همزمان با وقوع چند حادثه و خرابکاری زنجیرهای در مترو تهران، دولت کانادا مسعود درستی مدیرعامل شرکت بهرهبرداری مترو تهران و حومه را به دلیل «نقض گسترده و سیستماتیک حقوق بشر» از طریق حضور حجاببانها در ایستگاههای مترو و مزاحمت آنها برای زنان و دختران تحریم کرد.
پس از اعلام این تحریمها شایعه شد که درستی استعفا داده است. برخی منابع ادعا کردند اتفاقاتی مرتبط با افزایش حوادث و خرابکاریها در متروی تهران عامل استعفای مدیر آن بود و برخی دیگر آن را مرتبط با تحریم کانادا دانستند. بعضی منابع نیز دخالتهای سپاه پاسداران در امورات مختلف شرکت بهرهبرداری متروی تهران را در استعفای درستی مؤثر دانستند.
در همین ارتباط وبسایت «دیدهبان ایران» گزارش داده بود، مدیرعامل مترو تهران به دلیل دخالتهای سردار محمدعلی جعفری فرمانده «قرارگاه بقیهالله» سپاه پاسداران و علیرضا زاکانی شهردار تهران در ماجرای حضور و استخدام حجاببانها و همچنین عدم تخصیص بودجه برای جذب پرسنل و تجهیزات متخصص «قهر» کرده است. مسعود درستی گفته بود «حجاببان استخدام کردیم اما برای جذب متخصص التماس میکنیم!»
مدیرعامل مترو تهران پس از تحریم از سوی کانادا
سر کارش حاضر نشده!وبسایت «دیدهبان ایران» ۱۹ اسفند ۱۴۰۲ در گزارشی نوشت، مسعود درستی مدیرعامل شرکت بهرهبرداری مترو تهران و حومه که به همراه زهره الهیان نماینده مجلس توسط وزارت خارجه کانادا در روز جهانی زنان به دلیل [نقض] حقوق بشر… pic.twitter.com/r8IA11uyl2
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 10, 2024
همین وبسایت روز ۲۱ اسفندماه در گزارشی تکمیلی به نقل از منابع شهری نوشت که درستی بعد از سه روز قهر به محل کار خود بازگشت و در اولین اقدام «دبیر کارگروه حجاب و عفاف شرکت مترو را برکنار کرد.»
«قرارگاه جهادی بقیهالله» یکی از اصلیترین زیرمجموعههای سپاه پاسداران در حمایت میدانی از حجاببانهاست که برای گسترش این مأموریت با شهرداری تهران و مترو تهران همکاریهای گستردهای دارد.
استعفا، قهر یا سرماخوردگی!
افزایش خرابیها و حوادث مشکوک در مترو تهران یکی از محورهای اصلی جلسه شورای اسلامی شهر تهران در روز سهشنبه ۲۲ اسفندماه بود و مجید رستمی قائممقام مترو برای پاسخ به اعضای شورای اسلامی در این جلسه حاضر شده بود اما شماری از اعضا گفتند مسعود درستی مدیرعامل مترو باید شخصاً به این جلسه میآمد.
چه کسی بود میگفت ما در مترو «حجاببان» نداریم؟!
ویدئویی در فضای مجازی منتشر شده که گفته میشود مربوط به یکشنبه ۲۸ آبانماه است و در آن دیده میشود که تنها در یک ایستگاه مترو تهران چه همه مأموران «حجاببان» و «سفیران هدایت» مستقر شدهاند و با گفتن «عزیزم شالت را سرت کن» مزاحم… pic.twitter.com/IdFE7biQgJ
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) November 20, 2023
در واکنش به این صحبتها، مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران گفت که «ظاهرا آقای درستی از صحبتهای اعضای شورای شهر تهران ناراحت شده و استعفا کرده است.» پس از این اظهارات محسن هرمزی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران گفت که مدیرعامل مترو استعفا نکرده و امروز (سهشنبه ۲۲ اسفندماه) در سرکار خود حاضر شد اما به علت «سرماخوردگی شدید» به این جلسه نیامد.
خالی بودن انبارهای مترو به دلیل تحریمها
محسن هرمزی در این جلسه به دلایل افزایش حوادث و خرابیها در مترو اشاره کرد و از جمله گفت، دلیل افزایش حوادث در قطارهای «دیسی» این است که «تجهیزات آنها عمدتاً اروپایی است و قابلیت تأمین آنها سخت است و باید با واسطههای مختلف این کار را انجام دهیم و روش تأمین آن محرمانه است.»
