نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا از روز دوشنبه ۱۸ نوامبر (۲۸ آبان‌ماه) در بروکسل برگزار می‌شود. از موضوعات مورد گفتگو در این نشست، علاوه بر جنگ در غزه و لبنان، وضعیت خاورمیانه و بطور مشخص حمایت‌های جمهوری اسلامی از روسیه در جنگ علیه اوکراین است.
ارسال موشک‌های بالستیک و پهپادهای انتحاری به روسیه و همچنین عدم همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، باعث افزایش فشارهای اتحادیه اروپا به جمهوری اسلامی شده است و بعد از تحریم «ایران ایر» احتمال تحریم کشتیرانی جمهوری اسلامی نیز وجود دارد.
از سوی دیگر همزمان با سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران، منابع دیپلماتیک گزارش دادند که سه قدرت اروپایی (انگلیس، آلمان و فرانسه) پیش‌نویس یک قطعنامه علیه جمهوری اسلامی را ارائه می‌دهند. عدم پاسخگویی جمهوری اسلامی در مورد علت وجود ذرات اورانیوم در چند مکان اعلام نشده، افزایش ذخایر اورانیوم با غلظت ۶۰ درصد، خاموش کردن دوربین‌های نظارتی و اخراج بازرسان باتجربه آژانس مجموعه دلایلی است که اروپایی‌های مماشاتگر را نیز از کارشکنی‌های جمهوری اسلامی خسته کرده است.
با اینهمه وزیر خارجه جمهوری اسلامی به احتمال صدور قطعنامه در شورای حکام، فعال شدن مکانیسم ماشه و تحریم کشتیرانی جمهوری اسلامی واکنش تهدیدآمیز نشان داده است.
عباس عراقچی روز دوشنبه ۲۸ آبان‌ماه در «ایکس» نوشت، «ولودیمیر زلینسکی رئیس جمهور اوکراین شخصاً تأیید کرده که هیچ موشک بالستیک ایرانی به روسیه صادر نشده است، با این حال، اتحادیه اروپا حاضر نمی‌شود به هدف قرار دادن ناعادلانه‌ی مسافران هوایی از طریق تحریم خطوط هواپیمایی ایران پایان دهد- اقدامی که ظاهراً به ادعای واهی تحویل موشک‌های ما به روسیه اتخاذ شده بود.»
عراقچی با بیان اینکه هیچ مبنای قانونی، منطقی یا اخلاقی برای هیچیک از این رفتارها وجود ندارد، تهدید کرد: «درواقع این رفتارها همان چیزی را باعث می‌شوند که اتحادیه اروپا خواهان جلوگیری از آن است.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی تأکید کرده است: «آزادی کشتیرانی از اصول بنیادین حقوق دریاها است. وقتی عده‌ای گزینشی آن را به کار می‌گیرند، تبعات این کوته‌بینی آنها معمولا به خودشان برمی‌گردد.»
زمینه‌سازی برای فعال شدن «مکانیسم ماشه»
عراقچی همچنین شامگاه شنبه ۲۶ آبان در یک برنامه زنده تلویزیونی با اشاره به «شرایط بحرانی» یک سال باقیمانده تا انقضای برجام و اقدام احتمالی اروپا در فعال کردن «مکانیسم ماشه» گفت: «برجام در مهرماه سال آینده به انقضا می‌رسد» و «اگر تا قبل از آن، مذاکرات برای توافق جدید انجام نشود ما با یک شرایط بحرانی مواجه خواهیم بود.»
اشاره وزیر خارجه جمهوری اسلامی به تاریخ انقضای معاهده برجام، بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد است که در ماه اکتبر ۲۰۲۵ (مهرماه ۱۴۰۴) که این توافق منقضی می‌شود، همزمان محدودیت‌های اتمی علیه جمهوری اسلامی نیز خاتمه پیدا می‌کند. آن قطعنامه بر اساس این فرضیه تنظیم شده بود که توافق اتمی اجرا شود و جمهوری اسلامی به مفاد آن پایبند بماند! اما نه‌تنها چنین اتفاقی نیفتاد بلکه رژیم ایران برنامه اتمی خود را گسترش داده و غنی‌سازی اورانیوم را به سطحی رسانده که هیچ توجیه غیرنظامی ندارد. عباس عراقچی نیز در مصاحبه تأکید کرده است که «برجام خاصیت سابق را ندارد.»
محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در واکنش به این خبر تهدید کرد که «اگر آنها مسیر تقابل و صدور قطعنامه مداخله‌جویانه و اخلال در برنامه هسته‌ای ایران را در پیش بگیرند، ایران بی‌درنگ و به صورت متقابل پاسخ می‌دهد و ما اقدامات لازم را انجام می‌دهیم.»
هرچند دونالد ترامپ رئیس جمهوری منتخب آمریکا فعالیت رسمی خود را از ماه ژانویه ۲۰۲۵ در کاخ سفید آغاز خواهد کرد اما به نظر می‌رسد پیروزی او در انتخابات باعث جدی‌تر شدن تنگناهای جمهوری اسلامی شده است، از جمله اینکه یکی از پالایشگاه‌های مستقل چینی که مشتری نفت ارزان ایران بود، برای ماه ژانویه نفت آفریقا را بجای نفت ایران سفارش داده است.
تحلیل‌های مختلفی درباره شرایط نامطلوب جمهوری اسلامی در رسانه‌های حکومتی نیز مطرح شده است. علی‌اکبر فرازی سفیر سابق جمهوری اسلامی در رومانی در مصاحبه با روزنامه «شرق» به شکل تلویحی از مرگ برجام صحبت کرد و گفت: «حتی در صورت آغاز مذاکرات، چه با طرف‌های اروپایی و چه با طرف‌های آمریکایی، برجام سال ۲۰۱۵ دیگر پتانسیلی برای احیا ندارد.»
او با اشاره به بازگشت ترامپ به قدرت و افزایش فشارها به جمهوری اسلامی هشدار داد، اگر در نهایت گروسی نتواند آلمان، فرانسه و انگلستان را قانع کند که از صدور قطعنامه خودداری نمایند، «خود به خود بسترهای اولیه برای ارسال پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران به شورای امنیت و آغاز پروسه حقوقی برای فعال‌کردن مکانیسم ماشه شکل خواهد گرفت.»
