شاهزاده رضا پهلوی در اولین مصاحبه دو قسمتی در برنامه عربیزبان «یالّا» با اجرای هیفی بوظو که دوشنبه ۱۲ فوریه (۲۳ بهمنماه) پخش شد بار دیگر تأکید کرد که برای پشتیبانی از مردم آزادیخواه ایران و از کار انداختن ماشین سرکوب نظام و ایجاد امنیت و ثبات در منطقه، دولتهای غربی باید با اجرای دقیق تحریمها شبکه تأمین مالی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را هدف قرار دهند.
هیفی بوظو در مقدمه گفت که در برنامه امروز یک شخصیت تأثیرگذار ایرانی با پیشینه تاریخی برجسته را همراه خود داریم. ایشان را در داخل و خارج از ایران به عنوان فردی میشناسند که اهمیت ویژهای در آینده آن کشور خواهد داشت. لطفاً برای خوشامد به شاهزاده رضا پهلوی با من باشید تا در باره موضوعات مختلف از جمله جنبش «زن، زندگی، آزادی»، شبهنظامیان وابسته به رژیم ایران و نقش تخریبی آنها در منطقه گفتگو کنیم. ما همچنین به حمله مرگبار «هفت اکتبر» حماس به اسرائیل و رویارویی با حوثیها نیز خواهیم پرداخت.
هیفی بوظو: اعلیحضرت، با سپاس فراوان از حضور شما در برنامه «یالّا».
شاهزاده رضا پهلوی: باعث افتخار من است. سپاس به خاطر دعوت.
-شما فرزند ایران هستید و سوابق شخصی شما با بسیاری از مسائل ایران گره خورده. زندگی دور از وطن میتواند بسیار سخت باشد. آیا میتوانید از خاطراتتان درباره ایران بگویید و اینکه برای چه چیز بیشتر از همه دلتنگ شدید؟
-البته من تا روزی که دبیرستان را تمام کردم در داخل کشورم بودم. آن زمان حدود ۱۷ سال داشتم. پس از آن در سال ۱۹۷۸ کشور را برای طی دوره آموزش خلبانی ترک کردم. برنامه این بود که پس از طی دوره آموزش خلبانی در آمریکا به کشور برگردم که با وقوع انقلاب، انجام نشد. بنابراین من خاطرات بسیار زیادی از ایران دارم… میتوانستم به جاهای مختلف کشور سفر کنم. میتوانستم از طبیعت لذت ببرم و با مردم گفتگو کنم؛ آنهم به صورت کاملاً غیررسمی و خارج از تشریفات و نه به عنوان ولیعهد. تجربه در آنجا چه وقتی نوجوان بودم و چه بعدها در جوانی وقتی بزرگتر شدم، برایم بسیار جالب بود. همانطور که میدانید اینها از آن نوع خاطراتی است که تمام عمر در ذهن انسان میماند.
بدیهی است وقتی مجبور باشی بدون اینکه حق انتخاب داشته باشی تن به تبعید بدهی بسیار سخت است اما باز هم اینطور نیست که شما لزوماً از همه آن چیزها جدا شده باشید، زیرا همه آن خاطرهها و ارتباطات همچنان هست. این ارتباط در تمام این چهار دهه که گذشت همچنان ادامه دارد. درواقع توانستم ارتباطم را با هموطنانم حفظ کنم. بنابراین از تحولاتی که رخ میدهد جدا نیستم. البته با ظهور رسانههای اجتماعی تقریباً مثل این است که شما آنجا هستید. ما دائم واکنشها و نظرات را دریافت میکنیم و این مراوده واقعاً بین من و هموطنانم وجود دارد. از این منظر واقعاً احساس جدایی نمیکنم.
-شما برجستهترین شخصیت اپوزیسیون جمهوری اسلامی هستید و گفتهاید که مأموریت زندگیتان زمانی تحقق پیدا میکند که ایران آزاد شود. امروز چگونه در آن مسیر گام برمیدارید؟
-بدیهی است نافرمانی مدنی و مبارزات بدون خشونت برای رسیدن به این هدف اصلیترین استراتژی است. اگر بتوانیم برای تقویت و توانمندکردن حداکثری مردم ایران از پشتیبانی بینالمللی بهرهمند شویم، این روند تسریع میشود. این یک رویکرد دوطرفه است که یکطرف شامل فشار حداکثری روی رژیم میشود. به عنوان مثال تحریمهای نفتی اعمال شد اما در عمل اجرا نشد. حتا شرایطی ایجاد شد که رژیم دسترسی بیشتری به پول داشته باشد. شما فکر میکنید این پول قرار است کجا هزینه شود؟ برای حماس، حزبالله و حوثیهای یمن خرج میشود!
