یک روز پس از گزارش «آکسیوس» درباره مذاکرات محرمانه جمهوری اسلامی و آمریکا در عمان، نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد انجام این مذاکرات را تأیید کرد.
نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد شنبه ۱۸ ماه مه (۲۹ اردیبهشت) در پاسخ به پرسش رسانهها درباره خبر آکسیوس، اعلام کرد: این مذاکرات یک «روند درحال انجام است». همچنین تأکید شده است که «این مذاکرات نه اولین بود و نه آخرین خواهد بود.»
دو منبع آگاه به «آکسیوس» گفته بودند برت مکگرک مشاور ارشد دولت آمریکا در امور خاورمیانه و آبرام پیلی نماینده آمریکا در امور ایران به صورت غیرمستقیم با مقامات جموری اسلامی مذاکره کردهاند. مذاکرات بر شفاف ساختن پیامدهای اقدامات جمهوری اسلامی و گروههای نیابتی آن در منطقه و بحث درباره نگرانیهای آمریکا در مورد وضعیت برنامه هستهای ایران متمرکز بود.
این گفتگوها تنها یک ماه پس از حمله موشکی بیسابقه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به اسرائیل انجام شد؛ حملهای که خاورمیانه را در آستانه یک جنگ منطقهای قرار داد.
پیش از این روزنامه کویتی «الجریده» روز هشتم ماه مه (۱۹ اردیبهشت) به نقل از «منابع بلندپایه» مدعی شده بود که فرستادگان جمهوری اسلامی و آمریکا چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت مذاکراتی در مورد فعالیتهای اتمی جمهوری اسلامی انجام دادهاند که میتوان آن را بازگشت به محدود ساختن تنشها تعبیر کرد.
این روزنامه کویتی مدعی شد که دور جدیدی از نشستهای امنیتی غیرمستقیم تهران و واشنگتن در یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس برگزار شده و طی آن درباره راههای کاهش تنش در منطقه و حمایت تهران از آتشبس در غزه در قبال احیای توافق نانوشتهای که پیش از این بین تهران و واشنگتن درباره توافق هستهای حاصل شده بود، گفتگو کردند.
با اینهمه الجریده نوشت که «ایران و آمریکا در این نشست خواستههای خود را از یکدیگر مطرح کردند اما هیچ نتیجهای به همراه نداشت. صرفاً هر یک از طرفین خواستههای طرف مقابل را بررسی و در نشست آینده در مکانی که بعدا بر سر آن توافق میشود، پاسخ خواهند داد.»
تصمیم با خامنهای است
در تهران روز یکشنبه ۳۰ اردیبهشت برخی روزنامهها به این مذاکرات پرداختند. در شرایطی که با وجود انگیزههای جو بایدن برای «احیای برجام» تمام مذاکرات میان تهران و واشنگتن در سه و سال و نیم گذشته شکست خورده، علی بیگدلی تحلیلگر سیاسی به روزنامه «آرمان امروز» گفت، «اگر واقعبینانه به موضوع نگاه کنیم نه دولت و نه وزارت خارجه تصمیمگیر نهایی درباره احیای برجام هستند و تصمیمات در ساختار کلی نظام و مراکز اصلی تصمیمگیری صورت میگیرد.»
اشاره وی به اتخاذ تصمیمات در ساختار کلی نظام و مراکز تصمیمگیری درواقع علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی است. وی در دیدار با «کارگزاران حج» که ۱۷ اردیبهشتماه برگزار شد با تأکید بر اینکه «حج امسال، حج برائت از جنایات اسرائیل و آمریکا است» تأکید کرد که آمریکا و «رژیم صهیونیستی» هر دو «ظالم» هستند و «طبق صریح قرآن اگر کسی با آنها دست دوستی بدهد او نیز ظالم و ستمگر و مشمول لعنت خداوند است.»
با اینهمه بیگدلی در مورد ضرورت مذاکره با آمریکا برای جمهوری اسلامی توضیح داد، «نکته مهم در این زمینه این است که مراکز تصمیمگیری در ایران باید تشخیص بدهند که چالشهای اجتماعی به دلیل تنگناهای اقتصادی است. برای عبور از این تنگناهای اقتصادی نیز باید فضاهای جدیدی در منطقه و در عرصه بینالمللی به وجود بیاید. این در حالی است که اگر مذاکرات هستهای به نتیجه برسد و برجام احیا شود باز هم تمام مشکلات اقتصادی و داخلی ایران حل نخواهد شد و کسانی که چنین باوری دارند اشتباه میکنند. واقعیت این است که تا زمانی که ایران نوع نگاهش به مسائل منطقه و جهان تغییر ندهد این وضعیت ادامه خواهد داشت.»
وی همچنین هشدار داده «اگر برجام به هر دلیلی به نتیجه نرسد، شرایط اقتصادی ایران روز به روز پیچیدهتر خواهد شد… من فکرمیکنم هیچ راه دیگری جز این وجود ندارد و این اتفاق هرچه زودتر باید رخ بدهد. اگر برخی نوع نگاهشان را نسبت به مسائل منطقه و جهان تغییر ندهند امکان ندارد که ما بتوانیم از مشکلات اقتصادی عبور کنیم. اگر ارادهای در این زمینه مشاهده نمیشود شاید به دلیل برخی بیتدبیریها باشد.»