موضوع تقسیم استان تهران به سه منطقه «تهران مرکزی»، «تهران غربی» و «تهران شرقی» که ۱۱ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ در شورای اداری این استان توسط سردار پاسدار احمد وحیدی وزیر کشور جمهوری اسلامی مطرح شد واکنش‌های مختلفی را در پی داشته است.
وحیدی ادعا می‌کند، هدف از تقسیمات استان تهران «رسیدگی بهتر به شهرهای کمتر توسعه‌یافته و اداره بهتر، توسعه، توازن و عدالت بهتر استان‌های جدید در غرب و شرق تهران است» اما برخی می‌گویند این طرح امنیتی است. برخی نیز معتقدند اقدامی است که در نهایت تبدیل به یک بحران امنیتی می‌شود.
علیرضا فخاری استاندار تهران مدعی شده «این تقسیمات از گذشته جزء مطالبات مردمی بوده و حالا در دستور کار دولت قرار گرفته است.» بر اساس گفته‌های استاندار تهران پیشنهاد شده «تهران غربی» با مرکزیت شهریار و «تهران شرقی» با مرکزیت ورامین یا دماوند ایجاد شود اما تأکید شده «اولویت غرب تهران است که تقسیمات ابتدا در آن جا شکل بگیرد.»
طرح در حال نهایی شدن است
به گفته فخاری «هنوز هیچ چیز قطعی نیست و دولت تصمیماتی در اینباره گرفته و کار‌های مطالعاتی تکمیلی در حال انجام است». اما حسین نوش‌آبادی نماینده ورامین، قرچک و پیشوا در مجلس شورای اسلامی ادعا کرده، «استان شدن ورامین از موافقت با طرح تا اجرا در دولت سیزدهم کلید خورد و با توجه به پیشینه تمدنی ورامین نسبت به سایر مناطق، به عنوان مرکز استان تهران شرقی معرفی شده و دولت نیز در حال نهایی کردن آن است.»
وی توضیح داد، «ورامین، قرچک و پیشوا یکی از حوزه‌های پرجمعیت و از لحاظ جغرافیایی وسیع است که از نظر فرهنگی، اقتصادی، امنیتی و صنعتی نیازمند ساختار جدید و تقسیمات جدید کشوری است.»
در واقع آنطور که فخاری توضیح داده، در غرب، شهریار، ملارد، بهارستان و پرند تبدیل یک استان و در شرق، ورامین، پاکدشت، پیشوا و قرچک یک استان جدید می‌شوند.
طرح تقسیم استانی که پایتخت ایران در آن قرار دارد مشکوک به نظر می‌رسد و مخالفان زیادی نیز دارد چنانکه پیش از این در مورد طرح تقسیم سایر استان‌ها از جمله خوزستان نیز مخالفت‌های زیادی وجود داشت.
طرح مشکوک تقسیم استان #خوزستان در مجلس اعلام وصول شد!
🔹یک روزنامه‌نگار و فعال مدنی در خوزستان می‌گوید: اقدامات ایذایی برای تجزیه خوزستان جهت منحرف کردن مطالبات مردمی و مشغول کردن آنان بهم و ایجاد فتنه درون استانی است.https://t.co/stKZvh41Ru
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) August 16, 2021
به گفته یزدی‌خواه ۱۱ نفر از نمایندگان تهران ادعا کرده‌اند در نامه‌ای به وزیر کشور اعلام شده که مخالف هرگونه جابجایی در محدوده‌های جغرافیایی ری هستند.
وی توضیح داد، «گفته شده می‌خواهند بخش‌هایی از شهرستان ری را جدا کنند که این موضوع از نظر ما بسیار تصمیم نابجایی است و باعث کاهش و ریزش دارایی‌ها و سرمایه‌های مردم خواهد شد.»
موضوع تقسیم تهران یک سال است که در دولت ابراهیم رئیسی مطرح شده است. علی نوذرپور صاحب‌نظر ارشد مدیریت شهری در شهریور ۱۴۰۲ در یک مصاحبه با اشتباه خواندن این تصمیم به هفت پیامد منفی آن اشاره کرد:
۱-حذف بخشی از حومه پایتخت
۲-احتمال شکل‌گیری حومه غیررسمی
۳-تداوم ورود جمعیت روز سربار به پایتخت
۴-بدتر شدن وضعیت اقتصاد مسکن پایتخت
۵-افزایش قیمت ملک در مناطق استان جدید
۶-تغییر کاربری در مناطق استان جدید
۷-پایداری مشکلات ترافیکی و جمعیتی پایتخت و تسرّی آن به استان جدید مجاور پایتخت
شهرام جبارزادگان سرپرست معاونت رسانه مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری تهران که از مخالفان طرح تقسیم تهران است در «ایکس» نوشت: «در دورانی که دیوارها یک به یک فرو می‌ریزند و غرب و شرق برلین به یک کلانشهر واحد تقسیم می‌شود، تقسیم استان کوچک تهران به دو بخش غربی و شرقی به بهانه توسعه‌نیافتگی نیمه‌شرقی آن، نه تنها باعث توسعه این بخش نمی‌شود، بلکه موجب گسست بیشتر اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دو بخش آن می‌شود.»
در دورانی که دیوارها یک به یک فرو می‌ریزند و غرب و شرق #برلین به یک #کلانشهر واحد تقسیم می‌شود، تقسیم استان کوچک #تهران به دو بخش غربی و شرقی به بهانه توسعه نیافتگی نیمه شرقی آن، نه تنها باعث توسعه این بخش نمی‌شود، بلکه موجب گسست بیشتر اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دو بخش آن می‌شود.
— ShahramJabarizadegan (@jabarizadegan) May 4, 2024
علی شریعتی فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز عنوان کرد، «تشکیل استان تهران شرقی به مرکزیت ورامین موجب اعتراضات در سطح شهرستان‌های پردیس، دماوند و فیروزکوه خواهد شد. ورامین موقعیت جغرافیایی و اقتصادی لازم برای مرکزیت این استان را ندارد. استانی با مرکزیت ورامین، افغانستان غربی است. این دولت علیل، فقط به دنبال ایجاد بحران‌های جدید است.»
اگرچه این فعال سیاسی دولت رئیسی را مقصر می‌داند اما هر کسی می‌داند که هرگونه تصمیم‌گیری برای تقسیم پایتخت مشروط به نظر عالی‌ترین مقامات حکومتی از جمله نهادهای امنیتی است و نه صرفاً دولت‌هایی که به تأکید علی خامنه‌ای نیز فقط مجری تصمیمات هستند.
برخی دیگر نیز این طرح را مربوط به پروژه‌های امنیتی سپاه پاسداران برای کنترل جمعیت در پایتخت می‌دانند.
در هر صورت تقسیم استانی که پایتخت ایران در آن قرار دارد فعلاً در حد حدس و گمان است و مشخص نیست که اگر قرار باشد انجام شود، چه هزینه‌های مالی و اجتماعی و سیاسی دارد و اساسا اهداف واقعی از اجرای چیست؟!
