به نظر میرسد محمدجواد ظریف وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی نه تنها عضو کلیدی کارزار انتخاباتی مسعود پزشکیان بود بلکه اکنون نقش مؤثری نیز در چیدن و جاسازی اعضای کابینه دولت جدید را بر عهده دارد. نقشی که ایفای آن بدون داشتن چراغ سبز از سوی خامنهای و حلقهی اصلی قدرت ممکن نیست.
پس از اینکه نام مسعود پزشکیان از صندوق دومین دور انتخابات نمایشی ریاست دولت چهاردهم بیرون آمد، نشست اعضای «مجمع کارآفرینان ایران» با حضور محمدجواد ظریف روز سهشنبه ۱۹ تیرماه ۱۴۰۳ با هدف مشارکت در گزینش تیم اقتصادی دولت جدید برگزار شد.
محور اصلی این نشست راههای کاهش تحریمهای جمهوری اسلامی و همچنین راهکارهای دور زدن تحریمها بود.
ظریف در این نشست بر اهمیت دو کشور کوبا و ونزوئلا برای بخش خصوصی اقتصاد ایران اشاره کرد. دو کشوری که روابط جمهوری اسلامی با آنها در هشت سال دوران ریاست محمود احمدی نژاد بر دولتهای نهم و دهم بسیار «شکوفا» شد. برای ادامهی همان مسیر، ظریف «کارآفرینان» را تشویق کرد که «علیرغم همه زنجیرهایی که به دست و پای شما بسته شده است به لطف خداوند و تلاش شما کارآفرینان و تولیدکنندگان چرخ تولید میچرخد.»
وی با تأکید بر اینکه تحریمها «کمرشکن» است عنوان کرد، «متاسفانه تعدادی در کشور منافعی دارند که اجازه تغییر وضعیت موجود را نمیدهند و ما چارهای غیر از مقابله با منافع این افراد نداریم.» او توضیح نداد که «تعدادی در کشور» چه افراد و گروههایی هستند که میتوانند «اجازه تغییر وضعیت موجود» را ندهند!
وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی که در دو دولت روحانی به مدت هشت سال به خدمتگزاری مشغول بود، با اشاره به هزینه گزاف نقل و انتقالات تجاری ایران گفت: «متأسفانه نقل و انتقال تجاری ایران ۳۳ درصد است. سال گذشته حجم تجارت ایران شامل محصولات نفتی و غیرنفتی حدود ۱۵۳ میلیارد دلار بود که با این حساب در سال گذشته ۵۰ میلیارد دلار هزینه تحمیلی داشتهایم.»
ظریف که به گفتهی خودش در زمینه دور زدن تحریمها «دکترا» دارد، با اشاره به آسیبهای تحریم بر اقتصاد افزود: «دولت جدید برای رفع تحریم و FATF نیازمند حمایت داخلی است و نمیتوان بدون حمایت داخلی این اقدامات صورت گیرد.»
شش ساعت حضور جواد ظریف در کلابهاوس؛ فعال شدن «ستاد بازیافت اصلاحطلبان» با چراغ سبز علی خامنهای؟!
-دو روز پس از آنکه علی خامنهای تأکید کرد «انتخابات آینده بسیار مهم است و دشمن از همین حالا توپخانه خود را روشن کرده» جواد ظریف در یک نشست ۶ ساعته در کلابهاوس به دفاع از عملکرد… pic.twitter.com/5TizKSeuYD
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) June 7, 2023
وی همچنین با انتقاد از رانتخواری «خصولتی»ها اعتراف کرد «کسی نمیتواند بابت همین رانت آنان را بازخواست کند.»
ظریف همچنین ادعا کرد «در دولت [جدید] مسئولیتی نمیخواهم و برای پست و مقام نیامدهام، حتا پست معاون اولی را به خاطر پست و مقامش حاضر نیستم بپذیرم». اما بلافاصله توضیح داد، «در نظر داریم بخشی خصوصی را در انتخاب تیم اقتصادی دولت دخیل کنیم و باید تا جایی که میتوانیم به دولت در کاهش مشکلات اقتصادی و رفع موانع کمک کنیم!» به این ترتیب وی بر اساس این گفتهها قرار است نقشی فعال اما غیررسمی و چه بسا مؤثرتر از «پست» و «مقام» و «معاون اولی» داشته باشد. وگرنه بر چه مبنایی از عبارت «در نظر داریم» استفاده میکند؟!
یکی از مهمترین بخشهای صحبتهای ظریف در ارتباط با تحریمها و در تنگنا قرار داشتن رژیم بود که گفت: «حاکمیت باید احساس کند که وامدار مردم و بخش خصوصی است. تقریباً بیشتر مسیرها به روی ما بسته شده است، ولی در این ۴۰ سال بخش خصوصی توانسته است سربلند میدان تولید و اقتصاد باشد.»
گزارش تحلیلی هفته؛ «تدارکاتچی» که خامنهای انتظارش را میکشید
او با این مقدمه توپ را در زمین علی خامنهای انداخت و با اشاره به نقش وی برای «عبور از بحرانها» گفت: «رهبری راه حل بحران است بیدلیل ما روشنفکران و پولدارها راه حل را تبدیل به مشکل نکنیم و من بطور جدی از شما کارآفرینان که در کشور مرجع هستید درخواست میکنم که مسیر درست را انتخاب کنید.»
وی با این جملات به «بخش خصوصی» و «کارآفرینانی» که در ساختار اقتصادی نظام به فعالیت مشغولند و از قرار معلوم رأی خود را برخلاف اکثریت مردم، به صندوق نظام و خامنهای به عنوان «راه حل بحران» ریختهاند، توصیه کرده که به خامنهای کاری نداشته باشند چون «راه حل» یعنی تصمیمگیرنده اوست و بهتر است حملات را متوجه گروههایی کرد که ظریف گویا آنها را خارج از نظام میپندارد و به روی خود نمیآورد که همان چراغ سبزی را که وی دریافت کرده تا به نجات نظام بشتابد، دیگران هم برای پیشبرد سیاستهای بنیادی نظام دریافت کردهاند و «حاکمیت وامدار» آنها نیز هست! به عبارت دیگر حکومت جمهوری اسلامی و رهبرش نمیتوانند یکی از دو بال نظام را به سود دیگری بشکنند زیرا کل نظام از کار میافتد.
محمدجواد ظریف در جریان تبلیغات انتخاباتی برای پزشکیان با رفتارهای عجیب و غریب و حتا لودگی برای رأی آوردن وی سنگتمام گذاشت. او در سخنرانیهای خود بارها سیاستهای نظام را به باد انتقاد گرفت اما طبق همین توصیهای که به «روشنفکران و پولدارها» کرده، سعید جلیلی و تیم او هدف گرفته میشدند و نه رهبر جمهوری اسلامی! وی حتا تحریمهای اقتصادی و عدم پیوستن به FATF و هر ضعفی را که نظام با آن روبروست به گردن «تندروها» انداخت در حالی که بعید است نداند چنین سیاستهایی نه توسط امثال جلیلی و یا خودش بلکه از سوی رهبر رژیم و قدرت اصلی تعیین میشود.