یک ماه پس از ترور اسماعیل هنیه در تهران، در شرایطی که مقامات جمهوری اسلامی همچنان تهدید می‌کنند که انتقام از اسرائیل «قطعی» است، فشارها بر جمهوری اسلامی با هدف مجاب کردن حماس به پذیرش توافق با اسرائیل افزایش پیدا کرده است.
عباس عراقچی وزیرخارجه کابینه مسعود پزشکیان، پنجم شهریورماه ۱۴۰۳ در دیدار با شیخ محمد بن عبد الرحمن آل‌ثانی وزیر خارجه قطر که به تهران سفر کرده بود، گفت «از هر توافقی که مقاومت فلسطین و حماس بپذیرند، حمایت می‌کنیم.»
هرچند به اعتقاد بسیاری از ناظران فشارهای بین‌المللی، نمایش قدرت آمریکا و متحدانش در منطقه و نگرانی از پیامدهای حمله به اسرائیل، نقش بازدارنده در ماجراجویی‌های جمهوری اسلامی داشته اما موازی با آن رسانه‌های بین‌المللی از جمله رویترز مدعی شدند که از دلایل تأخیر در عملیات تلافی‌جویانه علیه اسرائیل، این است که مقامات تهران قصد مختل شدن مذاکرات آتش‌بس در غزه را ندارد.
روزنامه آلمانی «تاگس اشپیگل» با اشاره به سفر وزیر خارجه قطر به تهران می‌نویسد در شرایطی که مذاکره بر سر آتش‌بس در غزه و تبادل گروگان‌های اسرائیلی همچنان ادامه دارد، جمهوری اسلامی ایران به عنوان اصلی‌ترین حامی حماس که تقریباً ۴۰ سال است پول، سلاح و آموزش در اختیار آنها گذاشته باید برای پذیرش توافق به این سازمان فشار بیاورد.
در این گزارش ادعا شده که قطر از جمهوری اسلامی خواسته است تا از نفوذ خود بین رهبران گروه تروریستی حماس برای دستیابی به آتش‌بس استفاده کند. «تاگس اشپیگل» خوشبینانه تأکید کرده این ابتکار برای تهران موقعیت مناسبی است و خودشان هم به دنبال چنین فرصتی بودند.
در این میان به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی برای این توافق بین اسرائیل و حماس به دنبال بهره‌برداری مالی و اخاذی برای خودش نیز هست. روزنامه «همشهری» با اشاره به اینکه وزیر خارجه قطر «حامل پیام مهم» برای جمهوری اسلامی بود می‌نویسد، خبر دقیقی از سرنوشت هفت میلیارد دلار پول بلوکه شده ایران که در دولت ابراهیم رئیسی از کره جنوبی به قطر منتقل شد در دست نیست و باید تکلیف آن مشخص شود.
عراقچی بعد از دیدار با وزیر خارجه قطر، تلفنی با خلیل الحیه از مقامات ارشد حماس صحبت کرد. جزئیات زیادی از این مکالمه منتشر نشده اما این مکالمه بیشتر برای نشان دادن ارتباط رسمی دیپلماتیک تهران با مقامات حماس است تا کانالی برای رد و بدل کردن پیام‌های محرمانه و توافق بر سر زد و بندهای پشت پرده.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی در این مکالمه گفت، حمایت از فلسطین «با قوت» ادامه خواهد داشت و «پیروزی نهایی با مردم فلسطین است و جمهوری اسلامی تا پایان در کنار آنها خواهد بود.»
بر اساس گزارش منابع امنیتی اسرائیل، یحیی سنوار در غزه برای حفظ امنیت خود از لوازم الکترونیک استفاده نمی‌کند. در چنین شرایطی پیام‌ها بین او و سایر اعضای ارشد به صورت مستقیم توسط افراد مورد اعتماد رد و بدل می‌شود که گاهی تا سه هفته زمان می‌برد. این وضعیت گفتگوها و تصمیم‌گیری‌ها را بسیار دشوار کرده؛ صرف نظر از اینکه به نظر می‌رسد میان برخی مقامات حماس نیز بر سر آتش‌بس و توافق با اسرائیل اختلافاتی وجود دارد.
