اسماعیل قاآنی فرمانده «سپاه قدس» و اعضای «ستاد برگزاری کنگره شهدای مقاومت و مدافع حرم» روز ۳۰ خرداد با رهبر جمهوری اسلامی دیدار کردند. این کنگره روز شنبه نهم تیرماه (فردای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری) در مشهد برگزار شد. در اقدامی مبهم متن صحبتهای علی خامنهای با اعضای این کنگره که قبلاً منتشر نشده بود، با تأخیر طولانی در روز افتتاحیه قرائت و منتشر شد. این در حالیست که صحبتهای رهبر جمهوری اسلامی در هر دیداری بلافاصله به تیتر رسانههای حکومتی تبدیل میشود.
خامنهای در آن دیدار «مدافعان حرم» را یک پدیده شگفتانگیز و مهم و یکی از مظاهر «جهاننگری نظام جمهوری اسلامی» دانست و گفت، «حضور جوانانی با ملیتهای مختلف در قالب مدافعان حرم نشان داد انقلاب اسلامی بعد از گذشت بیش از چهار دهه، قدرت بازآفرینی همان شور و حماسه اول انقلاب را دارد.»
وی با اشاره به نقش قاسم سلیمانی در «محور مقاومت» تأکید کرد، «دشمن در طراحی خود قصد داشت با تصرف منطقه و همزمان با وارد کردن فشارهای اقتصادی و سیاسی و همچنین عقیدتی و مذهبی به ایران، نظام اسلامی را از بین ببرد، با چنین نگاهی حرکت مدافعان حرم ایران و منطقه را نجات داد.»
خامنهای همچنین با سوء استفاده از رویدادهای تاریخ معاصر ایران که ربطی به انقلاب اسلامی ندارند، تأکید کرد، «هر حرکت و نهضت و انقلابی که از محیط بینالمللی و منطقهای خود غافل شود، قطعاً ضربه خواهد خورد، همانگونه که حرکت ملت ایران در قضیه مشروطه و در قضیه ملی شدن صنعت نفت به دلیل سرگرم شدن به مسائل داخلی و غفلت از دخالتگران خارجی آسیب دید و به سرانجام نرسید.»
رهبر جمهوری اسلامی قبلاً هم درباره «مدافعان حرم» صحبت کرده بود اما کمتر به رابطه میان عملکرد آنها و حفظ نظام جمهوری اسلامی اشاره میکرد. وی در همین دیدار گفت، «برخی چشمشان به غرب و به انگیزهها و به همان مبانی فکری غلط غربی است.»
در شرایطی که روز شنبه هشتم تیرماه با توجه به نتایج رسمی شمارش آراء، اعلام شد که انتخابات به دور دوم کشیده شده و هفته بعد جلیلی و پزشکیان رقابت خواهند کرد، هواداران سعید جلیلی این بخش از صحبتهای خامنهای را برجسته کرده و معتقدند جلیلی ادامهدهنده راه ابراهیم رئیسی است و «مدافعان حرم» که در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ به رئیسی رأی دادند، اکنون نیز رأیشان به جلیلی است. البته «مدافعان حرم» که خامنهای از آنها حرف زده فقط به هوداران ایرانی جمهوری اسلامی مربوط نمیشود و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سپاه قدس که بازوی خارجی آن هستند، در کشورهای منطقه اقدام به پرورش و سازماندهی این نیروها کردهاند.
سعید جلیلی در جریان تبلیغات انتخاباتی خود بارها به تعریف و تمجید از سلیمانی و راه او پرداخت. طرفداران جلیلی که با شکست خوردن قالیباف، اکنون برای نامزد مطلوب خود شانس پیروزی را متصورند از طرفداران قالیباف میخواهند به خاطر قاسم سلیمانی در دور دوم با آنها وحدت کنند.
هزار الحمد الله که خدا به ما برای تقویت جبهه ی انقلاب فرصت دوباره داد
ان شا الله تمام حامیان جبهه ی انقلاب،
آقای جلیلی و آقای قالیباف کنار هم برای #شهید_حاج_قاسم_سلیمانی میایستند:)#هفته_وحدت— Fateme majzoobi🇮🇷 (@Fmajzoobi1399) June 29, 2024
بر همین اساس کانالهای تلگرامی وابسته به جلیلی و «سپاه قدس» تبلیغات گستردهای را به راه انداختهاند و او را نامزد انقلاب در مقابل مسعود پزشکیان به عنوان «جریان غربگرا» معرفی میکنند. هرچند شمار دیگری به نقل از قاسم سلیمانی ادعا میکنند که او گفته بود «اگر جلیلی رئیس جمهور شود یک روز در سپاه قدس نمیمانم.»
سوابق اشاره به رابطه میان «مدافعان حرم» و حفظ نظام
جنگ داخلی سوریه از اواسط سال ۱۳۸۸ آغاز شد و از همان ابتدا نیروهای قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به صورت مخفیانه با اعزام نیرو به سوریه در پوشش زائر در صدد کمک به بشار اسد برای سرکوب اعتراضات داخلی و جنگ گسترده برآمد اما همزمان حضور نظامی سپاه به صورت رسمی انکار میشد. تقریباً چهار تا پنج سال پس از آغاز این جنگ، نظام تغییر راهبرد داد و از سوی مقامات ارشد حکومت اعتراف و ادعا شد که «سوریه عمق استراتژیک جمهوری اسلامی» است. در همین ارتباط بهمن ۱۳۹۴ خامنهای در یک سخنرانی مشهور ادعا کرد، «اگر مدافعان حرم مبارزه نمیکردند باید در کرمانشاه و همدان میجنگیدیم.» اشاره وی به «دشمن» درواقع «داعش» بود.
