رئیس اتحادیه سوپرمارکت و پروتئین با اعلام اینکه میزان سرقت از سوپرمارکت‌ها سال به سال افزایش داشته و از اواخر سال ۱۴۰۰ تا کنون همواره رو به افزایش بوده است گفت: «جزو اصنافی هستیم که ۸۰ درصد کالاهای‌مان در دسترس مردم است. از آنجا که قفسه‌های کالا و یخچال‌های ما در دسترس مردم است همواره ۲ درصد بابت دزد‌بری در نظر می‌گیریم و گزارش‌هایی هم درباره دستگیری افراد در حین دزدی داشته‌ایم.»
داوود فکوری روز یکشنبه ۱۹ فروردین در گفتگو با روزنامه «هم‌میهن» افزود:«تقاضا برای خرید کالا به صورت نسیه بسیار زیاد است و هرچه فروشگاهی محلی‌تر باشد این تقاضا بیشتر می‌شود، اما پاسخ مثبت به این تقاضاها کمتر شده است.»
وی افزود: «برخی مناطق شهر مانند پایین‌تر از خیابان انقلاب این تقاضا بسیار بیشتر از قبل شده است. قصد جسارت به مستأجران را ندارم، اما پرداخت هزینه اجناس نسیه برای این گروه معمولاً سخت‌تر است، حالا یا یادشان می‌رود یا هرچه که هست این مسئله مشکل‌آفرین است.»
در همین ارتباط، مالک سوپرمارکتی در منطقه آسیاب برجی کرج که بیشتر ساکنان آن از نظر درآمدی، متوسط به پایین هستند به «هم‌میهن» می‌گوید: «در گذشته اصلاً اینطور نبود. دختر دانش‌آموز چیپس را زیر لباسش قایم کرد و وقتی به او تذکر دادم، انکار کرد، بچه خجالت کشید و رفت. خانواده‌ها شرایط مالی خوبی ندارند و نمی‌توانند هزینه‌ها را تامین کنند و این مسائل هم رخ می‌دهد. بچه‌ها بیشتر تنقلات می‌برند، اما بزرگترها اقلامی که مایحتاج زندگی است را می‌برند.»
مسئول یکی از غرفه‌های میدان میوه و تره‌بار «جلال آل‌احمد» (قزل‌قلعه) هم از افزایش دزدی‌ها گلایه می‌کند: «میزان دزدی‌ها روز به روز بیشتر می‌شود. ۷ ماه است که اینجا غرفه داریم، روزهای اول دزدی‌ها کم بود اما در ماه‌های اخیر روزی ۱۳-۱۰ نفر را گرفتیم. برخی هم دزدی می‌کنند، اما نمی‌توانیم بگیریم‌شان. تازگی‌ها درخواست برای میوه‌های درجه دو، سه که رایگان به مردم می‌دهیم بیشتر شده است.»
روزنامه «هم‌میهن»:
با فقیرتر شدن مردم سرقت موادغذایی از سوپرمارکت‌ها افزایش پیدا کردهروزنامه «هم‌میهن» چاپ تهران گزارش داد طبق بررسی‌های میدانی در چندین محله تهران با فقیرتر شدن مردم و سخت‌تر شدن تهیه مواد خوراکی و غذایی با توجه به گرانی‌ها «سرقت از سوپرمارکت‌ها» و درخواست نسیه… pic.twitter.com/WxpEyUA8xZ
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) April 7, 2024
صاحب یک سوپرمارکت در محله «دستغیب» تهران نیز درباره سرقت مواد خوراکی از مغازه‌اش معتقد است: «سرقت همیشه هست اما هرقدر فقر بیشتر و دست مردم خالی‌تر شود، دزدی هم بیشتر می‌شود. گاهی سرقت‌ها را نمی‌بینیم اما بسیاری را هم به چشم می‌بینیم.»
حمیدرضا صاحب یکی از سوپرمارکت‌های منطقه بلوار فردوس نیز با بیان اینکه سرقت از مغازه‌اش در سه، چهار سال گذشته خیلی بیشتر شده ادامه می‌دهد: «معمولاً افراد کم‌سن و سالی هستند که از این کارها انجام می‌دهند اما این روزها دزدها سن و سال مشخصی ندارند، برخی هم به‌دلیل همین گرانی و فقر دزدی می‌کنند مثلاً ماه پیش مچ یک پیرمرد را در حالی که قصد سرقت داشت، گرفتم اما وقتی با او صحبت کردم متوجه شدم که واقعاً گرسنه است.»
