عباس عراقچی وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در مصاحبه با شبکه «الجزیره» گفت یکی از گام‌های اولیه دونالد ترامپ برای «اعتمادسازی» می‌تواند آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران باشد.
در این مصاحبه که ۳۱ ژانویه (۱۲ بهمن‌ماه) منتشر شد عراقچی به نحوی صحبت کرده که گویا این آمریکاست که نیازمند توافق با جمهوری اسلامی است! این در حالیست که مارکو روبیو وزیر خارجه ترامپ گفته بود «حکومت در ضعیف‌ترین موقعیت‌اش قرار دارد و به فکر دستیابی به سلاح اتمی افتاده و بخشی از حکومت می‌خواهد با گفتگو زمان بخرد.»
روبیو همچنین تأکید کرده بود، «باید در هرگونه برخورد، مذاکره یا امتیاز این را در نظر گرفت که آنها از امکاناتی که به دست می‌آید برای توسعه برنامه هسته‌ای و کمک به حزب‌الله استفاده خواهند کرد.»
پول بلوکه شده نداریم!
در این میان، اظهارات مقامات جمهوری اسلامی بسیار متناقض است. در شرایطی که عراقچی پیشنهاد داده برای اعتمادسازی پول‌های بلوکه شده ایران در کشورهای مختلف آزاد شود، مجید تخت روانچی معاون او در مصاحبه‌ای طولانی با خبرگزاری ایسنا که ۸ بهمن ۱۴۰۳ منتشر شد در پاسخ به این پرسش که «آیا ایران در حال حاضر پول بلوکه‌شده‌ای در دیگر کشورها دارد؟» مدعی شد: «ما پول بلوکه‌شده‌ای در جای دیگر نداریم.»
عراقچی در بخشی از مصاحبه با الجزیره، با تکرار حرف‌های کهنه در مورد مذاکره گفته مذاکره احتمالی برای «احیای برجام» به مسائل هسته‌ای محدود خواهد بود اما «اگر اینبار تجربه خوبی از مذاکرات (احتمالی) شکل بگیرد طبیعتاً بر اعتماد ایران اثر خواهد گذاشت و در چنین شرایطی تصور گام‌های دیگر هم ممکن خواهد بود.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی در ادامه در پاسخ به پرسشی در مورد احتمال حمله به تأسیسات اتمی در ایران از سوی اسرائیل و آمریکا گفت: «حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران به جنگ فراگیر منطقه‌ای منتهی خواهد شد» و «ایران حتما قادر به پاسخگویی خواهد بود، من فکر می‌کنم که اگر آمریکایی‌ها دست به چنین کاری بزنند، یکی از بزرگترین اشتباهات تاریخی خواهد بود.»
او توضیح داد، «برنامه هسته‌ای ایران یک برنامه هسته‌ای بومی است و در داخل ایران به این توانمندی و تکنولوژی رسیدیم، در حقیقت برنامه هسته‌ای ایران در مغز و فکر دانشمندان ایران است و نه در روی زمین. این توانمندی و برنامه با بمباران یا حملات هوایی از بین نخواهد رفت و این تکنولوژی وجود دارد.»
تأسیسات اتمی ایران در یکی دو نقطه نیست
عراقچی افزود: «تأسیسات هسته‌ای ایران در یک نقطه یا دو نقطه نیست بلکه در نقاط بسیار متعددی پراکنده است و از یک پدافند بسیار خوب برخوردار است، این تأسیسات در اماکنی هستند که دسترسی به آنها حتی توسط حملات هوایی هم بسیار مشکل و حتی غیرممکن است.»
او در ادامه مدعی شد: «آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها می‌دانند که ما چه اهدافی را می‌توانیم مورد هدف قرار دهیم.»
دیدگاه‌های مختلفی در مورد اظهارات عراقچی بیان شده است. برخی می‌گویند که «او اصلاً متوجه شرایط وخیم جمهوری اسلامی نیست و برای ترامپ شرط تعیین می‌کند!» برخی دیگر بر این باورند که «یکطرف می‌خواهد حکومت یاغی جمهوری اسلامی را مهارکند ولی طرف جمهوری اسلامی با مذاکره دنبال به دست آوردن فرصت برای یاغیگری بیشتر است؛ چنانکه برجام نیز ثابت کرد.»
حرف‌های عراقچی که در آن از جمهوری اسلامی «بزرگنمایی» کرده یادآور همان حرف‌هایی است که حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه دولت ابراهیم رئیسی می‌زد و معتقد بود در مذاکرات «دست برتر با جمهوری اسلامی است.» پیشنهاد او به تیم جو بایدن نیز آزاد ساختن پول‌های بلوکه شده ایران بود. او مهرماه ۱۴۰۰ در یک مصاحبه تلویزیونی گفته بود: «مذاکره فقط قهوه خوردن نیست؛ ۱۰ میلیارد دلار بدهید تا برگردیم!» این اخاذی تازه مربوط به زمانی بود که جمهوری اسلامی با ضربات متعدد اسرائیل تا این اندازه تضعیف نشده بود.
بسیاری تحلیلگران معتقدند مهم‌ترین کارتی که جمهوری اسلامی می‌تواند روی میز قرار دهد برنامه هسته‌ای و تهدید به ساختن بمب است؛ در مقابل اما آمریکای دونالد ترامپ می‌تواند با کارت‌های مهمی بر سر میز مذاکره با جمهوری اسلامی بنشیند، که برای نظام حیاتی هستند و رفع یا کاهش تحریم‌ها فقط یکی از آنهاست و کارت دیگر را هم عراقچی با تقاضای «آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده» یادآوری کرد!