جامعه جهانی میبایست از فرصت براى ایجاد یک تغییر پایدار که شکل کل منطقه را تغییر میدهد استفاده کند
شاهزاده رضا پهلوی در اولین مصاحبه دو قسمتی در برنامه عربیزبان «یالّا» با هیفی بوظو، از جامعه جهانی خواست تا از ایرانیان «در مبارزه برای آزادی به خاطر صلح» حمایت کند.
وی گفت که… pic.twitter.com/WeVYT5hF82
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) February 12, 2024
گزینههای بیشتری برای افزایش فشارهای دیپلماتیک به رژیم وجود دارد. به عنوان مثال محدود کردن سفر مقامات رژیم یا حتا اخراج دیپلماتهای آن. عوامل رژیم انواع کسب و کار را اداره میکنند. کانالهایی وجود دارند که از طریق آنها حکومت یا سپاه پاسداران با پولشویی تأمین مالی میشوند. از طرف دیگر، مقابله با اینها مستلزم حمایت حداکثری از مردم است.
-منظور شما از حمایت حداکثری چیست؟
-راههای مختلفی برای تقویت جامعهای که با بالاترین سطح سرکوب روبروست وجود دارد. [به عنوان مثال] با ارائه تجهیزات و امکانات بیشتر به مردم ایران برای به دست آوردن یک موقعیت برابر در زمین بازی علیه رژیم. یکی از اصلیترین دغدغههای ما دسترسی آنها به اینترنت آزاد برای ارتباط با دنیاست. رژیم سالهاست هر کاری میکند تا دسترسی مردم به ارتباطات محدود شود. همچنین فکر میکنم کمک به ایجاد صندوق اعتصابات کارگری مهم است که بخشی از راه حل آن مالی است. بسیاری از داراییهای بلوکه شده ایران که در نهایت متعلق به خود مردم ایران است میتواند برای حمایت از اعتصابات کارگران و کارکنان در ایران استفاده شود. چیزی که باید تأکید کنم این است که مردم ایران در حال مبارزه هستند اما برای آنها بسیار آسانتر و کم هزینهتر خواهد بود اگر بدانند در این مبارزه تنها نیستند.
-اگر مردم ایران موفق به سرنگونی رژیم شوند بعد چه اتفاقی خواهد افتاد؟
-این یک پرسش اساسی است. مطمئناً سریعترین کاری که باید انجام شود فراهم شدن فرصتی برای تشکیل یک مجلس مؤسسان است که برخاسته از رأی مردم باشد. باید امنیت برقرار شود، برای همین است که همیشه خواستار اعتراضات مدنی بودم زیرا اعتقاد دارم بزرگترین و حیاتیترین عامل برای ما گذار مسالمتآمیز و کاهش هرج و مرج و بینظمی است. بخش عمدهای از نیروهای نظامی و شبهنظامی هستند که در داخل ایراناند، آنها بزرگترین فاکتور X برای دوران گذار هستند و باید در روند انتقال شرکت داشته باشند.
نظامیان و شبهنظامیان نیروهای مسلح
بزرگترین فاکتور X جهت حمایت از گذار و حفظ نظم و قانونشاهزاده رضا پهلوی در مصاحبه با «یالّا» نیز بار دیگر از ارتش و نیروهای مسلح می خواهد تا «به مردم بپیوندند و سپر حفاظت آنها در برابر بقایای رژیمی که مأیوسانه برای حفظ قدرت تلاش میکند.»
