مقامات دو سازمان اطلاعاتی غربی می‌گویند که یک بانک کوچک در هامبورگ با یک شبکه مالی مخفی مرتبط با جمهوری اسلامی برای نقل و انتقال پول به گروه‌های تروریستی در خاورمیانه، از جمله حزب‌الله لبنان و حوثی‌های یمن همکاری کرده است.
پایگاه خبری «پولیتیکو» نهم فوریه (۲۰ بهمن‌ماه) گزارش داد مقامات اطلاعاتی غربی شواهدی را به مقامات مالی آلمان نشان داده‌اند که افشا می‌کند جمهوری اسلامی از «فارن‌گُلد بانک» برای تأمین مالی شاخه‌های تروریستی خود استفاده می‌کند. تحقیقات گسترده از این بانک باعث تعلیق عملیات بانکی آن شده است.
مقامات اطلاعاتی غربی می‌گویند که بخشی از نیروهای مسلح جمهوری اسلامی به بانک‌های اروپایی متکی هستند تا درآمدهای حاصل از فروش غیرقانونی نفت و سایر کالاها را با پولشویی دریافت کنند. آنها تلاش می‌کنند ارزهای رایج را که نظارت بین‌المللی روی آنها زیاد و جابجا کردن آنها سخت است به ارزهایی تبدیل کنند که داد و ستد آنها در سیستم مالی بین‌المللی کمتر احتمال شناسایی دارد.
اگر سوء ظن مقامات در مورد تجارت «فارن‌گلد» با رژیم ایران ثابت شود، این بانک یک نمونه آشکار از مواردی است که سهولت نسبی دور زدن تحریم‌های غرب توسط تهران را به نمایش می‌گذارد.
«اداره نظارت مالی آلمان» (بافین) که عملکرد بانک‌ها، بیمه‌ها، صندوق‌های بازنشستگی و بازار سرمایه‌ی این کشور را رصد می‌کند، سال گذشته با استناد به نگرانی‌های مربوط به پولشویی، تحقیقاتی را درباره این بانک آغاز کرد، اما ارتباط مشکوک بین این بانک و شبکه تروریستی تهران را فاش نکرد.
مدیران این بانک هرگونه تخلف را رد می‌کنند و اصرار دارند که معاملات این مؤسسه مالی با ایران محدود به ارسال کمک‌های بشردوستانه از جمله تجهیزات پزشکی و مواد غذایی بوده است.
سخنگوی «فارن‌گلد بانک» به پولتیکو گفت: «مشتریان ما در بانکداری تجاری یا معاملات بانکی عمدتاً تولیدکنندگان و عمده‌فروشان مواد غذایی و دارویی در سطح بین‌ا‌المللی هستند. در این زمینه، بانک به عنوان مثال از نقل و انتقالات بانکی صادرکنندگان و واردکنندگان کالاهای بشردوستانه مورد نیاز فوری که مشمول تحریم‌های اتحادیه اروپا یا آمریکا نیستند، حمایت می‌کند.»
با این حال، به گفته منابع اطلاعاتی غربی، برخی از شرکت‌های ایرانی از طریق این بانک اقدام به پولشویی به نفع «سپاه قدس» می‌کرده‌اند.
A Hamburg bank is suspected as a “financial hub” for Iranian terror.https://t.co/UYWCrCXney
— POLITICOEurope (@POLITICOEurope) February 10, 2024
نقل و انتقالات بانکی و صورت‌های مالی مشاهده شده توسط پولیتیکو جزئیاتی از معاملات بین این بانک و شرکت‌های معروف ایرانی را که بخشی از این شبکه مخفی سپاه پاسداران هستند تأیید می‌کند.
سخنگوی این بانک ادعا کرده از ارتباط بین مشتریان خود و سپاه قدس اطلاعی ندارد.
بانک «فارن‌گلد» در سال ۱۹۹۵ به عنوان یک شرکت مدیریت با مسئولیت محدود در هامبورگ تأسیس شد، تا اینکه در سال ۲۰۱۳ مجوز بانکداری آلمان را دریافت کرد. مجموعه دارایی‌های این بانک حدود ۶۰۰ میلیون یورو در سال ۲۰۱۵ بود که طبق استانداردهای آلمان رقم ناچیزی است. این بانک به یک جایگاه ویژه نیاز داشت که با تمرکز بر پرداخت‌های بین‌المللی مربوط به خاورمیانه و اروپای شرقی این موقعیت را پیدا کرد.
سود تجاری بین‌المللی این بانک در سال ۲۰۱۵ کمتر از چهار میلیون یورو بود اما با سیاستی که در پیش گرفت این رقم در سال ۲۰۲۱ به نزدیک به ۴۵ میلیون یورو افزایش پیدا کرد.
