در شرایطی که طیف گستردهای از رویدادها از جمله ارسال تسلیحات از رژیم ایران به روسیه و پشتیبانی از گروههای تروریستی، روابط بین اتحادیه اروپا و جمهوری اسلامی را به پایینترین حد خود رسانده است، مقامات اروپایی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک با مقامات حکومت ایران دیدار کردند.
شارل میشل رئیس شورای اروپا در واپسین روزهای خود در این مسئولیت، روز دوشنبه ۲۳ سپتامبر (دوم مهرماه) با مسعود پزشکیان دیدار کرد.
بر اساس گزارش منابع اروپایی، میشل در این دیدار با تکرار نگرانیهای اروپا به پزشکیان در مورد «تحویل سلاح به روسیه، بیثبات کردن منطقه از طریق نیابتیها، بازداشت شهروندان اروپایی در ایران، برنامه هستهای و وضعیت حقوق بشر» هشدار داد و از مقامات تهران خواست از افزایش تنشها جلوگیری کنند.
فشار به مقامات جمهوری اسلامی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در حالی صورت میگیرد که طی هفتههای اخیر بارها دولتهای غربی در مورد ارسال موشکهای بالستیک دوربرد از ایران به روسیه هشدار دادند و به تلافی این اقدام تحریمهایی را علیه جمهوری اسلامی اعمال کردند.
مسعود پزشکیان در سفر به نیویورک ادعا کرده که برای مذاکره آماده است. اما مقامات غربی تأکید میکنند که به این زودیها، به ویژه تا برگزاری انتخابات نوامبر در آمریکا، هیچ چشماندازی برای گفتگو درباره لغو تحریمها نمیبینند.
مجید تخت روانچی معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی پس از گفتگو با همتایان اروپایی خود گفت: «ایران آماده است با حسن نیت به وظایف خود عمل کند [و] به مسائل مورد علاقه و نگرانی دوجانبه از طریق دیپلماسی محترمانه رسیدگی کند.»
دیدار مقامات ارشد اروپایی با نمایندگان جمهوری اسلامی با انتقادات زیادی روبرو شده ا ست به ویژه آنکه جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا یکی از کسانی است که با استدلالهای خود بر اساس منافع اتحادیه اروپا مخالف قرار گرفتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمانهای تروریستی است.
انریکه مورا دستیار بورل یکی از کسانی است که برای حضور در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان به ایران سفر کرد.
بورل که او نیز واپسین دوران مأموریت خود را به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا طی میکند، در دفاع از عملکرد خود و دستیارانش در قبال جمهوری اسلامی از جمله دیدار با نمایندگان حکومت ایران در نیویورک، تأکید کرد «ما باید خطوط ارتباطی را باز نگه داریم.»
جوزپ بورل: قرار گرفتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست تروریستی نیازمند حکم دادگاههای اروپایی است
«تروریستی اعلام کردن سپاه مسئلهایست که ابتدا به تصمیم دادگاه نیاز دارد. نمیتوانید بگویید من شما را یک تروریست میدانم باین دلیل که از شما خوشم نمیآید!»https://t.co/vd9aCzMQCV pic.twitter.com/SP5lXjpJzV— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) January 23, 2023
وی در جمع خبرنگاران توضیح داد: «متأسفانه، آخرین وزیر خارجه [حسین امیرعبداللهیان] همانطور که میدانید در یک سانحه هلیکوپتر کشته شد. من وزیر جدید [عراقچی] را میشناسم زیرا در گذشته با او کار کردهام. ما در مورد همه چیز، به ویژه توافق هستهای و حمایت از روسیه بحث خواهیم کرد. ما باید خطوط ارتباطی با ایران را باز نگه داریم.»
وی در توجیه ضرورت باز نگه داشتن خطوط ارتباطی با حکومت ایران گفت: «به همین دلیل است که مدیر سیاسی من [انریکه مورا] در مراسم تحلیف [پزشکیان] در ایران شرکت کرد. ما به گفتگو با ایران ادامه خواهیم داد از جمله برای اینکه به آنها بگوییم چه اشتباهی انجام میشود.»
این در شرایطی است که کشورهای عضو اتحادیه اروپا بجای اعزام وزرای خارجه یا مقامات بلندپایه خود، ترجیح داده بودند نمایندگان سطح پایینتر خود را برای شرکت در مراسم تحلیف پزشکیان به تهران اعزام کنند.
رسانههای حکومتی با برجسته ساختن مواضع بورل در مورد «ضرورت باز نگهداشتن خطوط ارتباطی با ایران» آن بخش از صحبتهای دستیار وی در مورد نقض حقوق بشر و هشدارها در مورد تهدیدات رو به افزایش جمهوری اسلامی را سانسور کردهاند.
شماری از تحلیلگران بر این باورند که گسترش تنشها در خاورمیانه، اقدامات تروریستی و افزایش افراطگرایی در اروپا و پیشرفت برنامههای غیرقانونی اتمی جمهوری اسلامی ناشی از مماشات رهبران اروپا و دولت بایدن در قبال جمهوری اسلامی است. به باور آنها نتیجه همین روند است که رژیم ایران در جنگ علیه اوکراین با تمام توان از روسیه پشتیبانی میکند.