مدیرکل نوسازی مدارس استان تهران با ارائه آمار جدیدی از وضعیت مدارس پایتخت گفته ۳۶ درصد مدارس تهران یا «باید تخریب شوند» یا «نیازمند مقاومسازی» هستند. او گفته وضعیت کمبود مدرسه در چهار منطقه تهران «حاد» است.
عباس زارع مدیرکل نوسازی مدارس استان تهران روز شنبه ۱۲ خرداد ۱۴۰۳ در جمع خبرنگاران گفت بیش از ۸۱۰۰ کلاس درس در تهران نیازمند تخریب است و ۱۳ هزار و ۵۸۵ کلاس درس دیگر نیز نیازمند نوسازی هستند.
بر اساس توضیحات عباس زارع در استان تهران ۵۶۲۹ مدرسه دولتی و ۵۹۴۰۰ کلاس درس داریم که ۱۳/۸ درصد کلاس‌های موجود نیازمند تخریب و بازسازی هستند و عمدتا در شهر تهران در مناطق ۱۰، ۱۱،۱۲، ۱۳،۱۶،۱۹،۶،۸و ۹ و در شهرستان‌های تهران در شهریار، شهرری، دماوند و پاکدشت قرار دارند.
مدیرکل نوسازی مدارس استان تهران افزوده که «۱۳۵۸۵ کلاس درس در استان تهران نیازمند مقاومسازی هستند یعنی در مجموع ۲۲/۸ درصد کلاس‌های موجود نیازمند مقاومسازی هستند».
او همچنین درباره کمبود کلاس درس در این استان گفته «سرانه فضای آموزشی در استان تهران ۴/۷۴ مترمربع است و در ۴ منطقه ۱۵، ۱۷، ۱۸ و ۱۹ سرانه از این مقدار هم پایین‌تر است، ۱۳۴ مدرسه ۱۵ کلاسه در شهر تهران و ۶۹۵ مدرسه ۱۵ کلاسه در شهرستان‌های استان تهران نیاز داریم و در مجموع به ۸۲۹ مدرسه ۱۵ کلاسه برای رسیدن به سرانه متوسط ۴/۷۴ متر مربع با اعتبار ۲۴ هزار و ۸۷۰ میلیارد تومان نیاز داریم».
به گفته عباس زارع، برای بازسازی ۸ هزار کلاس و احداث ۵۵۰ مدرسه، هر یک با ۱۵ کلاس، رقمی معادل ۵۰ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است.
۱۰۴ هزار کلاس درس نامستحکم در کشور؛ بهسازی و نوسازی مدارس به «نیروهای جهادی» سپرده شد
امرداد سال گذشته حمیدرضا خان‌محمدی رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیزات مدارس کشور با ارائه آماری درباره وضعیت کلاس‌های درس گفته بود ۱۰۴ هزار کلاس درس در کشور نامستحکم هستند، ۳۰ هزار کلاس درس نیاز به بازسازی و ۷۰ هزار کلاس نیز نیاز به نوسازی دارند.
حمیدرضا حان‌محمدی افزوده بود که «مدارس تهران پر تراکم هستند و اگر اعتبارات با رویکردی که ما پیشنهاد دادیم در برنامه هفتم مصوب شود می‌توانیم به سرعت این مسئله را حل کنیم» و تأکید کرده بود که در مدارسی که پر خطر تشخیص داده شده‌اند دانش‌آموزان در شیفت‌های مخالف یکدیگر تحصیل می‌کنند.
بر اساس توضیحاتی که حمیدرضا خان‌محمدی داده بود، مدارس به دلیل نداشتن سرانه دچار مشکلات مالی هستند و خودشان نمی‌توانند کلاس‌های درس را ترمیم کند.
بر اساس قانون، آموزش و پرورش به ازای هر دانش‌آموز که در مدارس دولتی ثبت‌نام می‌کند باید هزینه‌ای را به مدرسه برای امور جاری از جمله پرداخت قبوض و تعمیرات و نگهداری پرداخت کند که به «سرانه» معروف است. آموزش و پرورش به دلیل کسری بودجه سال‌هاست پرداخت سرانه به مدارس دولتی را متوقف کرده یا با تأخیر زیاد و بطور ناقص انجام می‌دهد.
