خانواده جانباختگان پرواز «پی‌اس۷۵۲» که با موشک‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بر فراز تهران هدف قرار گرفت، در چهارمین سالگرد این جنایت در چند شهر مختلف جهان مراسم یادبود برگزار کردند.
در جنوب تهران منطقه «شاهدشهر» روز دوشنبه، در همان محلی که ۱۸ دی‌ماه سال ۱۳۹۸ هواپیمای مسافری اوکراین اینترنشنال سرنگون شد، خانواده‌های شماری از جانباختگان تجمع کردند و بعد از سخنرانی چند نفر از حاضران شعار «فریاد از این بیداد» سر دادند.
بر اساس گزارش منابعی که در محل حاضر بودند، دور تا دور محل برگزاری این مراسم در محاصره نیروهای امنیتی و لباس‌شخصی‌ها بود.
در این مراسم برخی از اعضای خانواده‌ها سخنرانی کردند. یکی از آنها خسرو ملک بود که دخترش را در آن پرواز بی‌بازگشت از دست داد. وی خطاب به حاضران گفت: «برگزاری دادگاه‌های نمایشی صرفاً با هدف قطعی پایمال نمودن خون بی‌گناهان و نادیده گرفتن حقوق انسان‌هایی دیگر در پیگیری و محاکمه و مجازات کسانی بوده که دستان‌شان تا مرفق به خون بی‌گناهان آلوده است و هنری جز ایجاد درد و رنج در دیگران ندارد.»
جمشید رحمانی‌فر که دخترش را در سرنگونی هواپیمای «اوکراین اینترنشنال» از دست داد خطاب به مأموران امنیتی که در مراسم با دوربین از دادخواهان فیلم و گزارش می‌گرفتند گفت: «ایستادید، نگاه می‌کنید، می‌شنوید و گزارش تهیه می‌کنید، ایرادی ندارد وظیفه‌تان را انجام می‌دهید، اما یک خواسته دارم برای نوشتن گزارش، برای دیدن و برای شنیدن، شرافت را در نظر بگیرید. این چهره‌های تکیده را ببینید. اینها همه مصیبت‌دیدگان هستند. چهار سال پیش در چنین روزی در این نقطه فضایی ایجاد شد که تاریخ از یاد نخواهد برد. چهارسال پیش تکه تکه‌های عزیزان ما را از سر این در و دیوار جمع می‌کردند و اموال‌شان را به سرقت بردند.»
طنین صدای "فریاد از این بیداد" خانواده‌های جانباختگان پرواز در شاهدشهر، محل سرنگونی هواپیمای مسافربری#ps752justice pic.twitter.com/gs9JPgLiFB
— Association of Families of Flight PS752 Victims (@ps752justice) January 8, 2024
انجمن خانواده‌های قربانیان پرواز «پی‌اس ۷۵۲» در بیانیه‌ای اعلام کرد، «در سالی که گذشت پرونده‌ی این جنایت توسط چهار دولت متضرر کانادا، بریتانیا، اوکراین و سوئد به دیوان بین‌المللی دادگستری ارجاع شد. ضمن تشکر از تعهد این دولت‌ها به خانواده‌ها، بار دیگر اعلام می‌کنیم که انتظار ما از این روند حقوقی روشن شدن حقیقت و اجرای عدالت است.» بر اساس متن این اطلاعیه «اکتبر آینده مدارک چهار دولت در لاهه ثبت می‌شود و پس از آن نوبت جمهوری اسلامی‌ست تا مستندات خود را به لاهه ارائه کند.»
در بخشی از بیانیه انجمن آمده «همین امروز واضح است و از روز اول هم مشخص بود جمهوری اسلامی هیچ مستنداتی مبنی بر خطای انسانی در اختیار ندارد. از طرف دیگر فشار فزاینده‌ی جمهوری اسلامی به خانواده‌های جانباختگان در هر جای دنیا به ویژه در ایران افزایش پیدا کرده است.»
این انجمن سه درخواست مطرح کرده است: ۱) بررسی ویژه‌ی پرونده در دادگاه لاهه با توجه به رفتار جمهوری اسلامی با خانواده‌ها، ۲) باز شدن پرونده‌ی جنایی در کانادا توسط پلیس فدرال و ۳) قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست گروه‌های تروریستی.
در این بیانیه همچنین آمده: «این روز سالگرد قتل عمدی بکتاش آبتین و قتل حکومتی محمدمهدی کرمی و محمد حسینی نیز هست. ستون‌های پوسیده‌‌ی جمهوری اسلامی بر مزار هزاران قربانی ایستاده است که یادشان را گرامی می‌داریم. دادخواهی خانواده‌های پرواز که بخشی از جنبش بزرگ دادخواهی در ایران است می‌تواند یاری‌گر جنبش مدنی ایرانیان برای عبور از این کابوس و رسیدن به عدالت و آزادی باشد. مسیر دشوار ما برای رسیدن به عدالت همچنان ادامه دارد و در این راه خود را مدیون میلیون‌ها انسان آزاده‌ای می‌دانیم که در ایران و سراسر جهان همراه ما بوده‌اند. باشد که روزی عدالت واقعی در ایران و در قوه‌ی قضاییه‌ای مستقل و زدوده شده از آثار جمهوری اسلامی برگزار شود. برای آن روز مبارزه می‌کنیم و جنایتکاران را نه فراموش می‌کنیم و نه می‌بخشیم.»