وی در… pic.twitter.com/lre5pyId5A— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) February 12, 2024
اگر نیروهای مسلّح در این روند مشارکت نکنند آنگاه شانس حداکثری برای رسیدن به ثبات و امنیت پس از سرنگونی رژیم از بین خواهد رفت. اشتباهی که در عراق پس از صدام حسین اتفاق افتاد فاجعهبار بود. نیمی از نیروهایی که خانهنشین شدند در نهایت به ستیزهجویان داعش تبدیل شدند. ما نمیخواهیم این سناریو در ایران تکرار شود. به همین دلیل باید محاسبه شود که چگونه میتوان بخش عمدهای از بدنهی این نیروها را [در نیروهای مسلح متعارف] ادغام کرد که آنها نیروهایی بدون سرزمین نباشند.
من همیشه گفتم نیروهای مسلّح باید به مردم بپیوندند و باید در مقابل بازماندگان حکومت که مأیوسانه با تمام قوا برای حفظ قدرت ممکن است دست به سرکوب حداکثری بزنند، پشت و پناه مردم ایران باشند.
حمایت بینالمللی از مردم ایران برای تغییر رژیم اهمیت دارد اما غرب نباید سیاست اشتباه در عراق را تکرار کند
شاهزاده رضا پهلوی در مصاحبه با «یالّا» بار دیگر با اشاره به اینکه اپوزیسیون و فعالان آزادیخواه در آفریقای جنوبی و روسیه بدون حمایت جدی بینالمللی نمی توانستند موفق شوند، بر… pic.twitter.com/JNebFNJl6J
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) February 12, 2024
-آیا نقشی برای خود در آینده ایران تصور میکنید؟
-تمرکز من در تمام این سالها این بود که در روند گذار به آینده دموکراتیک برای ایران کمک کنم. اگر مردم به عنوان یک فرد تأثیرگذار به من اعتماد کردهاند بیشتر به این دلیل است و من روی همین نقش تمرکز کردم تا حداکثر افرادی که همفکر هستند تبدیل به ائتلافی شوند که مطمئن شویم میتوانیم با کمک آنها وارد مرحله گذار شویم و به به خواسته نهایی مردم ایران برسیم. در حال حاضر ما در مرحله مبارزه برای سرنگونی رژیم هستیم. ما میدانیم تا وقتی آنها در قدرت هستند و تا وقتی رژیم به معنای واقعی از بین نرود، هیچکدام از امیدهایی که مردم ایران دارند شامل رسیدن به آزادی و دموکراسی، حق تعیین سرنوشت و پایان یافتن تبعیض، تحقق نخواهد یافت. پس از طی این مرحله است که وارد دوران گذار میشویم. چه برنامهای برای پیشبرد این دوران موجود دارد؟ در این مرحله برقراری میزانی از ثبات و امنیت در کشور ضروری است تا به واسطه آن روند انتخابات آزاد برای تشکیل مجلس مؤسسان را طی کنیم. این مجلس در مورد قانون اساسی آینده کشور بحث خواهد کرد و سنگبنای برگزاری همهپرسی در مورد آینده خواهد بود.
نقش مهم و حیاتی که برای خودم متصور هستم، رسیدن به همین مرحله است و تنها تمرکز من در این سالها همین بود که بتوانم به روند این انتقال کمک کنم.
تلاش و تمرکز جهت گرد آوردن بیشترین جریانات همفکر برای یک ائتلاف
در گفتگو با کانال «یالّا»، هیفی بوظو با اشاره به اینکه «شما برجستهترین شخصیت اپوزیسیون جمهوری اسلامی هستید و گفتهاید که مأموریت زندگیتان زمانی تحقق پیدا میکند که ایران آزاد شود» از شاهزاده رضا پهلوی پرسید:… pic.twitter.com/rJ0jhJovej
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) February 12, 2024
-به قتل مهسا امینی برگردیم که جرقهی جنبش «زن، زندگی، آزادی» بود. این جنبش چه تفاوت قابل توجهی با جنبشهای پیشین داشت؟
-این بیانصافی است اگر بگوییم مقاومت زنان ایرانی موضوع جدیدیست. رژیم از همان ابتدا به سرعت یک تبعیض گسترده علیه زنان را آغاز کرد؛ درواقع زنان اولین قربانی جمهوری اسلامی بودند. آنها بلافاصله بعد از انقلاب اسلامی تبدیل به شهروندان درجه دو شدند. جان باختن مهسا درواقع مثل کشیدن ماشه عمل کرد. اگر امروز جهان تا حد زیادی با سرکوبگری رژیم ایران آشناست، به این دلیل است که در تمام چهار دهه گذشته بارها در مورد تبعیضهایی که علیه شهروندان ایران به ویژه زنان اعمال میشود شنیدهاند.
