروگاه شازند در استان مرکزی بطور رسمی سوزاندن مازوت را تأیید کرد.
گزارش‌ها از ایران نشان می‌دهد که به دلیل ناتوانی دولت در تأمین گاز بخش خانگی، گاز بخش‌های مختلفی از صنایع کشور، جیره‌بندی شده است. در همین رابطه وبسایت «اکو ایران» گزارش داده که بحث قطع گاز صنایع و محدودیت‌های مصرف گاز برای شرکت‌ها بورسی در سامانه کدال آغاز شده است.
بر اساس این گزارش روز گذشته دوشنبه ۲۰ آذرماه، شرکت پتروشیمی زاگرس و شرکت کود شیمیایی اوره لردگان از محدودیت‌های گازی خود و کاهش تولید به علت کمبود گاز خبر دادند.
شرکت کود شیمیایی اوره لردگان اعلام کرده که با حدود ۷۰ درصد از ظرفیت خود از روز ۲۰ آذر ماه به فعالیت خود ادامه می‌دهد و پتروشیمی زاگرس نیز از توقف واحد دوم تولیدی خود خبر داده است.
حمیدرضا صالحی رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی نیز روز یکشنبه نوزدهم آذرماه در نشستی در حاشیه نمایشگاه «ایران‌‌‌متافو» با بیان اینکه ۸۰ درصد صنایع در ایران گازی هستند گفته بود که «اگر ناترازی گاز امسال هم به ما برسد، این صنایع دچار تعطیلی میشوند.»
امیرحسین نادری مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری صدر تامین (تاصیکو) نیز در همین نشست گفته بود که «بحث ناترازی انرژی برای تولیدکنندگان طی چند سال گذشته معنای تلخی یافته است. موضوع این است که تمام نهاده‌‌‌های تولید برای تولیدکنندگان، مهیاست، اما در تابستان با مشکل تامین برق و در زمستان با مشکل تامین گاز مواجه میشوند؛ این در حالی است که سیاست‌‌‌های کلان هر دولتی نیز اولویت دادن به مصارف خانگی در هر فصلی است.»
ناترازی گاز و عدم اختصاص گاز مورد نیاز به نیروگاه‌ها همچنین سبب سوزاندن مازوت از سوی نیروگاه‌های تولید برق شده است. در هفته‌های گذشته کلانشهرهای ایران با مشکل آلودگی شدید هوا روبرو شدند. مدارس در چند شهر تعطیل و بخشی از کارمندان ناچار به دورکاری شدند. در شرایطی که بسیاری از کارشناسان و حتی دو عضو شورای اسلامی شهر تهران مازوت‌سوزی نیروگاه‌ها علت آلودگی هوا عنوان می‌شد اما مقامات دولتی چنین چیزی را تکذیب می‌‌کردند.
از جمله داریوش گلعلیزاده رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت از محیط زیست سوزاندن مازوت در نیروگاه‌ها را انکار کرده و البته علت آلودگی هوای پایتخت را بنزین زدن ساکنان تهران در شهرهای شمال که بنزین آلوده دارند دانسته است!
حسین فرشیدی معاون بهداشت وزارت بهداشت هم با تأکید بر اینکه «مازوت‌سوزی» علت آلودگی هوای تهران نیست، گفته که «تا کنون یافته‌ای مبنی بر اینکه در سطح تهران مازوت‌سوزی اتفاق افتاده باشد، نداشته‌ایم و تاکنون این اتفاق رخ نداده است.»
با اینهمه، شرکت‌های گاز استان مرکزی و توزیع برق حرارتی شازند در اطلاعیه‌ای مشترک ضمن عذرخواهی از مردم، از آغاز مازوت‌سوزی موقت در نیروگاه شازند به دلیل سرما و افزایش مصرف گاز خبر دادند.
در این اطلاعیه آمده بود که «ضمن عذرخواهی از مردم شریف استان مرکزی بویژه شهروندان اراک و شازند به اطلاع می‌رساند که مسوولان استان حداکثر تلاش خود را در راستای تامین سوخت گاز طبیعی و کاهش دوره مصرف سوخت دوم به کار خواهند بست.»
هر چند در این اطلاعیه مدت زمانی که قرار است سوخت مازوت به جای گاز در نیروگاه تولید برق شازند مورد استفاده قرار بگیرد اعلام نشده، اما تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد تا تداوم هوای سرد و مصرف بالای گاز در بخش خانگی، سوزاندن مازوت و در پی آن آلودگی هوای اراک و شازند ادامه خواهد داشت.