همچنین بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش سرانه فضای آموزشی برای هر دانش‌آموز باید به بیش از هشت مترمربع افزایش یابد، حال آنکه در حال حاضر سرانه فضای آموزشی دانش‌آموزان از پنج مترمربع هم کمتر است.
«فرونشست زمین» در محدوده شهری علت تازه‌ای برای تخلیه مدارس شده است. رضا مرتضوی استاندار اصفهان اردیبهشت ۱۴۰۱ از تخلیه یکصد مدرسه در این استان به دلیل فرونشست زمین خبر داده بود.
خبرگزاری «ایرنا» نیز آبان ۱۴۰۱ در گزارشی به وضعیت مدارس شهر اصفهان پرداخته و نوشته بود که بنا بر آمار اداره کل نوسازی مدارس استان اصفهان حدود ۲۷ درصد از فضاهای آموزشی اصفهان قدمت بالای ۴۰ سال و ۳۷ درصد قدمت کمتر از ۴۰ سال دارند؛ با توجه به طول عمر این فضاهای آموزشی و آنچه به واسطه شرایط آبخوان اصفهان که تغذیه نمی‌شود و سالانه به طور میانگین یک متر افت سطح دارد، شرایط برای این سازه‌ها در برخی از نقاط اصفهان نگران‌کننده به نظر می‌رسد.
گزارش دیگری در دی‌ماه ۱۴۰۱ اعلام کرده بود که۴۰ مدرسه با ۴۰۸ کلاس درس و ۱۸ هزار و ۲۳۰ دانش آموز در استان اصفهان بر اثر فرونشست زمین دچار آسیب دیدگی شده است. بر اساس این گزارش ۹۴ مدرسه با ۷۳۳ کلاس درس در استان جزو مدارس خطرآفرین است. از این تعداد ۴۶ مدرسه با ۳۵۳ کلاس درس دستور تخلیه فوری، ۲۱ مدرسه با ۱۵۳ کلاس درس دستور تخلیه و تخریب گرفته و ۲۷ مدرسه با ۲۲۷ کلاس تا یکسال آینده قابل استفاده است.
عدم تخصیص بودجه برای ساخت و نوسازی کلاس‌های درس در حالیست که وزارت آموزش و پرورش بودجه هنگفتی را صرف اجرای طرح‌های ایدئولوژیک کرده است.
زنان طلبه بجای آموزگار در مدارس کشور؛ تشدید مغزشویی کودکان دبستانی
دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه و آموزش‌وپرورش آذرماه سال گذشته از حضور «سرباز طلبه‌ها» در مدارس خبر داد و گفت: «حضور زنان طلبه به عنوان معلم ابتدایی در راستای تحول اسلامی آموزش است». وی همچنین ادعا کرد که بیش از ۹۵ درصد خانواده ها از حضور روحانیون در مدرسه رضایت دارند.
دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه و آموزش‌وپرورش با بیان اینکه طلبه‌ها آمار بزهکاری در مدارس را کاهش داده‌اند تاکید کرده بود «چرا ما نباید از طلاب متخصص بدون هزینه در آموزش و پرورش استفاده کنیم؟!»
همچنین در راستای تبلیغ و ترویج نماز و نمازخوانی در مدارس، رضا مراد صحرایی وزیر آموزش و پرورش نماز را «مهمترین رکن آموزش و پرورش» دانسته و گفته بود «۲۰ هزار دانش آموز اذان‌گو تربیت و بیش از ۱ میلیون مترمربع سجاده تولید کرده‌ایم!»
در همین حال رضامراد صحرایی دی‌ماه گذشته در گفتگو با وبسایت خبری «جماران» گفته بود: «تأمین بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار مترمربع سجاده، گسترش طرح ایجاد ۹هزار مسجد و نیز طرح ساخت هفت هزار و ۲۸۰ نمازخانه در سطح مدارس و مراکز آموزشی از مهمترین اقدامات آموزش و پرورش در سال تحصیلی جاری است.»
او همچنین بر لزوم حضور «روحانیت» در مدارس تأکید کرده و گفته بود که «خوشبختانه پردیس معلم در قم آغاز به کار کرده است و جذب مربیان پرورشی در دستور کار است.»