در سالهای نخست دخالت مستقیم نظامی جمهوری اسلامی در سوریه و عراق، همواره از سوی حکومت تبلیغ میشد که نیروهای سپاه تحت عنوان «مدافع حرم» وظیفه حفاظت از اماکت متبرکه شیعیان را به عهده دارند اما این روایت ساختگی به تدریج کنار گذاشته شد و حکومت مجبور شد برای «اقتدارآفرینی» و درواقع چنگ و دندان نشان دادن به غربیها و دولتهای عربی حاشیه خلیج فارس حضور نظامی در «منطقه» را تأیید و حتا تبلیغ کند.
رهبر جمهوری اسلامی در چند سخنرانی تکرار کرده است که «یکی از ابزارهای اقتدار ملّی همین حضور ما در منطقه است.»
محمود چهارباغی فرمانده توپخانه سپاه در سوریه، ششم مهر۱۳۹۸ در یک سخنرانی افشا کرد، «حضرت آقا حاج قاسم را فرستاد گفت برو بشار اسد را حفظ کن.»
محمود چهارباغی، فرمانده توپخانه سپاه در سوریه، ۶مهر۱۳۹۸:
اگر آنطوری که ارتش سوریه با مردم خودش رفتار میکرد ما با اغتشاشات ۷۸ و ۸۸ برخورد کرده بودیم نصف مردم را کشته بودیم
حضرت آقا حاج قاسم را فرستاد گفت برو بشار اسد را حفظ کن
خدا عراق را تنبیه کرد، این کشور را کرد یک استان ایران pic.twitter.com/n1hgTf3sNv— حافظه تاریخی (@hafezeh_tarikhi) May 3, 2021
از ابتدای جنگ سوریه، تعدادی از فرماندهان نظامی و چند مقام سیاسی جمهوری اسلامی به رابطه میان حضور نظامی در منطقه زیر عنوان «دفاع از حرم» با حفظ موجودیت و بقای جمهوری اسلامی اشارههای مستقیم و غیرمستقیم داشتند اما برجستهترین آنها صحبتهای قاسم سلیمانی و فریدون عباسی دوانی رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی است.
سلیمانی خرداد ۱۳۹۸ در یک سخنرانی معروف با موضوع «سه ضلعی برجام» به دولت حسن روحانی که در پی معامله با غربیها بر سر حضور نظامی در منطقه بود هشدار داد، «اینکه اصرار میکنند بر برجام دو در منطقه برای این است که قدرت اصیل و نابی که در مقابل اسلام وهابی یهودی شکل گرفته است [مدافعان حرم] را بخشکانند و جریانهای اسلامی در برجام دو خشکانده شود؛ البته تلاش آنها به اینجا منتهی نخواهد شد و برجام سه هم خواهند داشت، چون دشمنان معتقدند که چشمه باید خشکانده شود و این چشمه ایران است.»
فریدون عباسی دوانی عضو پیشین کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نیز آذرماه ۱۴۰۰ در اولین سالگرد ترور فخریزاده اعتراف کرد علیرغم فتوای علی خامنهای در مورد حرام بودن سلاح هستهای فخریزاده برای آن سیستم ایجاد کرد زیرا «مسئله فقط دفاع از کشور نبود و ما پشتیبان جبهه مقاومت» نیز هستیم.
محسن فخریزاده بخشی از پروژه «سپند» ساخت سلاح اتمی را پیش میبرد و معتقد بود بمب اتم برای حفظ نظام لازم است و مکمل حضور منطقهای سپاه است.
نیروهای «مدافع حرم» نه تنها برای جمهوری اسلامی در سایر کشورها میجنگند بلکه در سرکوب اعتراضات ضدحکومتی نیز نقش پررنگ دارند. ضمن اینکه در رأس آنها قاسم سلیمانی عنصری برای به وحدت رساندن جریانهای مختلف سیاسی زیر چتر حکومت بود.
اکنون انتشار با تأخیر صحبتهای علی خامنهای درباره «مدافعان حرم» آنهم یک روز پس از انتخابات میتواند امتیازی برای «جریان انقلابی» باشد. هرچند محمدباقر قالیباف و سعید جلیلی دو نامزد نزدیکتر به خامنهای در «سیرک انتخابات» ریاست جمهوری ۱۴۰۳ بر سر کنار رفتن دیگری اختلاف شدیدی داشتند، اما به نظر میرسد با کشیده شدن انتخابات به مرحله دوم و از دور خارج شدن قالیباف، برای کشاندن حامیان وی به پشت سر جلیلی در رقابت با مسعود پزشکیان، نیاز به یک عنصر وحدتآفرین [اجماع] است که فصل مشترک آن «سپاه، نظام، قاسم سلیمانی و دفاع از حرم» است. با وجود اختلاف میان حامیان جلیلی و قالیباف به نظر میرسد آنها میدانند که تنها شانس برای یکپارچه شدن در مقابل نامزد اصلاحطلبان مبنا قرار دادن عناصر مشترک است.
به این ترتیب انتشار متن سخنرانی خامنهای را در جمع سپاهیها میتوان هُل دادن ارابهی در گل گیر کردهی «جریان انقلابی» در انتخابات رژیم ارزیابی کرد. آنهم انتخاباتی که اکثریت مردم آن را تحریم کردهاند و نرخ رسمی مشارکت از سوی حکومت نیز فقط ۴۰ درصد اعلام شده در حالی که واقعیت حوزههای رأیگیری چیز دیگری بوده است.