رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت اعلام کرد: «اگرچه سرخک را کنترل کردهایم و در مرحله حذف آن قرار داریم، اما به واسطه شایع بودن این بیماری در کشورهای پاکستان و افغانستان و رفت و آمدها، با خطر بیماری سرخک مواجه هستیم.»
شهنام عرشی در گفتگو با خبرگزاری ایسنا اضافه کرد: «به دلیل اینکه سرخک در کشورهای همسایه شایع است رصد و پایش این بیماری، مهم قلمداد میشود. رصد و پایش سرخک باید به نحوی باشد که افراد واکسینه نشده از مرزهای شرقی وارد کشور نشوند.»
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای همهگیر وزارت بهداشت درباره میزان ابتلا به سرخک در کشور گفت: «سال گذشته، بیماری سرخک در استانهای جنوب شرقی به ویژه شهرستان چابهار افزایش یافت و بر همین اساس هم اقدامات کنترلی انجام شد.»
وی با بیان اینکه چندین دوره واکسیناسیون سرخک در استانهای جنوب شرقی کشور به منظور کنترل شرایط انجام شد، افزود: «وزارت بهداشت به واسطه انجام واکسیناسیون توانست اپیدمی سرخک در استانهای جنوب شرقی کشور را کنترل کند.»
عرشی ادامه داد: «خوشبختانه با پاندمی سرخک مواجه نیستیم چرا که واکسیناسیون این بیماری به صورت مستمر در تمام نقاط کشور انجام میشود. علاوه بر واکسیناسیون روتین وزارت بهداشت علیه بیماری سرخک، واکسیناسیون اضافه بر سازمان نیز در صورت نیاز انجام میشود.»
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت افزود: «کمیته کشوری ایمنسازی توصیه کرده است که واکسن سرخک در ۶ ماهگی برای اطفال در معرض خطر تزریق شود.»
وی درباره برنامه واکسیناسیون سرخک در استان سیستان و بلوچستان نیز گفت: «اگر میزان ابتلا به سرخک در استان سیستان و بلوچستان افزایش نیابد، برنامه واکسیناسیون روتین انجام میشود. اگر موارد افرادی که از مرزها وارد کشور میشوند افزایش یابد، برنامه واکسیناسیون اضافه بر سازمان توسط وزارت بهداشت انجام میشود.»
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت با اشاره به افزایش میزان ابتلا به بیماری آبله مرغان در اوایل فصل بهار و اواخر فصل پاییز سال گذشته گفت: «بررسی میزان ابتلا به آبله مرغان در طی سال گذشته از افزایش این بیماری نسبت به سالهای گذشته حکایت میکند.»
دکتر عرشی درباره علل افزایش این بیماری در سال گذشته گفت: «ارتباط کودکان به واسطه پروتکلهای بهداشتی در دوران پاندمی کرونا کاهش یافته بود و به همین دلیل هم میزان ابتلا به بیماری آبله مرغان در سالهای گذشته کاهش یافت. سال گذشته، ارتباط کودکان به واسطه بازگشت به زندگی عادی افزایش یافت و به همین دلیل، میزان ابتلا به آبلهمرغان در سال ۱۴۰۲ نسبت به سالهای گذشته افزایش یافت.»
وی ادامه داد: «صرف نظر از علل افزایش بیماری آبلهمرغان در سال ۱۴۰۲ باید گفت این احتمال وجود دارد میزان ابتلا به این بیماری در فصل بهار افزایش یابد.»
پیشتر در مورد شیوع سرخک در ایران از طریق مسافران کشورهای همسایه، رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت گفته بود: «اکثر موارد شناسایی شده ابتلا به سرخک در میان مهاجرین و مسافرانی بوده که به کشور آمدهاند یا اغلب افرادی بودهاند که با این بیماران ارتباط داشتهاند.»
به گفته عضو هیئت مدیره سازمان نظام پزشکی، به دلیل اینکه ورود مهاجران از یک مجرا نیست و بسیاری از مهاجران غیرقانونی وارد کشور میشوند، رصد مهاجران عملا غیرممکن است.
به گفته معاون وزیر بهداشت، در استانهای جنوب شرقی شامل سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان به دلیل اینکه بیشتر در معرض سرخک هستند واکسیناسیون در حال انجام است.
