کمبود آموزگار در سال تحصیلی جدید که در راه است، هشدار رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی را در پی داشته است. آموزش و پرورش در حالی با کمبود آموزگار روبروست که طی سه سال فعالیت دولت ابراهیم رئیسی و به ویژه پس از اعتراضات جنبش ملی ۱۴۰۱، دست‌کم ۲۰ هزار مدیر مدرسه «عزل و تنبیه» شده و هزاران آموزگار نیز تعلیق و اخراج، و یا با پرونده‌های امنیتی و قضایی روبرو شدند.
علیرضا منادی سفیدان رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای خطاب به محمد مخبر دزفولی سرپرست ریاست دولت نسبت به کمبود آموزگار برای سال تحصیلی جدید هشدار داده و دلایل این کمبود و راهکارهای جبران آن را برشمرده است.
خبرگزاری «تسنیم» متن نامه رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس دوازدهم به محمد مخبر را منتشر کرده است. در این نامه آمده با وجود استخدام و جذب نیروی انسانی قابل توجه صورت گرفته در طی دو سال اخیر به دلیل خروج نیروی انسانی از طریق بازنشستگی بطور قطع در آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ کلاس‌های بدون معلم آموزش و پرورش را دچار بحران خواهد نمود.
در نامه تأکید شده که افزایش جمعیت دانش‌آموزی از یکسو ،خروج خدمت از طریق بازنشستگی از سوی دیگر و کاهش چشمگیر پذیرش دانشجومعلم چالش‌های جدید کمبود آموزگار برای سال تحصیلی پیش رو هستند.
علیرضا منادی سفیدان تأکید کرده که چنانچه از بین معلمان شاغل فقط دویست هزار نفر راغب به همکاری با آموزش و پرورش با اخذ حق‌التدریس شوند، بحران مدیریت خواهد شد حال آنکه این عدد هم‌اکنون کمتر از ۸۰ هزار نفر است.
ارائه مشوق به آموزگاران بازنشسته یا در آستانه‌ی بازنشستگی برای ادامه تدریس یکی از راهکارهای رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی برای جبران کمبود آموزگار در سال تحصیلی جدید بوده است.
رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی در حالی دلایل کمبود آموزگار را برشمرده که به موج سرکوب گسترده آموزگاران در سه سال گذشته اشاره نکرده که سبب خروج هزاران آموزگار از ساختار آموزشی کشور شده است.
در همین رابطه مرتضی نظری استاد دانشگاه و رئیس سابق مرکز اطلاع‌رسانی وزارت آموزش و پرورش به روزنامه «اعتماد» گفته در سه سال فعالیت دولت ابراهیم رئیسی دست‌کم ۲۰ هزار مدیر مدرسه «عزل و تنبیه» شدند. این «عزل و تنبیه» با جابجایی این مدیران صورت گرفته است.
این استاد دانشگاه گفته «وزیر آموزش و پرورش متوجه نیست که ما در مدارس‌مان با یک نسل منتقد، رک‌گو و صریح مواجهیم و اگر معلم و مدیر مدرسه نتوانند این نسل منتقد و رک‌گو و صریح را درک کنند، هیچکس دیگری هم قادر به این کار نخواهد بود.»
مرتضی نظری گفته روندی که طی سه سال گذشته در آموزش و پرورش رخ داده نوعی «خالص‌سازی» بوده و تأکید کرده که «خالص‌سازی در مدارس بسیار خسارت‌بار بود چون تمام این مدیران، افراد گزینش شده و مجرب بودند.»
رئیس سایق مرکز اطلاع‌رسانی وزارت آموزش و پرورش از برخوردهای نامناسب با آموزگاران اشاره می‌کند که به گفته او در همه دولت‌ها وجود داشته اما در دولت سیزدهم «رویه‌های پلیسی و برخوردهای قهری و دستوری و سیاسی» رواج داشت.
او گفته «یک میلیون مدیر و معلم و بیش از ۱۵ میلیون دانش‌آموز، خانواده‌های ایران هستند. دولت سیزدهم به دنبال این بود که همه این جمعیت را یکجور ببیند و به همه‌شان بگوید که باید یک دستور و یک طرز فکر واحد را اجرا کنند. بسیاری از جابجایی‌ها به همین دلیل اتفاق افتاد و برای معلمانی که به ناکارآمدی مدیریتی انتقاد داشتند پرونده انضباطی در هیات‌های رسیدگی به تخلفات اداری تشکیل شد.»
این استاد دانشگاه علت به وجود آمدن چنین روندی را چنین توضیح می‌دهد: «چون مسئولان وزارت آموزش و پرورش فاقد سعه صدر بودند و هیچ شناختی از تغییرات نسلی نداشتند و می‌خواستند نسل «زد» و معلمان و مدیران را با دستور اداره کنند که چنین روالی هم آسیب زیادی به اعتبار آموزش و پرورش وارد کرد چون خود را روبروی معلمان قرار دادند و به جای گفت‌وگو با معلم، برایش پرونده انضباطی تشکیل دادند.»
