یک مقام آمریکایی به «فاکس نیوز» گفت که ایالات متحده یک موشک حوثیها و چندین پهپاد انتحاری را که آماده پرتاب از یمن به سمت کشتیهای خارجی بودند، چهارشنبه ۳۱ ژانویه (۱۱ بهمنماه) هدف قرار داده است.
این حملات پس از آن صورت گرفت که حوثیها مدعی حمله به یک کشتی آمریکایی در خلیج عدن شدند. شرکت امنیت دریایی «امبری» اعلام کرد، موشکی که از یمن شلیک شده بود به یک کشتی تجاری در آبهای ساحلی یمن اصابت کرد و باعث وقوع «یک انفجار» شد.
یحیی سریع سخنگوی نظامی حوثیها اعلام کرد این موشک «مستقیم به کشتی» اصابت کرده است.
حملات حوثیها به کشتیهای خارجی و نفتکشها در دریای سرخ باعث کاهش شدید حجم ترانزیت کالا در این منطقه شده و در مقایسه با ماه دسامبر ۲۰۲۳ عبور و مرور کشتیها از این آبراه حدود ۳۹ درصد ماهش پیدا کرده است.
آمریکا برای متوقف کردن حملات حوثیها بجز تشکیل نیروهای ائتلاف موسوم به «گروه ضربت ۱۵۳» تلاش کرد از طریق دیپلماتیک از کانال چین کمونیست به جمهوری اسلامی برای مهار حوثیها فشار بیاورد. اما با گذشت حدود سه ماه از آغاز این حملات پس از عملیات تروریستی و مرگبار «هفت اکتبر» توسط حماس علیه اسرائیل همچنان بینتیجه مانده است.
ناوهای اعزامی به دریای سرخ مجهز به سیستمهای پدافندی قدرتمند هستند و شمار زیادی از موشکها و پهپادهای انتحاری را پیش از اصابت به کشتیها در آسمان خنثی میکنند. با اینهمه پوشش پدافندی برای همه کشتیها به دلیل وسعت منطقه ممکن نیست.
مقامات سیاسی و نظامی آمریکایی بارها تأکید کردهاند که جمهوری اسلامی مستقیم در حملات حوثیها به کشتیها دخالت دارد. حتا اعلام شد پهپادهایی که به سمت کشتیها پرتاب میشود ایرانی و از نوع «شاهد» هستند.
همچنین بر اساس گزارش نهادهای امنیتی ایالات متحده، حوثیها اطلاعات مربوط به تردد کشتیها در دریای سرخ را از طریق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به دست میآورند. گزارش شده کشتی جاسوسی «بهشاد» متعلق به نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی که در دریای سرخ مستقر است نقش اساسی در هدایت حملات حوثیها دارد. کشتی جاسوسی الکترونیک «بهشاد» در عمل شریک فعالیتهای تروریستی سپاه پاسداران در دریاهاست.
جیسون برادسکی مدیر سیاستگذاری پروژه «اتحاد علیه ایران هستهای» (UANI) که رفت و آمد کشتیهای وابسته به جمهوری اسلامی را رصد میکند از تحلیلگرانی است که به فعالیتهای جاسوسی کشتی «بهشاد» اشاره کرده است.
Why is the #IRGCterrorists spy ship BEHSHAD still floating? https://t.co/lkrBoFR4oQ
— Jason Brodsky (@JasonMBrodsky) January 31, 2024
جمهوری اسلامی اصلیترین تأمینکننده سلاح و مهمات برای حوثیهاست. در سالهای اخیر نیروهای گشتی مستقر در آبراههای بینالمللی بارها لنجها و شناورهایی را حامل تسلیحات قاچاق به ارزش چند میلیون دلار متوقف کردهاند که مبدأ آنها ایران بوده است. اما برخی منابع غیررسمی میگویند که با افزایش نظارتهای خارجی بر آبهای بینالمللی بخشی از مسیر تأمین تسلیحاتی حوثیها تغییر کرده است. بطوری که بخشی از این تسلیحات از مسیر زمینی و از کویر عمان به یمن منتقل میشود. عوامل سپاه پاسداران بخش محدودی از تسلیحات را نیز از طریق جیبوتی به دست حوثیها میرسانند.
هرچند دو پایگاه بزرگ نظامی آمریکا در جیبوتی قرار دارد اما قاچاقچیان در حجم محدود برخی قطعات حساس و راهبردی موشک و پهپاد را از همین مسیر برای حوثیها ارسال میکنند.