این بانک در گزارش سالانه خود در سال ۲۰۲۱ گفته بود «این سود از طریق جذب مشتریان جدید و همچنین حجم کسب و کار بیشتر با مشتریان فعلی به دست آمد.»
با این حال، به گفته مقامات اطلاعاتی، شرکت‌های صوری ایرانی محرک‌های اصلی حجم تجارت این بانک بودند، به ویژه پس از اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا علیه تهران در سال ۲۰۱۸، زمانی که تقاضاً برای خدمات نقل و انتقالات بانکی افزایش یافت. پورسانت معمولی برای نوع خدمات ارائه شده «فارن‌گولد» حدود یک درصد است که نشان می‌دهد این بانک میلیاردها یورو تراکنش بین‌المللی انجام می‌داده است. با این حال، مشخص نیست که چند درصد از این معاملات مربوط به ایران بوده است.
پس از اعلام نتایج تحقیقات «اداره نظارت مالی آلمان»، مدیران بانک «فارن‌گلد» اعلام کردند که این نهاد در مورد فعالیت بانک اخطار سود صادر کرده است. این خبر تأثیر مخرّبی بر قیمت سهام «فارن‌گلد» داشت و باعث سقوط بیش از ۷۰ درصدی ارزش سهام آن شد. در نهایت این بانک مجبور شد ۲۰ درصد از نیروی کار خود را شامل ۱۰۰ کارمند اخراج کند.
به گفته مقامات اطلاعاتی غربی، خطر تأمین مالی تروریسم توسط «فارن‌گلد بانک» صرفاً تئوری نبود بلکه این بانک میلیاردها دلار را با معاملات غیرقانونی پولشویی کرده است.
بسیاری از شرکت‌های مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پوشش شرکت‌های صوری در این بانک حساب داشتند. مقامات گفتند که رژیم ایران برای پولشویی درآمدهای حاصل از فروش نفت و میعانات پتروشیمی که عمدتاً به چین و روسیه ارسال می‌شوند، به شرکت‌های پوششی متکی است اما این مبادلات اغلب به عنوان کمک‌های بشردوستانه پنهان می‌شوند تا مشمول قوانین تحریم نشوند.
تحقیقات نشان می‌دهد جمهوری اسلامی با کمک شرکت‌های پوششی که محل ثبت برخی از آنها امارات و ترکیه است با روش‌های پیچیده و سندسازی‌های مختلف شبکه پولشویی خود را مخفی نگه می‌دارد.
فایننشال تایمز:
جمهوری اسلامی از دو بانک بریتانیایی «لویدز» و «سانتاندر» برای دور زدن تحریم‌ها استفاده کرده است-صاحبان این حساب‌ها به ظاهر شرکت‌های انگلیسی هستند که دفاتر آنها در لندن قرار دارد اما درواقع متعلق به شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران بوده‌اند.
-این شرکت دولتی بخشی از… pic.twitter.com/0HKuIrBsiW
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) February 5, 2024
تحقیقات «اداره نظارت مالی آلمان» در مورد «فارین‌گلد بانک» هنوز تکمیل نشده و تا کنون هیچ فردی از این بانک متهم به تخلف نشده است. سخنگوی این اداره از گفتن اینکه تحقیقات چه زمانی خاتمه می‌یابد یا اینکه مقام قضایی پرونده را به دادستانی آلمان ارجاع داده یا نه خودداری کرد.
با این حال، معاملات با جمهوری اسلامی ایران اولین بار نیست که توجه مقامات آلمانی را به خود جلب می‌کند.
دادستان‌های آلمان پیش از این یاسین سباستین قریشی، مؤسس و مدیرعامل سابق این بانک را متهم به دست داشتن در یک کلاهبرداری گسترده میلیاردها دلاری توسط بانک‌های بین‌المللی، سوداگران و صندوق‌های مالی از دولت‌های اروپایی با ادعای بازپرداخت مالیات‌هایی کردند که هرگز پرداخت نشد. البته وی ارتکاب هرگونه تخلفی را رد می‌کند.
دادستان‌های آلمان ادعا می کنند که قریشی در این پرونده در کلاهبردای ۹۳ میلیون یورویی از دولت آلمان دست داشته است. وی در سال ۲۰۱۵ از مدیرعاملی این بانک استعفاء داد اما اتهامات مربوطه به دوران تصدی وی در مدیریت بر می‌گردد. محاکمه او در دادگاه بن اوایل این هفته آغاز شد.
