انتخابات پارلمان اروپا از ۶ تا ۹ ژوئن ۲۰۲۴ با شرکت میلیونها نفر از شهروندان این قاره کوچک که برای نخستین بار از ۱۶ سالگی حق رأی دادن در این انتخابات را داشتند برگزار شد. برآوردها از نتایج این انتخابات نشان میدهد از ۷۲۰ کرسی نمایندگی پارلمان اروپا، بیشترین کرسیها به احزاب بزرگ و قدیمی میانهرو و همچنین احزاب راست رسید. احزاب سبز و لیبرال که عمدتا طبقات بالا و ثروتمند جامعه را نمایندگی میکنند و سوسیالیستها و کمونیستها که خود را نمایندگان قشرهای پایین و زحمتکش میدانند، بازندگان بزرگ این انتخابات بودند.
بر اساس گزارش رسانههای اروپا، میزان مشارکت در این انتخابات به ۵۱/۵۹ درصد رسید که نسبت به انتخابات گذشته افزایش داشته است. همواره افزایش مشارکت در انتخابات دموکراسیها به معنی این است که جامعه خواهان تغییر در سیاستهای موجود است و با آرای خود میخواهد مسیر این تغییر را نشان دهد. از سوی دیگر کسب آرای بالا توسط احزاب راست بیانگر اینست که رأیدهندگان احزاب دیگر اینبار تصمیم گرفتند تا آرای خود را از این احزاب دریغ کنند و آن را به حساب احزابی بریزند که در مخالفت با آنها قرار دارند.
همزمان نتایج انتخابات پارلمان اروپا پیام ویژهای نیز برای رهبران و دولتهای این قاره سبز داشت.
در فرانسه حزب «رنسانس» به رهبری امانوئل ماکرون شکست خورد و حزب راستگرای مارین لوپن آرای بیشتری به دست آورد. حزب «رنسانس» تنها حدود ۱۵ درصد آراء را کسب کرد و سوسیالیستها به رهبری رافائل گلوکسمن نیز حدود ۱۴ درصد آراء را کسب کردند. در حالی که حزب «اجتماع ملی» ۳۱ درصد آراء را به خود اختصاص داد.
ماکرون رئیسجمهوری این کشور ساعاتی بعد از اعلام نتایج انتخابات اروپا پارلمان ملی این کشور را منحل و برگزاری انتخابات زودهنگام را اعلام کرد. وی گفت، «من نمیتوانم طوری رفتار کنم که انگار هیچ اتفاقی نیفتاده است.» این موضع و حرکت وی مورد استقبال افکار عمومی کشورهای دیگر اتحادیه اروپا از جمله آلمان قرار گرفت که رهبران احزاب شکستخورده واقعا طوری رفتار میکنند که گویی هیچ اتفاقی نیفتاده است.
Election 2024: Seat projection for new European Parliament
Projection for the composition of the new Parliament based on provisional results in 23 countries and estimates and pre-electoral data for the remaining four (as of 00.17).
Details: https://t.co/uZWdkKAALP pic.twitter.com/Asw9xwmosq
— EP PressService (@EuroParlPress) June 9, 2024
در آلمان حزب سبزها بازنده بزرگ بود و اتحاد دو حزب دمکرات مسیحی و سوسیال مسیحی (راست میانه) با کسب بیش از ۲۹ درصد آرا در جایگاه اول و حزب آلترناتیو برای آلمان (راست) با ۱۶ درصد در جایگاه دوم قرار گرفتند. آرای این حزب با وجود فاصلهی چشمگیر با جایگاه نخست اما یک موفقیت بزرگ برای آن به شمار میرود. بر اساس نظرسنجیهای منابع آلمانی، بیشترین افرادی که به این حزب رأی دادهاند به دلیل سیاستهای مهاجرتی آن است.
حزب سبزها حدود ۱۲ درصد آراء را به دست آورد که در مقایسه با انتخابات قبلی بیش از ۸ درصد آن را از دست داده است.
احزاب راستگرا در چند کشور دیگر از جمله بلژیک و ایتالیا نیز بیشترین رأی را به دست آوردند.
الکساندر دی کرو نخست وزیر چپگرای بلژیک پس از شکست در انتخابات اروپا در حالی که اشک میریخت از مسئولیت خود استعفا داد و به حامیانش گفت، «این شب برای ما بسیار سخت بود و پیام رأیدهندگان واضح است.»
Belgian Prime Minister appears to be on the verge of TEARS after his liberal party suffered a staggering defeat in the EU elections.