وی همچنین افزود: «ما با یک عقبماندگی روبرو هستیم و انبارهای خالی بر کسی پوشیده نیست… در چهار سال قبل از ما قطارها اروهال نشده بودند و شاهد انباشتگی حاصل عدم مدیریت صحیح و عدم اختصاص منابع بودیم و در حد بضاعت خودمان اقدام کردیم؛ باید مشکلاتی که کشور برای خرید خارجی دارد را در نظر بگیریم به گونهای که برای یک قطعه باید شش کشور را طی کنیم و منکر مشکلات و کاستیها نیستم.»
اعتراض به اعدامها در مترو تهران: امسال سال خونه، سیدعلی سرنگونه
ایستگاه مترو «تئاتر شهر»
شنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲#جمهوری_اعدامی #اعتراضات_سراسری pic.twitter.com/SDAJuY6s7P
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) May 20, 2023
هرمزی عامل خرابی و حوادث پلههای برقی در ایستگاههای مترو را «مشکلات در عدم ثبت قطعات» و عدم بهینهسازی آنها دانست و گفت، «۱۲۳۸ پله برقی داریم و تا قبل از این دوران هیچ پلهای اورهال و سرویس نشده بود»
او در ادامه افزود، «بخشی از خرابیها به خاطر نقص سیستم و بخشی به علت خطای انسانی است… راهبرهای [لکوموتیورانها/ رانندگان قطار] ما ازخودگذشتگی کردند و دچار خستگی شدند و ما هم تنگناهای اقتصادی و هم سرویس مضاعف کاری از آنها میخواهیم.»
یک شب پیش از برگزاری این نشست (دوشنبه ۲۱ اسفندماه) درست وقتی مدیرعامل مترو قهر کرده بود بار دیگر یکی از قطارهای مترو دچار حادثه شد.
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران توضیح داد، «شب گذشته خطای انسانی رخ داد و این خطا علیرغم اینکه همه راهبرهای [لکوموتیورانها/ رانندگان قطار] ما پای کار هستند؛ اما قطار روی سوزن در حال باز شدن، حرکت کرده که سبب شده دو چرخ خارج شود که ربطی به سیستم مدیریت نداشت و همه کمک کردند.»
مزاحمت زنان بسیجی چادری برای مردم در مترو تهران
پس از آنکه شرکت مترو تهران اعلام کرد طرحی را با عنوان «تذکر لسانی وظیفه همگانی» در مترو در زمینه حجاب اجباری آغاز کرده است درگیریها بین زنان چادری بسیجی با مردم بیشتر شده است. این زنان اغلب به صورت گروهی با پوشیههای سیاه در واگن… pic.twitter.com/znLflzWlvm
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) April 7, 2023
هرچند که در چند مورد ادعا شد، «فرد خرابکار در مترو بازداشت و تحویل دستگاه قضایی شده» اما مشخص نیست در این جلسه آیا در مورد افزایش موارد خرابکاری در مترو تهران صحبت شد یا نه.
مسعود درستی خودش عامل سپاه پاسداران است
یک منبع مطلع در مترو تهران به «کیهان لندن» میگوید: «مسعود درستی خودش از عوامل مورد اعتماد گروه مهندسی سپاسد قرارگاه خاتم الانبیاء سپاه است. او تا سال ۹۶ به عنوان سرپرست کارگاه خط هفت مترو تهران بود که پیمانکار آن طرق قرارداد ایپیاس قرارگاه خاتمالانبیاء بود. اما دو سه سال بعد مدیرعامل شرکت ساخت مترو تهران و در عمل کارفرمای شرکت سپاسد شد.»
همین منبع میگوید، «مسعود درستی و تیم او خودشان بخشی از فساد سیستماتیک در شرکت بهرهبرداری مترو تهران و حومه هستند زیرا اغلب قراردادهای پیمانکاری بدون طی روال قانونی با رانت به نورچشمیها واگذار میشود و آنها با کمترین کیفیت ممکن با نادیده گرفتن جان مردم پروژهها را تحویل میدهند.»
به گفته این منبع مطلع، ادعاهای محسن هرمزی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در مورد «واردات قطعات اروپایی» دروغ است. وی میگوید تمام قطارهای مترو یا از چین وارد شده یا در شرکتهای داخلی مونتاژ میشود و «اصلا قطار اروپایی نداریم که قطعات آنها وارد شود!»
یک منبع دیگر در تهران به «کیهان لندن» میگوید «اختلاف مسعود درستی با سپاه پاسداران زیاد نیست اما خرابکاریها در مترو بسیار مشکوک است زیرا در جاهایی اتفاق افتاده که دست مردم عادی به آنها نمیرسد؛ بنابراین به احتمال زیاد منشاء داخلی دارد و مربوط به جدالهایی است که ریشه آنها بر سر منابع مالی است.»
در ماههای اخیر نارضایتی میان کارکنان مترو نیز به دلیلی مسائل اقتصادی و پایین بودن حقوق با وجود سختی کار افزایش پیدا کرده اما جز وعده و وعید کاری برای آنها نشده است.