صدور قطعنامه توبیخی در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه برنامههای اتمی جمهوری اسلامی با واکنش رئیس جمهوری روسیه مواجه شد.
ولادیمیر پوتین روز چهارشنبه پنجم ژوئن (۱۶ خردادماه) در یک کنفرانس خبری در حاشیه مجمع بینالمللی اقتصاد سن پترزبورگ (SPIEF) برخلاف گزارشها و سخنان مداوم رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت، «از نظر ما ایران به تعهدات خود در قبال آژانس بینالمللی انرژی اتمی کاملاً پایبند است و تخطی نکرده است.»
وی با اشاره به «خروج یکجانبه آمریکا از برجام» عنوان کرد، «جالب است که به ایران میگفتند که شما باید یکجانبه به تعهدات خود پایبند باشید، این مسخره است.»
پوتین همچنین تأکید کرد: «موضع روسیه این است که به برجام پایبند باشید و تعهدات اضافی نیز از یکدیگر نخواهید. ما از ایران خواستیم آرامش خود را حفظ کند و به برجام پایبند بماند، اما همواره با خود فکر میکردم که چگونه میتوان برجام را پیش برد؟»
رئیس جمهور روسیه که چندی پیش برای پنجمین بار در مقام ریاست جمهوری این کشور به مدت شش سال دیگر ابقاء شد، در بخش دیگری از صحبتهایش عنوان کرد که «باید مکانیسم جدیدی پیدا کرد. اینکه یک دولت توافقی را امضاء کند و دولت بعدی آن را مچاله کند که توافق نیست، این موضوع را در اوکراین نیز شاهد هستیم. سیاستهای دوگانهای که توسط آمریکا و غرب دنبال میشود.»
وی بدون اشاره به افزایش سطح غنیسازی اورانیوم در ایران تا میزان ۶۰ درصد مدعی شد، «جمهوری اسلامی به تمام تعهدات خود در برجام پایبند بود و فکر میکنم ایران حق مشروع استفاده از انرژی هستهای را دارد و غرب باید این موضوع را بپذیرد… غرب اگر به این روند ادامه دهد شاید ایران نیز دیگر به تعهدات خود عمل نکند.»
این سخنان پوتین در حالیست که مسئله در ارتباط با برنامه اتمی جمهوری اسلامی بر سر «حق استفاده از انرژی هستهای» نیست بلکه بر سر صلحآمیز بودن آن است که میبایست توسط آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأیید و بطور مداوم بر آن نظارت شود. وظیفه و مسئولیتی که رژیم ایران نه تنها مانع آن شده بلکه با افزایش سطح غنیسازی اورانیوم به احتمال و حدس و گمان درباره صلحآمیز نبودن برنامه هستهای خود دامن میزند و مقاماتش نیز مرتب درباره دست یافتن به سلاح اتمی تهدید میکنند.
روشن است که این مواضع پوتین که کشورش همراه با جمهوری خلق چین تنها دو کشوری بودند که به قطعنامه شورای حکام رأی منفی دادند، بازتاب گستردهای در رسانههای داخلی ایران پیدا کرد هرچند که شمار زیادی از وابستگان سیاسی رژیم از جمله محمدجواد ظریف وزیر خارجه پیشین در دو دولت حسن روحانی و حشمتالله فلاحتپیشه رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، روسیه را متهم به «خیانت» میکنند و معتقدند عامل عدم «احیای برجام» روسها بودهاند.
وزیر خارجه روسیه با اشاره به اینکه «آمریکا برای تنبیه روسیه بدنبال احیای سریع برجام است» تأکید کرد که «روسیه هرگز به دوستان خود خیانت نمیکند»، پیامی که به نظر میرسد رو به مقامهای جمهوری اسلامی باشد!https://t.co/8zDl4FPjF4 pic.twitter.com/Xzo69G8puZ
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 20, 2022
میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات اتمی اسفند سال ۱۴۰۰ اندکی پس از حمله روسیه به اوکراین ادعا کرده بود ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت دیگر توافق اتمی با جمهوری اسلامی اعلام میشود. اما پس از آنکه تهاجم نظامی کشورش علیه اوکراین ادامه یافت و با اعمال تحریمهای سنگین از سوی غرب علیه روسیه روبرو شد، روسها اعلام کردند توافق اتمی مشروط به لغو تحریمهای بینالمللی علیه آنهاست.
حشمتالله فلاحتپیشه بهمن ۱۴۰۱ در یک مصاحبه گفته بود، «برجام فدای روسیه و جنگ اوکراین شد.»
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه پنجم ژوئن (۱۶ خردادماه)، قطعنامه علیه برنامههای اتمی جمهوری اسلامی را که پیشنویس آن توسط فرانسه، بریتانیا و آلمان ارائه شده بود با اکثریت آرا تصویب کرد.
از ۳۵ عضو شورای حکام، ۲۰ کشور رأی مثبت، دو کشور (چین و روسیه) رأی منفی و ۱۲ کشور رأی ممتنع دادند. رأی کشور پاراگوئه به دلایل فنی به حساب نیامد.