وزیر آموزش و پرورش در سفر خود به قم و در دیدار با آیت‌الله نوری همدانی از مراجع تقلید این شهر در ارتباط با جذب طلاب در مدارس، اعلام کرده بود که ۲۵ هزار نفر از طلاب جذب آموزش و پرورش شدند.»
وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی در سال تحصیلی ۱۴۰۲ با معرفی طرحی با عنوان «امین» اعلام کرد که قرار است «طلاب داوطلب» از «حوزه علمیه» و «جامعه الزهرا» پس از استخدام در آموزش و پرورش در مدارس حاضر شوند و به آموزش «معارف اسلامی» و پاسخ به «شبهات دینی» دانش‌آموزان بپردازند.
روزنامه «رسالت» تیرماه گذشته در مطلبی با عنوان «زوال عدالت آموزشی در شکاف طبقاتی!» سیاست دولت‌های جمهوری اسلامی را سرمنشأ نابرابری و آموزش طبقاتی و کاهش بودجه آموزشی و به حاشیه رفتن مدارس دولتی دانسته است. این روزنامه نوشت: «تنها ۲درصد از رتبه‌های زیرسه‌هزار آزمون ورودی‌های دانشگاه‌ها در سال ۱۴۰۰ – ۱۳۹۹ جزء دهک‌های اول، دوم و سوم یعنی اقشار کم‌برخوردار بوده‌اند.»
ذر این گزارش آمده بود «مدارس عادیِ دولتی به حال خود رها شده‌اند و هزینه‌های جاری آنها با انواع و اقسام شگردها از جیب والدین تأمین می‌شود و حذف مدارس دولتی از چرخه برترین‌های کنکور، حامل پیغامی است که سال‌هاست کارشناسان درباره‌اش حرف می‌زنند، ولی آب از آب تکان نمی‌خورد!»
در همین ارتباط محمد داوری کارشناس ارشد نظام آموزشی با اعلام اینکه ارائه این آمار در رسانه موجب تقویت مدارس غیردولتی خواهد شد، پایین بودن کیفیت آموزش در مدارس دولتی را ناشی از اقتصاد آموزش عمومی دانسته که موجب شده است مدارس دولتی از امکانات و تجهیزات و معلمان باانگیزه و توانمند بی‌بهره باشند.
به گفته وی، این مدارس یا معلم ندارند و یا از معلمان بازنشسته و نه چندان باکیفیت استفاده می‌کنند و چون آموزش و پرورش، دستمزد آنها را با تأخیر می‌پردازد، گاهی در میانه سال تحصیلی، کلاس درس را رها می‌کنند و می‌روند یعنی اتفاقی که نمونه‌اش را هرگز نمی‌توان در مدارس سمپاد یا غیرانتفاعی‌های خاص مشاهده کرد. مدیران و مؤسسان مدارس غیردولتی بر کارکرد معلمان نظارت کرده و در صورت کاهش کارآیی، آموزگار را اخراج و یا از حقوق و مزایای آنان کسر می‌کنند.
اینهمه در حالیست که بر اساس این گزارش، برخی از مدارس دولتی خاص در منطقه یک تهران، سالانه ۱۰۰ میلیون تومان از دانش‌آموزان شهریه می‌گیرند و نسبت به کسب نتایج مطلوب در کنکور وعده می‌دهند. تقریبا ۷۵ درصد مدارس در منطقه ۵ تهران نیز در قالب هیئت امنایی یا نمونه دولتی از والدین شهریه می‌گیرند. در حالی که مدارس دولتی عادی سال‌های درازی است که مشمول بودجه های دولتی نمی‌شوند بطوری که مسئولان به ظاهر از برخورد قانونی با دریافت اجباری پول از خانواده‌ها می‌گویند اما به مدیران مدارس تأکید می‌کنند بودجه‌ای در کار نیست و مدیران باید هزینه‌ها را از اولیا تأمین کنند.
بسیاری از خانواده‌ها از کاهش کیفیت آموزش در مدارس دولتی و تعداد بالای دانش‌آموز در هر کلاس درس شکایت داشته و اگر قادر به پرداخت شهریه مدارس غیرانتفاعی باشند فرزندان خود را در این مدارس ثبت‌نام می‌کنند.
