دبیر اتحادیه تولید و صادرات صنایع نساجی و پوشاک ایران با اشاره به تداوم قاچاق پوشاک به کشور گفته که ایران به مرکز «پوشاک استوک» در منطقه تبدیل شده است.
در سالهای گذشته صنعت نساجی و پوشاک ایران مانند بسیاری از صنایع دیگر با بیتوجهی مسئولان دولتی همراه بوده و کشورهای دیگر با استفاده از این فرصت صادرات پوشاک استوک و دست دوم به ایران را هدف قرار دادند.
مافیاهای اقتصادی نیز که یک سر آنها به نهادها و مقامات حکومتی میرسد قاچاق پوشاک به ایران را با حمایت و چشمپوشی نهادهای نظارتی افزایش دادهاند. اینهمه به نابودی صنعت نساجی و پوشاک در داخل منجر شده است.
در همین رابطه اعضای اتاق بازرگانی و دبیر اتحادیه تولید و صادرات صنایع نساجی و پوشاک ایران توضیحاتی ارائه دادهاند که وضعیت بحرانزده صنعت پوشاک و نساجی را نشان میدهد.
سعید جلالی قدیری دبیر اتحادیه تولید و صادرات صنایع نساجی و پوشاک ایران در نشستی مشترک با اعضای اتاق بازرگانی درباره چالشهای صنعت نساجی و پوشاک، با انتقاد از سیاستهای دولت گفته «مسئله اول ما تخصیص ارز و مسئله دیگر قاچاق است. در مورد تخصیص ارز شفافیت وجود ندارد و همه اعم از صراف و ترخیصکار از رانتهای موجود استفاده میکنند.»
دبیر اتحادیه تولید و صادرات صنایع نساجی و پوشاک ایران افزوده «در مورد قاچاق هم با وجود ممنوعیت واردات پوشاک که ما مخالف آن هستیم؛ ما اکنون مرکز توزیع کالای استوک در منطقه شدهایم. پنج سال است تلاش میکنیم بگوییم قاچاق بد است. ما نباید واردات را ممنوع کنیم و ممنوعیت واردات مشکلی از ما حل نخواهد کرد. ما در صادرات پوشاک و نساجی مزیت داریم؛ اما اینکه با چه مدلی جلو برویم مهم است.»
مسعود شاهبختی بازرس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک نیز گفته «جهش تولید در صنعت نساجی و بطور کلی دیگر صنایع اتفاق نمیافتد مگر اینکه سیاستهای بانکی ما اصلاح شود. در حال حاضر بسیاری از کشورها از ما تقاضای کالا دارند، اما همکاران ما در این صنعت به دلیل تحریمهای بانکی و مشکلات ارزی قادر به صادرات کالا نیستند.»
روزنامه «فرهیختگان» دیماه سال گذشته با اشاره به گردش ۱۲۵ هزار میلیارد تومانی بازار پوشاک در ایران نوشته بود که ۹۹ درصد از پوشاک خارجی موجود در بازار ایران به صورت قاچاق وارد میشود.
در این گزارش آمده بود که بخش قابل توجهی از این گردش مالی عاید پوشاک قاچاق و حتی پوشاک دسته دو و تاناکورا می شود. به عبارتی هر چند به نظر میرسد در کشورمان صنعت تولید کفش از عواید گردش مالی بازار خودش عواید بیشتری دریافت کرده، اما کارشناسان و فعالان صنعت پوشاک میگوید ۹۹ درصد از پوشاک خارجی که در بازار بوده، به صورت قاچاق وارد میشود و ادامه این روند میتواند چراغ صنعت پوشاک را خاموش نه، اما نیمسوز کند؛ اتفاقی که در آینده میتواند صنعت پوشاک تولید داخل را از پای درآورد. فعالان این صنعت میگویند حتی برخی سلبریتیها از طریق تبلیغ پوشاک قاچاق خارجی این بازار را جذاب کرده و در حال وارد کردن ضربه نهایی به این صنعت هستند.