به گفته مالک یک سوپرمارکت کوچک در محله «وحدت اسلامی» تهران، «لوازم دم دست مثل کیک و کلوچه بیشتر دزدیده می‌شود، خوراکی‌هایی که خاصیت سیرکنندگی دارند. اما کالاهای اساسی مثل برنج و روغن را در قفسه پشت سرم چیده‌ام که دم‌دست نباشند. قطعاً اگر این لوازم را هم دم دست بگذارم، می‌برند.»
صاحب یکی از سوپرمارکت‌های محله اتابک خاوران هم از دزدی مواد خوراکی از مغازه‌اش گلایه دارد، او ماهانه یک و نیم تا ۲ میلیون تومان را به عنوان خسارت احتمالی در حساب و کتاب‌های‌شان برآورد می‌کند: «نسیه گرفتن رو به افزایش است به ویژه از عید به بعد بسیار بیشتر شده. برخی هم ماه‌هاست توان بازپرداخت هزینه اجناس نسیه را نداشته‌اند و ما هم چاره‌ای جز درک مردم نداریم.»
صاحب هایپرمارکتی در خیابان «مطهری» هم از خسارت ماهانه ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان بابت دزدی اجناسش گلایه دارد و می‌گوید: «کار به جایی رسیده که به همه افرادی که وارد مغازه می‌شوند به چشم دزد نگاه می‌کنیم و مراقبیم که دست به سرقت نزنند.»
باز هم ضرب و جرح تکنیسین‌های اورژانس اینبار در استان خوزستان
دامنه سرقت در شهرهای مختلف کشور تنها به مواد غذایی محدود نمی‌شود هر روز اخباری از سرقت طلا، اتومبیل، موتورسیکلت و تلفن همراه شهروندان گرفته تا اطلاعات کارت بانکی، سرقت از منازل و کابل برق و حتی سرقت تجهیزات پزشکی از آمبولانس و موتورلانس اورژانس در رسانه‌های داخلی منتشر می‌شود.
اینهمه در حالیست که بر اساس گزارش رسمی پلیس آگاهی فراجا بیش از ۷ هزار و ۷۰۰ نفر مال‌خر در سراسر کشور طی بازده زمانی سه ماهه پایانی ۱۴۰۳ دستگیر شدند.
با اینهمه بخشی از اموال مسروقه هیچگاه کشف نمی‌شوند. بنا بر گزارش سردار قنبری رئیس پلیس آگاهی فراجا بیش از ۵۸ درصد از مجموع سرقت در کشور مربوط به سرقت‌های خرد است. اشیایی مانند گوشی موبایل و طلا و جواهرات و پول که حتی فروش یا به اصطلاح «آب کردن» آنها در بازار سارقان و مال‌خران امری سهل است.
طبق اظهارات مالباختگان، حتی با گذشت سال‌ها از سرقت، اموال آنها یافت نشده و هنوز سرنوشت نامعلومی دارد. برای مثال طلا و موبایل یکی از این موارد است که در بعضی مواقع هیچگاه یافت نمی‌شوند.
نگاهی به وضعیت اقتصادی و گرانی کالا و خدمات در بازارهای مختلف می‌تواند به عنوان یکی از دلایل مهم افزایش سرقت، سخنان صاحبان فروشگاه‌ها و فروشنده‌ها را تأیید می‌کند. در گزارش‌های مرکز آمار اعلام شده که گروه گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها ۸۵/۵ درصد، ماهی‌ها و صدف‌داران با ۶۷/۴ درصد، چای، قهوه، کاکائو، نوشابه و آب میوه با ۴۶/۳ و میوه و خشکبار با ۴۴/۸ درصد در شهریور ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل، بیشترین افزایش قیمت را داشتند.
از سوی دیگر بسیاری از سرقت‌های خرد اساسا مطرح نمی‌شوند. برای نمونه، شهروندان می‌گویند وقتی یک نفر گوشت و آجیل و میوه را از دست شهروندان می‌رباید اغلب مالباخته برای شکایت به مراجع پلیسی و قضایی مراجعه نمی‌کند و تصور دارد که نیازمند بود.