هفته گذشته نیز مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی از کمبود دست‌کم ۲۴۸ هزار آموزگار برای سال تحصیلی آینده خبر داده بود.
کمبود ۲۴۸ هزار آموزگار در سال جدید تحصیلی؛ ۱۰۴ هزار کلاس درس نیازمند تخریب و بازسازی!
بابک نگاهداری رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی از کمبود ۱۷۶ هزار معلم در مدارس ایران برای سال تحصیلی آینده خبر داده و گفته بود تا شهریور امسال ۷۲ هزار معلم دیگر نیز در ایران بازنشسته خواهند شد.
بر اساس اعلام رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی کمبود آموزگار برای سال جدید تحصیلی در مجموع به ۲۴۸ آموزگار خواهد رسید.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه «در دو دهه گذشته جذب و استخدام معلمان وضعیت به سامانی نداشته» گفته «بی‌توجهی به توسعه ظرفیت‌های دانشگاه فرهنگیان و تقریبا تضعیف و انحلال مراکز تربیت‌معلم و مجموعه قوانین تعیین تکلیف استخدامی معلمین از سال ۱۳۸۸ تا ۱۴۰۰ سبب بحرانی شدن نیروی انسانی در وزارت آموزش و پرورش شد.»
او افزوده این وضعیت همراه با افزایش روند بازنشستگی معلمان و افزایش جمعیت دانش‌آموزی، اثرات نامطلوبی بر روند تأمین نیروی انسانی در سال‌های آینده خواهد داشت.
بر اساس توضیحاتی که رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی داده با اینکه قانون اجازه استفاده از آموزگاران بازنشسته را داده اما «تأخیر چندماهه در پرداخت حق‌الزحمه و سطح پایین دستمزد» باعث عدم تمایل آموزگاران بازنشسته به بازگشت به کار در کلاس‌های درس شده است. در نتیجه جبران کمبود آموزگار با استفاده از نیروهای بازنشسته نیز امکانپذیر نخواهد بود.
از سوی دیگر به دلایل مختلف اقتصادی همچون بالا بودن هزینه مسکن در کلانشهرها از جمله تهران، مشاغل معلمی برای مردان به شدت با کاهش استقبال مواجه شده به نحوی که در آزمون استخدامی سال ۱۴۰۲ در تهران ظرفیت پذیرش مردان ۱۵۷۸ نفر بوده که به دلیل عدم استقبال، تعداد ۱۳۵۴ نفر، یعنی معادل ۸۶ درصد از این تعداد، حتی در مرحله تکمیل ظرفیت هم پر نشده است. در کل کشور نیز در سال ۱۴۰۲ از بیش از ۵۷ هزار مجوز، بیش از ۱۰ هزار مجوز خالی باقی مانده است.
زنگ خطر کمبود آموزگار در ساختار آموزشی کشور از مدتها پیشتر به صدا درآمده اما وزارت آموزش و پرورش بجای تمرکز بر حل این مشکلات به دنبال تدوین و اجرای طرح‌هایی برای شستشوی مغزی دانش‌آموزان و پیشبرد اهداف ایدئولوژیک حکومت است.
دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه و آموزش و پرورش آذرماه سال گذشته از حضور «سرباز طلبه‌ها» در مدارس خبر داد و گفت: «حضور زنان طلبه به عنوان معلم ابتدایی در راستای تحول اسلامی آموزش است». وی همچنین ادعا کرد که بیش از ۹۵ درصد خانواده‌ها از حضور روحانیون در مدرسه رضایت دارند.
دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه و آموزش و پرورش با بیان اینکه طلبه‌ها آمار بزهکاری در مدارس را کاهش داده‌اند تاکید کرده بود «چرا ما نباید از طلاب متخصص بدون هزینه در آموزش و پرورش استفاده کنیم؟!»
همچنین در راستای تبلیغ و ترویج نماز و نمازخوانی در مدارس، رضا مراد صحرایی وزیر آموزش و پرورش نماز را «مهمترین رکن آموزش و پرورش» دانسته و گفته بود «۲۰ هزار دانش آموز اذان‌گو تربیت و بیش از ۱ میلیون مترمربع سجاده تولید کرده‌ایم!»
در همین حال رضامراد صحرایی دی‌ماه گذشته در گفتگو با وبسایت خبری «جماران» گفته بود: «تأمین بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار مترمربع سجاده، گسترش طرح ایجاد ۹هزار مسجد و نیز طرح ساخت هفت هزار و ۲۸۰ نمازخانه در سطح مدارس و مراکز آموزشی از مهمترین اقدامات آموزش و پرورش در سال تحصیلی جاری است.»
او همچنین بر لزوم حضور «روحانیت» در مدارس تأکید کرده و گفته بود که «خوشبختانه پردیس معلم در قم آغاز به کار کرده است و جذب مربیان پرورشی در دستور کار است.»