شیوع سرخک در ایران؛ سوغات مهاجران و مهمانان ناخوانده از کشورهای همسایه
محمدمهدی گویا رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت درباره افزایش بیماری سرخک در کشور گفته بود که «موارد ابتلا به سرخک طی دو سال اخیر افزایش یافته است اما این تعداد بسیار کمتر از آن چیزی است که در دنیا در حال رخ دادن است به عنوان مثال در یکی از کشورهای همسایه بزرگترین همهگیری سرخک را شاهد هستیم.»
در افغانستان تنها در دو ماه ابتدایی سال ۲۰۲۴ بیش از ۷ هزار مورد مشکوک به سرخک ثبت شده و ۲۹ نفر جان خود را از دست دادهاند. آمار دقیقی از میزان ابتلا در سال گذشته میلادی نیست اما سازمان جهانی شیوع بیماری در افغانستان را در ۲۰۲۲ میلادی بیش از ۱۶ هزار مورد اعلام کرده بود. روند صعودی ابتلا در پاکستان هم گزارش میشود.
در غرب ایران و کشور عراق هم آمار ابتلا به سرخک تنها در دو ماه ابتدایی سال جدید میلادی به ۵۵۰۰ نفر رسیده است. در حالی که این رقم برای کل بیماران عراقی در سال گذشته میلادی ۹۳۷۰ مورد بوده است.
بطور کلی موارد ابتلا به این بیماری در بسیاری از کشورها جهان در حال افزایش است. در سال گذشته میلادی بیش از ۳۰۰ هزار مورد ابتلا به سرخک در جهان شناسایی شده که نسبت به سال ۲۰۲۲ افزایش ۷۹ درصدی داشته است.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) نیز اعلام کرده که آمار ابتلا به سرخک در اروپا طی سال گذشته میلادی ۴۵ برابر شده است.
در ایران اما ابتلا به این بیماری تا چند ماه پیش به ندرت وجود داشت اما در هفتههای گذشته آمار ابتلا بالا رفته است.
در اوایل اسفندماه سال گذشته، وزارت بهداشت در نامهای نسبت به گسترش بیماری سرخک در کشور هشدار داد. در این نامه آمده بود که «بروز تعداد ۶۲۴ مورد سرخک تایید شده در سال ۲۰۲۲ میلادی و ادامه یافتن چرخش ویروس در سال ۲۰۲۴ (تاکنون ۵۰ مورد) عموما متأثر از همهگیری وسیع سرخک در کشورهای افغانستان و پاکستان بوده است. در طی ماههای اخیر کشور عراق نیز با همهگیری وسیع بی سابقه طی ۱۰ سال اخیر مواجه شده است.»
وزارت بهداشت تأکید کرده بود که «لازم است تمامی دانشگاههای مرزی توجه ویژه به واکسیناسیون بهموقع کودکان به عنوان اولین استراتژی و تقویت نظام مراقبت بیماریهای بثوری تبدار دومین استراتژی مهم در حفظ وضعیت حذف سرخک در کشور را داشته باشند.»
حسین فرشیدی معاون وزیر بهداشت در پنجم فروردینماه با اشاره به شیوع بالای سرخک در کشورهای همسایه از افزایش موارد این بیماری در کشور با وجود واکسیناسیون بالا خبر داد.
دکتر محمد میرخانی عضو هیئت مدیره نظام پزشکی در گفتگو با روزنامه اینترنتی «فراز» با بیان اینکه در دو کشور افغانستان و پاکستان واکسیناسیون گسترده وجود ندارد گفت «در این کشورها واکسیناسیون مانند ایران انجام نمیشود؛ در کشوری مانند افغانستان وضعیت فرهنگی به گونهای است که مردم تمایلی به انجام واکسیناسون ندارند. یعنی مردم فکر میکنند که انجام واکسیناسیون سلامت آنها را به خطر میاندازد. همچنین در این کشور ساختاری وجود ندارد که واکسیناسیون را به درستی پیگیری کنند. به دلیل اینکه در افغانستان امنیت وجود ندارد و مدل اداره آن به صورت ولایتی و ایالتی است، اراده و تمایلی برای انجام واکسیناسیون وجود ندارد.»
مطالعات علمی نشان میدهد که در صورت انتقال بیماری از سوی مهاجران به برخی شهرهای کشور و طغیان بیماری، احتمال ابتلا به سرخک برای گروههای آسیبپذیر یا ابتلا در افراد واکسینهشده نیز وجود دارد.