این اطلاعیه در حالی صادر شده که دو روز پیش، یکشنبه ۱۹ آذر ۱۴۰۲، مهدی پیرهادی عضو شورای اسلامی شهر تهران نام ۱۴ نیروگاهی را که سال گذشته نیز از مازوت استفاده کرده‌اند فاش کرد.
افشای نام ۱۴ نیروگاهی که مازوت می‌سوزانند؛ مقامات دولتی شهروندان را مسئول آلودگی هوا می‌دانند!
مهدی پیرهادی عضو شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه «با انتقاد از وضعیت آلودگی هوا هجمه وسیعی از سازمان‌های مسئول به اظهارات بنده وارد شد» گفت: «به منظور پرهیز از فرافکنی و فرار رو به جلوی برخی دستگاه‌ها به موضوع گزارش کمیسیون اصل ۹۰ مجلس اشاره می‌کنم که در صحن مجلس قرائت شده بود.»
مهدی پیرهادی با بیان اینکه «اسامی و تناژ مصرف مازوت این ۱۴ نیروگاه موجود است»، گفت که «این نیروگاه‌ها که در سال ۱۴۰۱ مازوت‌سوزی انجام داده‌اند، اگر امسال از این اقدام خودداری کنند، از آنها تقدیر خواهیم کرد.»
عضو شورای اسلامی شهر تهران افزوده «نیروگاه‌های ایرانشهر، منتظر قائم، شهید رجایی، رامین، شهید سلیمانی، منتظری، سهند، تبریز، زرند، بندرعباس، طوس، شهید مفتح و شازند از نیروگاه‌هایی هستند که مازوت‌سوزی داشته‌اند.»
مهدی پیرهادی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه «سازمان محیط زیست در رسانه ملی به استفاده ۵۰ درصدی سوخت مازوت در نیروگاه شهید رجایی اذعان داشته‌اند و مدیرکل هواشناسی هم اعلام کردند این آلودگی به تهران می‌رسد» تأکید کرده که «متأسفانه منافع برخی ایجاب نمی‌کند شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی صحیح صورت بپذیرد که واقعاً جای تأسف دارد و سعی در فرافکنی و تهمت دارند و به دلیل این ترک فعل‌ها که اتفاقاً دستگاه‌های نظارتی اعلام کرده‌اند شاهد این حجم از آلودگی هستیم که متأسفانه جان هزاران انسان را گرفته و خانواده‌های بسیاری داغدار و خانواده‌های زیادی مشکلات تنفسی و بیماری‌های متعددی را پیدا کرده‌اند.»
در جلسه شورای اسلامی شهر تهران، مهدی چمران رئیس این شورا ادعای مقامات دولتی را تکرار کرد و گفت: «اگر مازوت سوزانده‌اند اشتباه کرده‌اند. در نیروگاه‌های تهران مازوت مصرف نمی‌شود. من بررسی کردم و اعلام کردند که پلمب شده و اگر جایی مازوت می‌سوزاند و پلمب نشده بگویید.»
قابل توجه اینکه داریوش گلعلیزاده رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت از محیط زیست به وبسایت «خبرآنلاین» گفته است: «دوستان اگر می‌خواهند مصاحبه کنند با من تماس بگیرند تا اطلاعات درست به آنها بدهم، اگر نیروگاهی مازوت بسوزاند کاملا مشخص است و قابل مخفی کردن نیست، نیروگاه‌هایی که آلودگی آنها می‌تواند در آلوده شدن هوای تهران تاثیر بگذارد یکی نیروگاه بعثت تهران است و دیگری نیروگاه منتظرالقائم کرج، که هیچکدام از آنها مازوت نمی‌سوزانند، در اصفهان که آلودگی هوا امسال بارها سبب تعطیلی مدارس شده است نیروگاه‌های اسلام‌آباد و شهید مسلمی شاهین‌شهر هیچکدام مازوت نمی‌سوزاند، در اراک هم همینطور است.»
داریوش گلعلیزاده معتقد است در کلانشهرها وضعیت کیفیت سوخت قابل دفاع است: «ما در محیط زیست و سازمان استاندارد سوخت را آنالیز می‌کنیم، بنزین و نفت‌وگاز(گازوئیل) در کلانشهرها و کل استان‌هایی مانند تهران و اصفهان استاندارد یورو چهار و پنج دارند، نتایج بررسی آنها قابل دفاع است.»