مجید افتخاری عضو هیئت مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران گفته بود غالب پوشاک استوک و دستدوم وارداتی از کشورهایی مانند بنگلادش وارد میشوند و در شرایط بهداشتی نامناسب نگهداری میشوند. مصرفکننده برای ارزانی ناچار به خرید این کالاها میشود اما ممکن است دچار مشکلات بهداشتی شود.
او تإکید کرده بود که کالاهای استوکی که از کشورهای مختلف وارد میشوند، اغلب مصرفشده و دارای مشکلات بهداشتی هستند. این کالاها در گونیها و انبارها با حداقل امکانات و شرایط بهداشتی نگهداری میشوند.
این فعال صنفی با بیان اینکه ایران به «مستعمره تولیدکنندگان ترکیه و بنگلادش و چین تبدیل شده» گفته مناطق مختلف کشور تقسیمبندی شده و در حال ورود گسترده پوشاک قاچاق و بدون برنامه به سمت بازار داخل هستند. وقتی کشور به منبع مصرف کالای بیکیفیت، استوک و دست دوم چین، اروپا و بنگلادش تبدیل شده، تولید مفهومی پیدا نمیکند. قیمت کالا در ایران به یکدهم قیمت کالا در کشور مبدا میرسد و در کشور مقصد هیچ توجیه و نظارتی ندارد. عزمی برای مبارزه با قاچاق کالا وجود ندارد.
یکی از مشکلاتی که فعالان صنعت داخل در کشور با آن روبرو هستند عدم تأمین ارز برای تأمین مواد اولیه و همچنین به روز کردن تکنولوژی و دستگاههای نساجی و تولید پوشاک است. عدم تأمین ارز مشکل مشترکی در همه صنایع است اما صنایع ضعیفتر مانند پوشاک و نساجی را با تهدیدهایی جدیتر روبرو میکند.
در همین رابطه هرویک یاریجانیان رئیس کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران هفته جاری گفته «با وجود گذشت یک ماه از سال جدید، هنوز همه صنایع درگیر بلاتکلیفی هستند. ما نمیدانیم قیمت ارز در روزها و ماههای آتی چه روندی را طی خواهد کرد و این یعنی نمیتوانیم برای ورود به بازارهای بینالمللی و فعالیت در آن برنامهریزی داشته باشیم. بیثباتی طی سالهای اخیر باعث شده است که ما متاسفانه از تمام بازارهای بینالمللی دور بمانیم.»
مهدی پورقاضی عضو سابق هیئت نمایندگان اتاق تهران نیز معتقد است «آنچه صنایع را رنج میدهد، این است که سیاستهای پولی و بانکی و ارزی است که بانک مرکزی و دولت به کار میگیرند همان سیاستهایی است که سالها به کار برده شده و نتایجش هم معلوم است. برای مثال اصرار دارند که نرخ دستوری پایینی برای ارز اعلام کنند و از این طریق به افراد و گروههای خاص ارز ارزان بدهند.»
امین مقدم عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران نیز به مشکلات موجود در حوزه نقلوانتقال پول، مبادلات ارزی و بازگشت ارز صادراتی اشاره کرده و خواستار رفع آنها شده است.
بر اساس گزارش اتاق بازرگانی تهران، تراز صنعت نساجی در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل از آن ۳ برابر منفی شده است.
دولت حتی آمار دقیقی درباره وضعیت صنعت پوشاک در دست نداشته یا دستکم این آمارها را بطور شفاف ارائه نمیکند. مجید افتخاری عضو هیئت مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران در اینباره معتقد اس که مقامات دولت یک روز گفته میگویند حجم بازار ۹ میلیارد دلار است، روز بعد گفته میشود حجم بازار ۱۰ میلیارد دلار است. از سوی دیگر نیز یک روز گفته میشود حجم تولید داخل ۵ میلیارد دلار است و روز بعد میگویند حجم بازار ۸ میلیارد دلار است.