مرگ مهسا امینی مثل یک ماشه عمل کرد؛ میتواند به دلیل پوشش رسانهای آن باشد که رسانههای اجتماعی در آن نقش اساسی داشتند. اما به نظرم بیانصافی است که بگوییم جنبش مردم ایران تازه از سال گذشته شروع شد. مهسا دختر ایران است و محدود به یک حرکت با خاستگاه کُرد یا یک حرکت مذهبی نیست بلکه موضوع یک انقلاب است. بدیهی است حرکت انقلابی پر از فراز و نشیب است زیرا شما با یک رژیم بسیار سرکوبگر سر و کار دارید. اما دلایل زیادی وجود دارد که باید به دنیا گفت تا به گوش آنها برسد: اگر در چیزی که به نفع خود شماست، سرمایهگذاری نکنید ضرر خواهید کرد.
به روند پایان دادن به آپارتاید در آفریقای جنوبی نگاه کنید؛ به نحوه پایان دادن به حکومت کمونیستها در شوروی نگاه کنید؛ آیا به خودی خود اتفاق افتاد؟ آیا مخالفان و فعالان آفریقای جنوبی یا روسیه یا کشورهای دیگر میتوانستند همه این کارها را به تنهایی انجام دهند؟ یا سطح جدّی از حمایتهای بینالمللی از آنان وجود داشت؟ سناریوهای مشابهی در مورد آنچه ما امروز در مبارزه برای آزادی در ایران با آن روبرو هستیم وجود دارد.
-شاید مخاطبان در خاورمیانه اطلاع نداشته باشند که جمهوری اسلامی چندان هم اسلامی نیست. درواقع در ایران مسلمانان زیادی اعم از شیعه و سنی هستند که تحت اذیت و آزار رژیم قرار میگیرند. در مورد رفتار رژیم با مسلمانان داخل ایران چه چیزی به بینندگان ما میتوانید بگویید؟
-دو نفر از رهبران جهان بطور خاص در این مورد اظهار نظر کردند که به نظرم واقعیت داشت. آنها میگفتند اگر این رژیم خود را اسلامی میخواند، پس ما مسلمان نیستیم! یکی انورسادات پادشاه فقید مصر بود و دیگری ملک حسن دوم پادشاه فقید مراکش. این اظهار نظر تنها یک سال پس از روی کار آمدن این رژیم بود. از آن زمان تا کنون ما شاهد بیشترین تبعیضها از سوی رژیم علیه شهروندان خود و البته فراتر از مرزهایش بودهایم. وقتی به افرادی نگاه میکنیم که خود را نماینده آن اسلام میدانند هیچ شباهتی به فاطمه سپهری که زن شیعه متدین است ندارند. او اکنون به عنوان یک زندانی سیاسی در حبس است؛ یا مولوی عبدالحمید که رهبر اهل تسنن در سیستان و بلوچستان ایران است. اینها اولین افرادی خواهند بود که به شما خواهند گفت این رژیم چقدر ضداسلام است.
چیزی که ما ایرانیها میخواهیم به دست بیاوریم این است که (البته به نظرم کل منطقه باید این را مد نظر قرار دهد) وقتی به کشورهایی نگاه میکنید که با اعتقادات و مذاهب مختلف توانستند پیشرفت کنند، این با «تضمین آزادی مذهبی» تحقق پیدا کرد و چنین تضمینی با جدایی دین از حکومت ممکن است. اینها اصول اساسی و پیشنیازهای دموکراسی است که در آن عدالت برای همه برقرار باشد و بتواند تضمینکننده برابری برای همگان باشد، صرف نظر از گرایش جنسی، باورهای مذهبی و دینی و همچنین بدون توجه به گرایشهای سیاسی… اگر اینها ستون فقرات و اساس حکومت در جامعه نباشد آنوقت شما حداکثر ظرفیتی را که شهروندان آن کشور میتوانند داشته باشند از بین میبرید.