منابع اطلاعاتی اسرائیل:
یحیی سنوار با «پوشش زنان» از تونل‌های زیرزمینی فرار کرده!-روزنامه انگلیسی «میرور» ۲۵ اوت (چهارم شهریور) به نقل از چند مقام امنیتی اسرائیل گزارش داد که یحیی سنوار رهبر حماس در روزهای اخیر از تونل‌های زیرزمینی بیرون آمده و برای اینکه شناسایی نشود، با پوشش… pic.twitter.com/bcuNO5L67k
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) August 26, 2024
روزنامه «رأی الیوم» گزارش می‌دهد که آمریکا به دنبال ارائه راه حل ثانویه برای دستیابی به توافق در غزه است. این طرح منوط به این است که اسرائیل انعطاف بیشتری از خود نشان دهد. یکی از اولویت‌های اسرائیل ادامه استقرار نیروهای نظامی این کشور در کریدورهای جنوبی غزه است که مقامات حماس آن را نپذیرفته‌اند. مقامات اسرائیلی می‌گویند باز ماندن این کریدورها به معنای ادامه دسترسی حماس به سلاح و پول است.
عملیات گسترده در کرانه باختری
پس از شکست مذاکرات، اسرائیل عملیات گسترده‌ای را از ششم شهریورماه علیه حماس در کرانه باختری آغاز کرد. در این عملیات تعدادی از فرماندهان میدانی این گروه کشته و زخمی شدند.
شکار «ابو شجاع» و رفقا در مسجد؛
اسرائیل: شین‌بت و ارتش همکاری کردندمحمد جابر ملقب به «ابوشجاع» فرمانده گردان «طولکرم» چهارشنبه شب هفتم شهریورماه در عملیات نظامی اسرائیل در کرانه باختری کشته شد.
وی به همراه چند نفر دیگر از تروریست‌های حماس در مسجد اردوگاه «نورشمس» مخفی شده… pic.twitter.com/Z8yV5RebfJ— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) August 29, 2024
یسرائیل کاتز وزیر خارجه اسرائیل درباره این عملیات نوشت، «ارتش با تمام قدرت در اردوگاه‌های پناهندگان جنین و طولکرم برای تخریب زیرساخت‌های تروریستی ایرانی- اسلامی که در آنجا ایجاد شده‌اند، مشغول عملیات است.»
وی جمهوری اسلامی را که از حماس و جهاد اسلامی حمایت می‌کند، متهم کرده که به دنبال گشودن «جبهه دوم» علیه اسرائیل در کرانه باختری است. کاتز تأکید کرد که «اقدام برای رسیدگی به این تهدید، باید با همان قاطعیتی صورت بگیرد که علیه زیرساخت‌های تروریستی در غزه به کار گرفته می‌شود، از جمله اقدام برای تخلیه موقت ساکنان فلسطینی.» او همچنین گفت: «این یک جنگ است و ما باید در آن پیروز شویم.»
The IDF has been operating since last night in the Jenin and Tulkarm refugee camps to dismantle Islamic-Iranian terror infrastructures established there. Iran is working to destabilize Jordan and establish an eastern terror front against Israel, following the Gaza and Lebanon…
— ישראל כ”ץ Israel Katz (@Israel_katz) August 28, 2024
عزت الرشق از رهبران حماس به سخنان کاتز واکنش نشان داده و آن را در راستای دعوت به گسترش نسل‌کشی و ویرانگری در فلسطین دانسته است. وزارت خارجه ترکیه نیز در بیانیه‌ای این عملیات را محکوم کرد.
