کاظم غریب آبادی معاون بینالملل قوه قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی روز شنبه ۲۶ خردادماه در پیامی در شبکه اجتماعی «ایکس» از آزادی حمید نوری از زندانی در سوئد خبر داد.
غریبآبادی در پیام خود گفته است که حمید نوری که از سال ۹۸ در سوئد در «بازداشت غیرقانونی بسر میبرد، آزاد و تا ساعتی دیگر به کشور بازخواهد گشت.»
نخست وزیر سوئد هم اعلام کرده است که در جریان تبادل زندانی با جمهوری اسلامی ایران، یوهان فلودرس و سعید عزیزی در هواپیمای بازگشت به سوئد هستند.
دولت عمان نیز اعلام کرد که به دلیل درخواستهای رژیم ایران و دولت سوئد از عمان برای میانجیگری در پرونده زندانیان دو کشور در نهایت توافق میان دو کشور برای تبادل زندانیان انجام شده است.
دبیر «ستاد حقوق بشر» جمهوری اسلامی:
حمید نوری آزاد شد!کاظم غریب آبادی دبیر «ستاد حقوق بشر» جمهوری اسلامی دقایقی پیش در «ایکس» خبر آزادی حمید نوری را که به جرم جنایت و مشارکت در کشتار زندانیان سیاسی در سال ۶۷ در سوئد زندانی بود، اعلام کرد و نوشت که «تا ساعاتی دیگر» به ایران… pic.twitter.com/JWT2J0W9UH
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) June 15, 2024
حمید نوری (با نام مستعار عباسی) به اتهام مشارکت در اعدامهای تابستان سال ۶۷ از سوی دادگاهی در پایتخت سوئد در تیرماه سال ۱۴۰۱ به حبس ابد محکوم شد.
یکی از کسان یکه با حمید نوری مبادله شد، یوهان فلودروس کارمند اتحادیه اروپاست که در آوریل ۲۰۲۲ (فروردین ۱۴۰۱) وقتی با دوستانش برای سفر تفریحی به ایران رفته بود به اتهام «جاسوسی» بازداشت شد.
آغاز محاکمه یوهان فلودروس کارمند سوئدی اتحادیه اروپا در ایران
-توبیاس بیلستروم وزیر خارجه سوئد به خبرگزاری «تیتی» گفته «به من اطلاع داده شده است که محاکمه یوهان فلودروس در تهران آغاز شده است. کاردار سوئد در تهران در زمان محاکمه در محل دادگاه حاضر شد، اما به او اجازه ندادند در… pic.twitter.com/i5LxlcQydg
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) December 10, 2023
دولت سوئد بیش از ۵۰۰ روز بازداشت این فرد را مخفی نگه داشت تا اینکه روزنامه «نیویورک تایمز» چهارم سپتامبر (۱۳ شهریور ۱۴۰۲) به گروگان گرفته شدن او را افشا کرد.
سعید عزیزی شهروند دوتابعیتی ایرانی- سوئدی نیز ۲۱ آبان ۱۴۰۲ توسط نیروهای امنیتی در منزل شخصی خود واقع در تهران بازداشت شد. او نیز با اتهامات امنیتی به پنج سال زندان محکوم شده بود.
دادگاه پژوهش یا استیناف حمید نوری در تاریخ آذرماه ۱۴۰۲، حکم حبس ابد حمید نوری را که پیشتر در تاریخ ۲۴ خرداد ۱۴۰۲ از سوی دادگاه منطقهای استکهلم صادر شده بود تأیید کرده بود. در آذرماه ۱۴۰۲ حدود ۴۵۵ فعال سیاسی و کنشگر مدنی در بیانیهای تأیید حکم حبس ابد حمید نوری را شکست جمهوری اسلامی و پیروزی جنبش دادخواهی دانسته بودند.
شایعه مبادله حمید نوری با گروگانهای سوئدی در ایران از مدتها پیش مطرح بود اما شماری از فعالان سیاسی مخالف جمهوری اسلامی احتمال چنین مبادلهای را رد میکردند. برخی دیگر گفته بودند چنین مبادلهای اشتباه و خطرناک است.
وزارت خارجه عمان در بیانیهای اعلام کرد، «در راستای دستورات سلطان هیثم بن طارق، و در پاسخ به تماسهای دولتهای ایران و سوئد برای حل مشکلات اتباع زندانی این دو کشور، تلاشهای دولت عمان به توافق تبادل میان دو کشور منتهی شد.»
طبق این بیانیه قرار است حمید نوری، فلودرس و سعید عزیزی به مسقط منتقل شوند و از آنجا به تهران و استکهلم منتقل بروند.
در جریان درخواست تجدید نظر از سوی حمید نوری، وکلای وی اعلام کرده بودند که او خواسته است در صورت آزادی به جمهوری اسلامی برگردانده نشود! حالا وی که در تمام دوران بازداشت و جلسات دادگاه کاملا جانانه از رژیم اسلامی و زمامداران آن دفاع میکرد به دامان ولینعمت خود برگردانده میشود و احتمالا نخستین چیزی که در انتظار وی است «تخلیه اطلاعاتی» توسط همقطاران خودش در نیروهای امنیتی است.
دستگیری و محاکمه تاریخی حمید نوری با تلاش و پیگیری شماری از ایرانیان تبعیدی به ویژه ایرج مصداقی زندان سیاسی دهه شصت خورشیدی انجام شد. اکنون مبادله جنایتکاری که در یک دادگاه معتبر و بطور مستند به حبس ابد محکوم شده بیش از آنکه به معنی آزادی وی باشد بیشتر مترادف با نامشخص بودن سرنوشتی است که در ایران در انتظار اوست.
پیشتر در روز چهارشنبه ۱۲ ژوئن (۲۳ خردادماه) نیز لویی آرنو شهروند فرانسوی پس از مدتها حبس در ایران با میانجیگری عمان آزاد شد. لویی آرنو شهروند فرانسوی پاییز سال ۱۴۰۱ در ایران در جریان اعتراضات سراسری خیزش ملّی به اتهام «تبلیغ علیه نظام و اقدام علیه امنیت ملی» بازداشت شده بود. او پس از برگزاری چند جلسه دادگاه در آبان ۱۴۰۲ به پنج سال زندان محکوم شد.
از دید مقامات و رسانههای حکومتی ایران، نتیجهبخش بودن گروگانگیری و اخاذی، حاصل «دیپلماسی عزتمندانه» آنهاست. در عمل اما مبادله جنایتکاری مانند حمید نوری با گروگانهای سوئدی نشان میدهد که دیپلماسی گروگانگیری رژیم بار دیگر جواب داده و موفق بوده است. این در حالیست که دستکم یک گروگان ایرانی- سوئدی دیگر در دست جمهوری اسلامی اسیر است؛ دکتر احمدرضا جلالی که در آوریل ۲۰۱۶ به دعوت مقامات دانشگاهی به ایران سفر کرد ولی به اتهام جاسوسی دستگیر و به اعدام نیز محکوم شد!