ژاک نریا تحلیلگر سیاسی اسرائیلی و مشاور سابق اسحاق رابین به «آی۲۴» میگوید: «این یک جنگ فرسایشی است. اگر شما ابتکار عمل را به دست نگیرید، حوثیها همچنان به کشتیها در دریای سرخ ضربه خواهند زد.»
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا تلاش میکند از طریق کانالهای منطقهای از جمله قطر، حوثیها را تحت فشار قرار دهد. اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده راهبرد جدیدی را برای تقویت امنیت کشتیها در دریای سرخ به اجرا خواهد گذاشت.
در همین ارتباط جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز چهارشنبه ۱۱ بهمنماه گفت که «انتظار میرود مأموریت دریایی اتحادیه اروپا برای محافظت از کشتیهای تجاری در دریای سرخ در برابر حملات موشکی حوثیها از ۱۹ فوریه آغاز شود.»
مأموریت «آسپیدز»: اروپاییها به دنبال تقویت پدافند در دریای سرخ
جوزپ بورل پس از یک نشست غیررسمی با وزرای دفاع اتحادیه اروپا تأیید کرد: «امنیت دریایی در دریای سرخ طی هفتههای گذشته بطور قابل توجهی بدتر شده و ما در حال تکمیل طرح یک عملیات دریایی جدید به منظور اقدام در حالت کاملاً دفاعی برای محافظت از کشتیهای تجاری هستیم.»
وی افزود: «هدف ما این است که حداکثر در ۱۹ فوریه «عملیات آسپیدز» را شروع کنیم؛ امیدوارم و مطمئن هستم که آن را اجرا خواهیم کرد.»
نام «آسپیدز» برگرفته از نام موشک «آسپید» است. به گزارش «یورو نیوز» تا کنون تنها پنج کشور عضو اتحادیه اروپا رسماً اعلام کردهاند که در این ماموریت شرکت خواهند کرد: بلژیک، فرانسه، آلمان، یونان، ایتالیا.
جزئیات زیادی از این مأموریت مشخص نیست و همچنین معلوم نیست رهبری این مأموریت عملیاتی با چه کشورهایی است و چه قابلیتهایی دارند و ستاد مرکزی این عملیات کجاست. یورونیوز مدعی شده فرانسه، یونان و ایتالیا برای نقش رهبری مطرح شدهاند.
در مورد بلژیک و آلمان، تصمیم برای پیوستن به این مأموریت باید توسط قانونگذاران این کشورها تصویب شود، اما مقامات هر دو کشور مطمئناند که مشارکت در این مأموریت به سرعت میتواند تأیید و تصویب شود.
زیمتیه مولر نماینده پارلمان آلمان و معاون پارلمانی وزیر دفاع این کشور پیش از نشست روز چهارشنبه با بورل به خبرنگاران گفت: «ما منتظر تصمیم شورا تا ۱۹ فوریه هستیم و میتوانیم آن را با ارجاع سریع به پارلمان پیگیری کنیم. در صورت موافقت پارلمان، نیروی دریایی آلمان نیز در این مأموریت شرکت خواهد کرد. این نیرو هماکنون در حال آماده شدن برای مشارکت احتمالی در این عملیات است.»
در همین حال لودیوین دیباندر وزیر دفاع بلژیک نیز گفت که مشارکت «ناوچه لوئیز ماری» که در حال حاضر در منطقه حضور دارد، احتمالا بخشی از این مأموریت خواهد بود.
مأموریت اتحادیه اروپا به شدت محدود به حفاظت از کشتیها و رهگیری موشکها خواهد بود؛ برخلاف ایالات متحده و بریتانیا که با هم چندین هدف حوثیها را در دو نوبت جداگانه به عنوان بخشی از عملیات «نگهبان رفاه» بمباران کردهاند.
بورل تاکید کرد که قابلیتهای درگیر در آسپیدز «متناسب با تهدیدی است که با آن روبرو هستیم» و «ما هیچ عملیاتی را در خشکی انجام نخواهیم داد. در این مأموریت فقط دریا تحت پوشش قرار میگیرد.» وی با اشاره به عملیات تحت رهبری آمریکا افزود: «البته ما با سایر ماموریتها نیز هماهنگ خواهیم کرد.»
اینهمه در حالیست که بعید به نظر میرسد این طرح اروپا بتواند اختلال در حرکت کشتیها توسط حوثیها را کاهش دهد. درواقع در طرح اروپا برای تأمین امنیت کشتیها در دریای سرخ مناطق بیشتری تحت پوشش پدافندی ناوها قرار میگیرند اما این مأموریت منشاء حملات را که حوثیها هستند خنثی نمیکند.