در میانهی درگیریهای رو به افزایش در خاورمیانه، کمتر از یک هفته پس از آنکه رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی گفت «آژانس حق تحمیل بازرس را به ما ندارد» سه قدرت اروپایی با تأکید بر لزوم جلوگیری از دسترسی جمهوری اسلامی به بمب اتمی نسبت به «وضعیت اسفناک تعهدات ایران در چارچوب برجام» اعلام نگرانی کردند.
بریتانیا، فرانسه و آلمان روز دوشنبه ۱۸ دسامبر (۲۷ آذرماه) پس از نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره نحوه اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ به ویژه فعالیتهای هستهای و توسعه موشکی ایران با انتشار یک بیانیه مشترک بار دیگر اعلام کردند اجازه دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح اتمی را نخواهند داد و از مقامات تهران خواستند روند افزایش تنشهای هستهای را معکوس کنند.
سه قدرت اروپایی با اشاره به گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده در ایران به ۲۲ برابر حد مجاز و ادامه غنیسازی ۶۰ درصدی برای چندمین بار هشدار دادند این میزان اورانیوم غنیشده «هیچ توجیه غیرنظامی معتبری ندارد و مسیر کنونی فعالیتهای اتمی ایران را فقط به تواناییهای مرتبط با تسلیحات [اتمی] نزدیک میکند که این مهمترین نگرانی برای صلح و امنیت بینالمللی است.»
در بیانیه مشترک بریتانیا، فرانسه و آلمان آمده «عدم همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، آژانس را از انجام کار حیاتی برای تشخیص ماهیت برنامه هستهای ایران باز میدارد و ساختار جهانی منع گسترش تسلیحات اتمی را تضعیف میکند. طبق درخواست مکرر مدیرکل آژانس، توافقات ایران با آژانس و تعهدات قانونی آن باید بطور کامل و بدون تأخیر بیشتر دنبال شود. این به ویژه نگرانکننده است که ببینیم ایران صراحتاً تعهدات قانونی خود را برای اجرای کد اصلاحشده ۳.۱ از آژانس بینالمللی انرژی اتمی رد میکند. همه این اقدامات این موضوع را تضعیف میکند که برنامه هستهای ایران ماهیت منحصراً صلح آمیز دارد و همچنین هرگونه اعتماد جامعه بینالمللی به تعهدات و تعهدات گستردهتر خود را تضعیف میکند.»
در بخش دیگری از این بیانیه آمده «ما از به رسمیت شناختن شواهد بریتانیا از سوی دبیرکل سازمان ملل در افشای برنامههای جمهوری اسلامی جهت تکثیر موشکها و فناوریهای موشکی برای بازیگران غیردولتی در منطقه که امنیت منطقه و کل جامعه بینالمللی را به خطر میاندازد استقبال میکنیم.»
سه قدرت اروپایی ادامه ارسال پهپاد از سوی رژیم ایران برای استفاده روسیه در جنگ علیه اوکراین را «حمایت عمدی از جنگ تجاوزکارانه» خواندند و آن را نقض قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل دانستند.
در همین بیانیه آمده «ایران با بیتوجهی کامل به این قطعنامه، موشکهای بالستیک و فناوریهای مرتبط با آن را توسعه داده و آزمایش کرده است که اصول و ساختار جهانی منع گسترش تسلیحات کشتار جمعی را تضعیف میکند.»
پرتاب موشک بالستیک «سلمان» با قابلیت حمل کلاهک نیم تُنی؛
وزیر ارتباطات: برای «اعزام انسان به فضاست!»-کمتر از دو هفته پس از هشدار دولتهای غربی به جمهوری اسلامی در مورد توسعه موشکهای بالستیک با قابلیت حمل کلاهک اتمی، از پایگاه فضایی «خمینی» یک موشک با کلاهکی به وزن نیم تُن به… pic.twitter.com/WZagwVgtEc
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) December 6, 2023
اگرچه بریتانیا، فرانسه و آلمان در این بیانیه اقدامات و تهدیدات دائمی جمهوری اسلامی را ناقض قطعنامه سازمان ملل دانستهاند اما مثل همیشه هیچ راهکاری برای مقابله جدّی با آن ارائه نکردهاند و تنها عنوان شده «ما مصمم هستیم که ایران هرگز نباید سلاح هستهای تولید کند و باید تشدید تنش هستهای خود را معکوس کند.»
این سه کشور اروپایی اعلام کردند «ما بار دیگر بر عزم خود جهت یافتن راهکار دیپلماتیک برای حل بحران هستهای ایران تاکید میکنیم و تلاشهای پیگیر ما در این زمینه بیانگر آن است.»
با وجود اخراج شماری از بازرسان باتجربهی آژانس بینالمللی انرژی اتمی از ایران، محمد اسلامی روز سهشنبه ۲۱ آذرماه گفت «هیچکس حق ندارد بازرسی را به تهران تحمیل کند… ما طبق پادمان عمل میکنیم، وقتی آنان بازرس معرفی میکنند ما حق داریم بپذیریم یا نپذیریم.»
رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ماههای اخیر بارها هشدار داده است که به دلیل اخراج شماری از بازرسان از ایران «امکان نظارت به بخش بزرگی از برنامههای اتمی جمهوری اسلامی را نداریم.» با اینهمه اعضای شورای حکام صرفاً به انتشار بیانیههای تکراری که عمدتاً با بیتوجهی تهران مواجه است اکتفا کردهاند.