مقامات جمهوری اسلامی دولتهای عربی منطقه را تحت فشار گذاشتهاند تا به اسرائیل اجازه ندهند از حریم هوایی آنها برای حمله به ایران استفاده کند. نگرانی مضاعف مقامات تهران این است که علاوه بر اسرائیل، نیروهای آمریکایی مستقر در کشورهای منطقه نیز در این حمله دخالت کنند و در نهایت یک ائتلاف علیه جمهوری اسلامی شکل بگیرد.
عباس عراقچی وزیر خارجه جمهوری اسلامی پس از سفر به چند کشور منطقه از جمله اردن، عربستان و مصر، روز شنبه ۳۰ مهرماه به بحرین نیز رفت و با حمد بنعیسی آل خلیفه پادشاه این کشور دیدار کرد. بحرین از جمله کشورهایی است که میزبان نیروهای آمریکایی در منطقه است و در چارچوب «پیمان ابراهیم» روابط خوبی با اسرائیل دارد.
جمهوری اسلامی و بحرین سالهاست روابط خوبی ندارند. طی سالهای اخیر بارها گزارش شد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از گروههای خرابکار مخالف حکومت بحرین حمایت مالی و تسلیحاتی میکند.
در همین رابطه عراقچی تأکید کرد که هدف سفرش به کشورهای همسایه، «مشورتهای منطقهای» بوده است و نه «احیای روابط ایران و بحرین». او در اینباره توضیح داد: «بازگشایی سفارتها باید در یک روند تدریجی و با صبر و حوصله پیگیری شود و تا رسیدن به آن نقطه هنوز فاصله داریم.»
همچنین سفر عراقچی به منامه پس از آن صورت گرفت که صحبتهای کمال خرازی مشاور علی خامنهای با واکنش منفی شماری از نمایندگان پارلمان این کشور مواجه شده بود. خرازی «ریشههای عربی مردم بحرین» را زیر سؤال برده بود که خشم شماری از نمایندگان بحرینی را برانگیخت.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی از بحرین راهی کویت شد. عراقچی در کمتر از دو هفته دستکم ۱۰ سفر منطقهای داشت که بیسابقه است. فرای اینها جمهوری اسلامی مجبور به مراوده با کشورهایی شده که در سالیان اخیر بارها آنها را به دلیل عادیسازی روابط با اسرائیل به شدیدترین وجه ممکن تهدید کرده است.
این تلاشها نشان میدهد تا چه اندازه جمهوری اسلامی از تصمیم اسرائیل برای حمله تلافیجویانه نگران است. البته رهبران دولتهای عربی بر اساس اصول دیپلماتیک بطور رسمی اعلام کردهاند که اجازه نخواهند داد کشورشان درگیر جنگ میان اسرائیل و جمهوری اسلامی باشد اما بعید است که این مواضع هراس حکومت ایران را از حمله اسرائیل کاهش دهد. به ویژه آنکه برخی منابع گزارش میدهند کشورهای عربی خلیج فارس از حمله اسرائیل به جمهوری اسلامی حمایت میکنند.
ادعای شبکه الحُرّه:
کشورهای عربی خلیج فارس از حمله اسرائیل به جمهوری اسلامی حمایت میکنند-شبکه عربی «الحُرّه» که گفته میشود متعلق به دولت آمریکاست، ۲۱ اکتبر (۳۰ مهرماه) در گزارشی به نقل از یک «منبع بلندپایه اسرائیلی» خبر داد که کشورهای عرب خلیج فارس در پیامهایی به اسرائیل… pic.twitter.com/e5DH6ctNkm
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) October 21, 2024
در شرایطی که اسرائیل میگوید در حال آماده ساختن حمله تلافیجویانه علیه حکومت ایران است، «کانال ۱۴» تلویزیون اسرائیل گزارش داد اقامتگاههای مقامات ارشد جمهوری اسلامی به اهداف حمله اضافه شده است.
چند مقام اسرائیلی گفتهاند علاوه بر مجموعه گستردهای از گزینهها برای حمله از جمله تأسیسات اتمی، تأسیسات نفتی، اهداف نظامی و دولتی، بعد از حمله پهپادی به خانه بنیامین نتانیاهو در قیصریه، خانههای مقامات ارشد جمهوری اسلامی نیز به اهداف احتمالی اسرائیل اضافه شده است.
جمهوری اسلامی تلاش زیادی کرده تا از طریق کانالهای ارتباطی و واسطهها دولت جو بایدن را ترغیب کند که برای محدودتر شدن حمله اسرائیل، بنیامین نتانیاهو را زیر فشار قرار دهد، اما به نظر میرسد این تلاشها بینتیجه مانده است.
پس از درز بخشی از اطلاعات محرمانه مربوط به عملیات اسرائیل علیه جمهوری اسلامی در نهادهای امنیتی آمریکا، برخی تحلیلگران عنوان کردند که وضعیت پیش آمده سبب خواهد شد دولت اسرائیل مستقلتر عمل کند و در مورد مطلع کردن کاخ سفید از نحوه عملیات خود علیه حکومت ایران محتاطتر باشد.
اما برخی دیگر از جمله طرفداران حکومت درز این اطلاعات را «جنگ زرگری» میان اسرائیل و آمریکا میدانند. آنها معتقدند تلآویو و واشنگتن علیه جمهوری اسلامی «جنگ روانی» به راه انداختهاند و دولت بایدن بر اساس منافع آمریکا وانمود میکند که به دنبال درگیری گسترده نیست و برای محدودتر کردن عملیات اسرائیل تلاش میکند اما در واقعیت آنها بطور کامل در جریان تصمیمات اسرائیل هستند.
گمانهزنیها در مورد اینکه اسرائیل چه زمانی دست به حمله تلافیجویانه میزند نیز ادامه دارد. برخی میگویند این حمله قبل و برخی دیگر معتقدند بعد از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا انجام خواهد شد.
شماری از تحلیلگران بر این باورند که ریزش شدید بورس، افزایش شدید نرخ سکه و دلار در بازار آزاد ایران از نشانههای شکست کارزار دیپلماسی جمهوری اسلامی برای محدودتر شدن اقدام نظامی اسرائیل است.
هرچند که مقامات حکومت میگویند برای هرگونه وضعیتی بالاترین سطح آمادگی را دارند اما ضربات شدیدی که «محور مقاومت» و «سپاه قدس» در هفتههای اخیر دریافت کردهاند، دستکم بخشی از هواداران حکومت را نسبت به توانایی آن برای مقابله با حملات اسرائیل بدبین کرده است.