بیانیه انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز PS752 در چهارمین سالگرد جنایت شلیک به هواپیمای مسافربری
مرا یاد آر. مرا یاد آر در هواپیمایی که به مقصد نرسید. مرا یاد آر در قلب‌های مهربان و چشمان زیبایی که موشک‌باران شدند. مرا یاد آر در جان‌های از دست رفته، در چمدان‌های سوخته و در… pic.twitter.com/joGHvyt2q1
— Association of Families of Flight PS752 Victims (@ps752justice) January 8, 2024
نواز ابراهیم که خواهر و همسر خواهرش را در «پرواز ۷۵۲» از دست داده است در توییتی نوشت «نیروهای رژیم پوستر یادمان عزیزان پرواز را از جلوی خانه پدری من و خواهرم در تهران دزدیدند.» وی توضیح داد که «موارد آزار و اذیت خانواده‌ها در ایران و کانادا به خصوص در ماه‌های اخیر زیاد شده است.» وی از کشورهای درگیر در این پرونده خواسته تا موضوع را از طریق دادگاه بین‌المللی دادگستری در لاهه پیگیری کنند.
نیروهای رژیم امروز پوستر یادمان عزیزان پرواز را از جلوی خانه پدری من و خواهرم در تهران دزدیدند. موارد آزار و اذیت خانواده ها در ایران و کانادا به خصوص در ماه های اخیر زیاد شده. ما از کشورهای متضرر خواستاریم تا در دادگاه بین المللی دادگستری در لاهه تقاضای رسیدگی ویژه کنند.#PS752 pic.twitter.com/YnrquXUSN2
— Navaz Ebrahim (@Navaz27) January 8, 2024
محمود علیزده طباطبایی وکیل چند نفر از خانواده‌های هواپیمای اوکراینی درباره رسیدگی دادگاه‌های جمهوری اسلامی به پرونده سرنگونی پرواز «پی‌اس ۷۵۲» به وبسایت «دیده‌بان ایران» گفته تمام متهمان این جنایت آزاد شده‌اند.
وی توضیح داد، «مطابق قانون هر زندانی اگر یک سوم محکومیت‌اش را طی کند، می‌تواند به صورت مشروط آزاد باشد. بنابراین آقای (م.خ.) متهم ردیف اول که با طراحی و عاملیت عده دیگری ماشه شلیک دو موشک را به هواپیمای مسافربری با ۱۷۶ انسان که در آن ۲۷ کودک و یک جنین بوده را زده و به صورت کاملاً مظلومانه و با بدترین وجه به قتل رسیده است، طبق قانون می‌تواند به صورت مشروط آزاد شود.»
حدود ۱۰ ماه پس از اعتراض به رأی دادگاه هنوز دیوان عالی کشور هیچ پاسخی به دادخواهان نداده است. علیزاده طباطبایی در پاسخ به اینکه آیا عدم رسیدگی و صدور رأی توسط دیوان عالی پس از گذشت ده ماه روند عادی است یا نه، عنوان کرد: «خیر، چندان نرمال نیست. ضمن اینکه ما از مسئولین هواپیمایی کشوری، نظامی و سیاسی همان زمان به اتهام نشر اکاذیب شکایت کرده بودیم ولی دادسرای نظامی مسئولان هواپیمایی کشوری رای عدم صلاحیت داد و به دادسرای عمومی ارجاع داد. پرونده نشر اکاذیب در دادسرای عمومی رسیدگی و رای صادر شد که مشمول مرور زمان شده است. درصورتی که شکایت در دست دستگاه قضایی بود ولی گفتند مشمول مرور زمان شده است.»
این وکیل همچنین گفته شکایت خانواده‌ها از مسئولین هواپیمایی کشوری، نظامی و سیاسی نیز مشمول مرور زمان شده و قرار منع تعقیب صادر کرده‌اند!
سال گذشته دادسرای نظامی تهران پس از سه سال بررسی و تحقیق طی ۲۰ جلسه رسیدگی به شکایت برخی خانواده‌ها، متهم ردیف اول این جنایت را به ۱۳ سال زندان محکوم کرد! در حالی که اغلب خانواده‌ها تأکید دارند که آمران این جنایت افراد دیگری هستند.
در آخرین تحولات مربوط به این پرونده دادگاهی در کانادا، رهبران جمهوری اسلامی را در سرنگونی این هواپیما از نظر کیفری مقصر شناخت. کانادا به همراهی سوئد، بریتانیا و اوکراین که بیشتر مسافران هواپیما علاوه بر ایران، اتباع آنها بودند، از دولت جمهوری اسلامی به دیوان بین‌المللی دادگستری شکایت کرده‌اند. اقدامات مقدماتی برای برگزاری جلسات دادگاه در جریان است که احتمالا زمان آن، از سال آینده میلادی، زودتر نخواهد بود.