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در این زمینه معتقد است: «بیشتر افرادی که دست به سرقت می‌زنند، افرادی هستند که به شدت نیاز مالی دارند؛ حال بعضی سرقت می‌کنند، برخی قاچاق و برخی تن‌فروشی.»
احمد بخارایی جامعه‌شناس نیز می‌گوید: «میان فقر، جرائم و بطور کلی آسیب‌های اجتماعی ارتباط وجود دارد؛ هرچه فقر بیشتر می‌شود، احساس فقر تشدید شده و به دنبال آن نرخ جرائم افزایش پیدا می‌کند.»
در ارتباط با افزایش مشکلات اقتصادی و آسیب‌های اجتماعی فاطمه موسوی ویایه، جامعه‌شناس ۱۴ فروردین‌ماه به وبسایت خبرآنلاین گفت: «با افزایش فقر و مشکلات معیشت، سرقت‌های خرد، کیف‌قاپی و زورگیری افزایش پیدا می‌کند اما مساله بسیار بزرگ‌تر از افزایش جرایم خرد به دلیل فقر و مشکلات اقتصادی است. به استراتژی خروج اشاره کردم اما نکته مهم‌تر این است که استراتژی خروج تنها به مهاجرت اشاره ندارد، خودکشی نیز نوعی خروج است، البته فردی که خودکشی می‌کند دلیل کار خود را اعتراض سیاسی نمی‌داند. او به شدت ناامید است و دیگر تحمل ادامه زندگی را ندارد.»
تورم فزاینده در سال جدید؛ پیامدهای کوچک شدن طبقه متوسط برای جمهوری اسلامی
به گفته این پژوهشگر، سال آینده شرایطی مشابه سال ۱۴۰۲ خواهد داشت، یعنی صبر و انتظار ضمنی جامعه در شرایط انسداد سیاسی، مشکلات اقتصادی مانند گرانی، تورم، بیکاری و فقر افزایش پیدا می‌کنند، به تبع آن موج مهاجرت و آسیب‌های اجتماعی چون سرقت، اعتیاد، خودکشی و خشونت‌های اجتماعی از جمله قتل و نزاع بیشتر خواهد شد. مشکلات زیست محیطی مثل آلودگی هوا، کمبود آب و فرونشست زمین بدتر خواهد شد. جامعه ایران مثل فنری است که در حال جمع شدن است و این فنر در سال ۱۴۰۳ فشرده‌تر می‌شود.
کارشناسان نسبت به تورم فزاینده در سال جدید خورشیدی هشدار می‌دهند که مشخص نیست چند درصد از جامعه‌ای که سال‌هاست به زیر خط فقر رانده شده تاب و توان تحمل آن را داشته باشند.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی پیش‌بینی کرده با توجه به روند رو به رشد نرخ تورم، جمعیت بیشتری از کشور به زیر خط فقر سقوط کنند، این اتفاق بیش از همه «طبقه متوسط» کشور را تهدید می‌کند.
رکورد تازه قیمت دلار و سقوط بی‌سابقه ارزش ریال و قدرت خرید مردم
از بین رفتن «طبقه متوسط» یکی از بحران‌هایی است که پیامدهای آن بطور مستقیم دامن جمهوری اسلامی را خواهد گرفت؛ یکی از این پیامدها تشدید ظرفیت برای بروز اعتراضات گسترده خیابانی است.
از سوی دیگر قیمت بی‌سابقه دلار به معنای ثبت رکوردی تازه در سقوط ارزش پول ملی ایران، سقوط قدرت خرید و سقوط ارزش دارایی‌ها و پس‌انداز مردم است.
با این همه محمد مخبر معاون اول ابراهیم رئیسی در ادعایی عجیب گفته است دولت در سال گذشته سفره مردم را مدیریت کرده است.
در چنین شرایطی این مردم عادی هستند که هزینه ناکارآمدی ۴۵ ساله جمهوری اسلامی را با سفره‌های خالی و فقر و فلاکت پرداخت می‌کنند و هر هفته بیش از پیش به زیر خط فقر رانده می‌شوند.