«تهران خط آتش را حفظ می‌کند»
کلیفورد می رئیس «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» (FDD) در تحلیلی با عنوان «تهران خط آتش را حفظ می‌کند» می‌نویسد، رهبران حماس در غزه به قلعه‌های زیرزمینی خود که با بودجه «جامعه کمک‌کنندگان بین‌المللی» ساخته‌اند عقب‌نشینی کرده و غیرنظامیان غزه را به عنوان سپرانسانی در محله‌های بالا رها ساخته‌اند. رهبران مولتی میلیونر حماس هم در قطر و ترکیه به صرف غذا در رستوران‌های شیک ادامه دادند.
کلیفورد می معتقد است یکی از دلایل تأخیر جمهوری اسلامی در انتقامجویی، احتمالاً این است که دولت بایدن برای حفظ اعتبار خود، موقعیت نظامی ایالات متحده را در منطقه تقویت کرده است.
او با اشاره به اینکه «نیروهای آمریکایی اکنون آماده هستند تا از رسیدن موشک‌ها و پهپادهای [رژیم] ایران جلوگیری کنند» می‌نویسد، «البته نیروهای آمریکایی می‌توانند کارهای بیشتری انجام دهند. آنها می‌توانند به تجاوزات بیشتر حاکمان ایران با نابود کردن کارخانه‌های موشکی و پهپادی و بنادری که این تسلیحات از آنجا برای حوثی‌ها و روس‌ها ارسال می‌شود، پاسخ دهند، صرف نظر از تأسیساتی که رژیم ایران در آن سلاح‌های هسته‌ای تولید می‌کند.»
در ادامه این یادداشت آمده، «احتمالاً تصمیم‌گیرندگان در تهران چنین پاسخ‌هایی را بعید می‌دانند. اما ممکن است آنقدر قابل قبول باشند که باعث نگرانی شوند. وقتی می‌گویم تصمیم‌گیرندگان، منظورمان واقعاً رهبر رژیم علی خامنه‌ای است. او همچنین ممکن است نگران باشد که اسرائیلی‌ها دارای قابلیت‌هایی مثل خرابکاری، حملات سایبری و نفوذ اطلاعاتی هستند، هرچند که آنها تمایلی به استفاده‌ی پیشگیرانه از این امکانات ندارند، اما ممکن است در پاسخ به حمله احتمالی از آن استفاده کنند.»
رئیس «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» معتقد است، «خامنه‌ای می‌داند تهدیدهای او به افزایش تنش‌ها، آمریکایی‌ها را وادار می‌کند تا فشار بیشتری بر اسرائیل وارد کنند تا با امتیازات بیشتر در مذاکرات غیرمستقیم با میانجیگری آمریکا بین اسرائیل و حماس موافقت کند.»
او در بخش دیگری توضیح داده، «جنگ همه‌جانبه دیگری بین حزب‌الله و اسرائیل بدون شک باعث مرگ و خسارات قابل توجهی در اسرائیل خواهد شد اما تقریباً بطور قطع حزب‌الله را از بین می‌برد و آنچه را هم از لبنان به عنوان کشوری که قبلاً سرزنده بود ولی از زمانی که حزب‌الله قدرت را به دست گرفت به کشوری در هم شکسته تبدیل شده، نابود خواهد کرد.»
نویسنده در پایان اشاره می‌کند، «خامنه‌ای اهمیت صبر استراتژیک را درک می‌کند. او این را در سال ۲۰۱۵ نشان داد، زمانی که با برجام موافقت کرد، زیرا به او مسیر صبورانه‌ای برای ورود به باشگاه دارندگان سلاح‌های هسته‌ای همراه با ده‌ها میلیارد دلار پول داد. همان سال خامنه‌ای گفت اسرائیل ۲۵ ساله آینده را نخواهد دید. برای این منظور، او این جنگ فرسایشی را به راه انداخته و برای این هدف یحیی سنوار مطلوب است.»