Alexander De Croo, who is vocally anti-Israel, RESIGNED after his party received just 5.8% of the votes.
— Oli London (@OliLondonTV) June 9, 2024
وی از منتقدان جدی اسرائیل در جنگ در غزه به شمار میرود و برای تحریم تجاری اسرائیل نیز برنامههایی داشت اما پس از عملکرد ضعیف حزب دموکرات و لیبرالهای فلاندری باز (Open VLD) در انتخابات پارلمان اروپا مجبور به استعفا شد. حزب او حدود ۶ درصد آراء را به دست آورد.
الکساندر دی کرو از اکتبر ۲۰۲۰ نخستوزیر بلژیک بود. حزب وی پس از شمارش ۹۰ درصد آرا فقط ۵/۹ درصد آرا را به دست آورده بود. او همچنین اعلام کرده که به آینده لیبرالها امیدوار است.
تقویت موقعیت جورجا ملونی در ایتالیا
در شرایطی که حزب اولاف شولتز در آلمان و حزب امانوئل ماکرون در فرانسه در انتخابات پارلمان اروپا متحمل شکست سنگینی شدهاند، در ایتالیا جورجا ملونی نخستوزیر راستگرای این کشور به پیروزی قابل توجهی دست یافته و موقعیت خود را در شورای سران دولتهای اروپایی تقویت کرده است. وی حدود ۲۹ درصد آراء را به دست آورد.
تحلیلگران معتقدند این انتخابات درواقع برای ملونی و حزب وی «برادران ایتالیا» یک رفراندوم بود که نشان داد از حمایت حداکثری مردم برخوردار است. این موضوع البته درباره موقعیت احزاب کشورهای دیگر نیز صدق میکند. شهروندانی که در انتخابات پارلمان اروپا به احزاب خود کارت زرد نشان دادهاند بعید است در انتخابات کشوری آرای خود را تغییر دهند اگرچه این موضوع به تصمیمات و سیاستهای عملی احزاب پیروز در پارلمان اروپا نیز بستگی دارد.
انتخابات پارلمان اروپا در میان ایرانیهای ساکن ۲۷ کشور اتحادیه اروپا که تابعیت این کشورها و در نتیجه حق رأی نیز دارند با توجه به جنبش ملی «مهسا» و وضعیت ایران، متفاوت از دورههای قبل بود. در همین ارتباط، شاهزاده رضا پهلوی از ایرانیانی که میتوانستند در این انتخابات رأی دهند، خواسته بود به نفع نامزدهایی رأی بدهند که سیاست فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی و حمایت حداکثری از مبارزه مردم ایران برای آزادی، دموکراسی و حکومت قانون را در دستور کار خود قرار دادهاند.
این هفته رایدهندگان در سراسر اتحادیه اروپا برای شرکت در انتخابات پارلمانی به پای صندوقهای رای خواهند رفت. پارلمان اروپا در دوره جدید خود با چندین مساله مرتبط با ایران مواجه است که ازجمله آنها تاثیرگذاری بر تعیین رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان یک سازمان تروریستی است.…
— Reza Pahlavi (@PahlaviReza) June 4, 2024
نمایندگانی مثل چارلی وایمرز از سوئد، راب روس از هلند، هلموت برندزتتر از اتریش و آلسیا آمبروسی از ایتالیا که تلاشهای زیادی برای حمایت از مردم ایران در مقابل جمهوری اسلامی داشتهاند به پارلمان اروپا راه یافتهاند. در ماههای گذشته آنها ملاقاتهایی با شاهزاده رضا پهلوی داشتند.
با شکست احزاب چپ و سبز و همچنین مماشاتگر با جمهوری اسلامی در ایران، احزاب میانه و راست در پارلمان اروپا قدرت بیشتری میگیرند که به اعتقاد تحلیلگران در میانمدت علاوه بر سیاستهای داخلی اتحادیه اروپا به ویژه در زمینهی مهاجرت، بر مواضع این اتحادیه و دولتهای قدرتمند عضو آن در مسائل جهانی نیز تاثیرگذار خواهد بود. علاوه بر جنگ روسیه علیه اوکراین و جنگ گروههای تروریستی علیه موجودیت اسرائیل و تداوم جنگ غزه و مسئله فلسطین، تهدیدات جمهوری اسلامی با فعالیتهای اتمی و گسترش نیروهای نیابتی و شبهنظامی و پشتیبانی از تروریسم همچنان از مسائل اصلی هستند که اروپا با آنها در پنج سال آینده و تا انتخابات بعدی نیز روبرو خواهد بود.