فکر میکنم ایرانیها میدانند در لحظهای که همه این عناصر تبعیضآمیز از بین برود و هر شهروندی در کشور فرصت برابر برای مشارکت داشته باشد نه تنها شانس آنها برای داشتن یک زندگی بهتر را به حداکثر میرساند بلکه به آنها انگیزه میدهد تا در نهایت تلاش خود را برای کشورشان انجام دهند زیرا در نهایت این سیستمی خواهد بود که آنها میتوانند به آن تکیه کنند؛ درست برخلاف سیستمی که اکنون سعی میکنند از شرّ آن رها شوند.
هرچند باز هم تکرار میکنم که نسل جوان امروز ایران بسیار بسیار نزدیکتر، آگاهتر و مصممتر از نسلهای قبلی در ۴۰ سال گذشته و نسل دورانی است که این رژیم روی کار آمد؛ و این درست همان چیزی است که به من امید میدهد، زیرا میتوانم ببینم که آنها با هزینههای بسیار بسیار بالا روندی از اندوختن تجربه را پشت سر گذاشتهاند. در همین شبهای اخیر یک جوان دیگر توسط رژیم اعدام شد و خدا میداند که باید چند مورد دیگر از این اعدامها را شاهد باشیم. تحمل این وضعیت دیگر ممکن نیست، ایرانیها خسته شدهاند. فکر میکنم سرانجام دنیا باید تشخیص بدهد که این فرصتی است که برای ایجاد یک تغییر پایدار فراهم شده. تغییری که کل چشمانداز را [در خاورمیانه] تغییر خواهد داد.
-این تغییر چه معنایی برای همسایگان ایران خواهد داشت؟
-خب، پیش از هر چیز آنچه همسایگان بر اساس حُسن همجواری انجام میدهند بر مبنای صلح، ثبات، مشارکت و همکاری و تلاش برای همکاری با یکدیگر جهت حل و فصل بسیاری از مسائل است که فقط مربوط به کشور ما نیست و یک موضوع منطقهای است. من خیلی وقت پیش به بحران آب اشاره کردم. این فقط محدود به ایران نیست. ما در سوریه، عراق و حتا یمن و سایر کشورهای منطقه مشکلات مشترک داریم. فکر میکنم این روحیه همکاری منطقهای، چه با امارات باشد یا با عربستان سعودی، مصر، لبنان یا اردن… شامل تمام منطقهی ما میشود و به این معناست که بتوانیم منابع بسیار بیشتری از منطقه را برای بهبود زندگی شهروندان خود اختصاص دهیم. این شامل مراقبتهای بهداشتی، بازنشستگی، آموزش و پرورش و سایر مسائل است. بجای هزینه کردن برای تسلیحات و درگیری و تضعیف بودجهی کشور، میتوان آن را به توسعه پروژههای دیگر اختصاص داد.
ما میتوانیم به عنوان یک گروه منطقهای همکاریهای مشترک دفاعی و امنیتی داشته باشیم اما ماهیت این رژیم در بحرانسازی و تحریک و دامن زدن به مشکلات است و منافع مردم ایران اصلاً برایش مهم نیست. بنابراین آنچه میگویم این است که یک نظام ملّی مبتنی بر اراده مردم ایران باید شکل بگیرد که به دنبال برقراری بهترین روابط با همه همسایگان از ترکیه و عراق گرفته تا کشورهای عربی و اسرائیل باشد.
*کانال عربیزبان «یالّا» در سال ۲۰۲۲ توسط لن خودورکوفسکی یکی از مقامات سابق وزارت خارجه آمریکا و هیفی بوظو راهاندازی شد. این کانال در کنار انتشار روایتها و گزارشهای مختلف، با افراد سرشناس منطقه و چهرههای بینالمللی که در مسائل خاورمیانه نقش دارند مصاحبه میکند. مهمانان قبلی این رسانه از جمله عبارت بودند از مایک پمپئو وزیر امور خارجه سابق ایالات متحده، هزاع المنصوری اولین فضانورد اماراتی، برایان هوک نماینده ویژه سابق ایالات متحده در امور ایران و مشاور سیاسی ارشد وزارت خارجه دولت ترامپ.
وبسایت: WatchYalla.com
کانال یوتیوب: https://youtube.com/@watchyalla
در ایکس و اینستاگرام و فیسبوک: @watchyalla