رئیس سازمان مدیریت بحران ایران در ادعایی عجیب گفته خشکسالی در کشور تا ۲ سال آینده به پایان میرسد. این در حالیست که با وجود بارشهای اخیر وضعیت ۳۳ سد اصلی کشور بحرانی توصیف و اعلام شده که ۳۱۹ شهر دارای تنش و بحران آبی هستند.
محمدحسن نامی رئیس سازمان مدیریت بحران کشور ادعا کرده که «در پنجساله دوم خشکسالی هستیم و پیشبینی میشود این وضعیت تا یک یا ۲ سال آینده به پایان برسد.»
محمدحسن نامی تأکید کرده «پیشبینی میشود این وضعیت تا یک یا ۲ سال آینده به پایان برسد و در صورتی که بارندگیهای اخیر که رحمت الهی بود، اتفاق نمیافتاد، در تابستان امسال برای تأمین آب برخی مناطق دچار مشکل میشدیم.»
این در حالیست که به گفته کارشناسان حتی بارشهای زمستان و بهار امسال هم نخواهد توانست بحران کمآبی را کاهش دهد.
هاشم امینی مدیر عامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور روز شنبه چهارم فروردینماه گفت بر اساس آخرین گزارش با وجود «بارشهای محقق شده از ابتدای پاییز سال ۱۴۰۲ نزدیک به ۳۱۹ شهر دارای تنش و بحران آبی هستند.»
انستیتو منابع جهانی نیز در گزارشی در آستانه «روز جهانی آب» در سوم فروردین، ایران را از جمله ۲۵ کشور جهان معرفی کرد که با کمآبی بسیار شدید و تنش آبی روبرو هستند.
با وجود بارندگیهای هفتههای اخیر، اخرین گزارشها از ذخایر آبی کشور نشان میدهد ۳۳ سد مهم کشور کمتر از سال گذشته موجودی آب دارند و حجم مخازن سدها نسبت به مدت مشابه همان سال، بیش از ۱۰ درصد کاهش یافته است.
میزان ورودی آب به سدهای کشور نسبت به سال گذشته ۲۵ درصد کاهش داشته و از ۱۷ میلیارد و ۶۰ میلیون مترمکعب به ۱۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب در سال آبی جاری رسیده است.
با وجود کاهش میزان آب ورودی به سدها، میزان آب خروجی از سدها با هفت درصد افزایش روبرو شده و به ۱۱ میلیارد و ۷۱۰ میلیون مترمکعب رسیده است.
کاهش ۱۰ درصدی موجودی آب سدهای ایران؛ ۳۳ سد مهم کشور در شرایط بحران
از سوی دیگر آمارها نشان میدهد هرچند بارشهای امسال نسبت به میانگین بلندمدت با ۲۷ درصد کاهش روبرو بوده اما نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته که عددی معادل ۱۵۰/۱ میلیمتر بوده ۱۷ درصد افزایش داشته است.
صادق ضیائیان رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور ماه گذشته گفته بود «بخش عمدهای از منابع آب کشور در اثر بارشهای برف تأمین میشود» و افزوده «در چنین شرایطی حتی اگر بارشهای گسترده بهاره هم داشته باشیم، بسیاری از نقاط کشور ما از جمله نیمه شمالی زاگرس و مرکزی همچنان دچار مشکلات ناشی از کمآبی خواهند بود.»
او همچنین از در پیش بودن «تابستان بسیار گرم» در سال جدید خبر داده و گفته بود: «اینکه از لحاظ آبی چه اتفاقی برای شهرهای ما رخ میدهد و قرار است این کمآبیها چگونه و با چه نقشهای جبران شود را باید وزارت نیرو پاسخ دهد.»
احد وظیفه رئیس مرکز ملی اقلیم و سرپرست بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور نیز اواخر بهمنماه گذشته دربارهی دلایل کمبود بارش و خشکسالی امسال گفته بود که «افزایش تقاضا برای آب و فقیرتر شدن منابع آبی از دلایل خشکسالی است. ما در سال چهارم خشکسالی هستیم و اساسا اثرات سه سال گذشته هم همچنان پابرجا است. مردم در چند سال اخیر مجبور شدهاند که از آبهای زیرزمینی برای مصارف خانگی،کشاورزی و صنعت استفاده کنند.»
رئیس مرکز ملی اقلیم و سرپرست بحران خشکسالی سازمان هواشناسی نیز هشدار داده بود که اگر شرایط بارندگی در ماههای آینده جبران نشود، تابستان سخت و پرتنشی از نظر تأمین آب خواهیم داشت.
بحران آب و ناتوانی دولت در مدیریت این بحران، در هفتههای اخیر سبب خسارت گسترده کشاورزان در استان اصفهان شد.
حسین وحیدا رئیس اتاق اصناف کشاورزی شهرستان اصفهان امروز چهارم فروردین ۱۴۰۳ گفت که کشاورزان شرق اصفهان نسبت به عدم تعهدات شرکت آب منطقهای در رهاسازی بهموقع زایندهرود اعتراض دارند چراکه استحصال نهایی کشت آنها دچار خسارت شده ست.
سالها تداوم خشکسالی در کنار بیتفاوتی مقامات جمهوری اسلامی سبب از بین رفتن سفرههای آب زیرزمینی، خشک شدن رودها، تالابها و دریاچهها شده که یکی از عوارض آن فرونشست زمین در مناطق مختلف کشور بوده است.
نتیجه یک پژوهش مشترک از سوی محققین دانشگاه کلرادو و دانشگاه فنی هامبورگ درباره پدیده فرونشست در جهان که به تازگی منتشر شده نشان میدهد ایران در رتبه دوم نرخ فرونشست و در رتبه سوم از نظر مساحت با این پدیده روبروست.
این پژوهش که بر روی ۴۶۰ هزار پهنه مختلف در جهان صورت گرفته، برآورد کرده که حدود ۱۲ میلیون کیلومترمربع از زمینهای جهان تحت تأثیر نرخهای قابل توجه فرونشست هستند.
بر این اساس اراضی دچار فرونشست شامل ۲۳۱ هزار کیلومترمربع از مناطق شهری در کشورهای مختلف است که جمعیتی نزدیک به ۲ میلیارد نفر را تهدید میکند. در این میان مناطق جنوب آسیا بیشترین میزان فرونشست را در سراسر جهان را دارند.
بر اساس ردهبندی صورت گرفته از سوی پژوهشگران پنج کشور نخست از نظر بیشترین میانگین فرونشست، به ترتیب شامل فیلیپین، ایران، کاستاریکا، اندونزی، ازبکستان هستند. همچنین پنج کشور نخست از نظر وسعت مناطق تحت تأثیر فرونشست، شامل چین، اندونزی، ایران، هند و پاکستان هستند. از نظر جمعیت نیز هند، چین، اندونزی، پاکستان و بنگلادش بیشترین جمعیت در خطر فرونشست زمین را دارند.